Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRozliczenie z nazizmem w powojennych animacjach czechosłowackich: Bunt zabawek i Jak kominiarczyk wyprowadził SS w pole
DOI:
https://doi.org/10.26881/pan.2024.32.11Słowa kluczowe:
Czechosłowackie kino animowane, Protektorat Czech i Moraw, Czechosłowacja, nazizm, Pérák: Stín nad PrahouAbstrakt
The topic of the article is an analysis of two post-war Czechoslovak animated films – The Revolt of toys (Vzpoura hraček, dir. Hermína Týrlová and František Sádek) and Springman and the SS (Pérák a SS, dir. Jiří Trnka and Jiří Brdeček) – showing Nazis in a critical manner and presenting the symbolic victory of the Czech nation over the oppressive political system. In both films, two different ways of dealing with conflict collide: the Nazis are suspicious, attached to certain schemes, and devoid of any sense of self-irony, while the characters representing Czechoslovakia (animated toys and Czech “superhero” Pérák) are creative, willing to improvise and make jokes. Both animations settle with the past – they take into consideration the events of the World War II and at the same time the necessity of Czechoslovakia’s functioning under the protectorate of the Third Reich.
Downloads
Bibliografia
Balík, Š. (2010). Czeska tradycja humoru i „mistyfikacji”. „Teksty Drugie”, nr 4.
Benda, J. (2019). Tyrlova, Zeman a ti druzi. Historie zlinskeho (gottwaldovskeho) studia animovaneho filmu. Praha: powerprint.
Borowicz, J. (2015). Nagość i mundur. Ciało w filmie Trzeciej Rzeszy. Warszawa: Instytut
Wydawniczy Książka i Prasa.
Borysławska, M. (2017). Homoseksualne ofiary nazizmu i ich miejsce w kulturze pamięci. „In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką”, nr 11.
Giżycki, M. (2013). Blaski i cienie animacji w Bohemii. „Kwartalnik Filmowy”, nr 81.
Góralik, M. (2015). Jiři Trnka: Disney Europy Wschodniej. „EKRANy”, nr 5(27).
Gruša, J. (2018). Czechy. Instrukcja obsługi, przeł. A.S. Jagodziński. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
Guzek, M. (2016). Jak i po co przewozić po okupowanej Pradze pijanego Niemca? Przypadek filmu „Nikt nic nie wie” Josefa Macha, [w:] M. Święcicka, M. Peplińska (red.), Miasto – przestrzeń zrożnicowana językowo, kulturowo i społecznie, t. 6. Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
Heger, H. (2016). Mężczyźni z rożowym trojkątem: świadectwo homoseksualnego więźnia
obozu koncentracyjnego z lat 1939–1945, przeł. A. Rosenau. Warszawa: Ośrodek „Karta”.
Janeček, P. (2017). Mytus o Perakovi: městska legenda mezi folklorem a popularni kulturou. Praha: Argo.
Jokeš, P. (2020). Czesi. Przewodnik po historii narodu i państwa. Kraków: Wydawnictwo Avalon.
Kornhauser, J. (2015). Krnąbrna obecność. Bunt przedmiotow w poezji surrealistycznej: przypadek Gellu Nauma, [w:] M. Kmiecik, M. Szumna (red.), Awangarda Środkowej i Wschodniej Europy – innowacja czy naśladownictwo? Interpretacje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kracauer, S. (2009). Od Caligariego do Hitlera. Z psychologii filmu niemieckiego, przeł.
E. Skrzywanowa, W. Wertenstein. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Pająk, P. (2010). Czeska komedia dla początkujących (szkic z historii gatunku), [w:] M. Bogusławska, Z. Grębecka (red.), Popkomunizm. Doświadczenie komunizmu a kultura popularna. Kraków: Libron.
Polenská, R. (2000). Animovany film, [w:] L. Ptáček (red.), Panorama českeho filmu. Olomouc: Rubico.
Rawski, J. (2015). Seksowny faszyzm jako egzemplifikacja relacji płci i władzy. „Teksty Drugie”, nr 2.
Schmölders, C. (2010). Twarz Hitlera, przeł. M. Chojnacki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Sitkiewicz, P. (2009). Małe wielkie kino. Film animowany od narodzin do końca okresu klasycznego. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Surosz, M. (2021). Praga. Czeskie ścieżki. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Zmudziński, B. (2020). Tworczość filmowa Jana Švankmajera. Głowne konteksty kulturowe i ideowe. Kraków: Wydawnictwa AGH.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
