Transformacja struktury miejskiej Kołobrzegu pod wpływem kolei. Problemy przestrzenne i plany integracji tkanki urbanistycznej

Abstrakt

Struktura przestrzenna Kołobrzegu rozwijana przez wieki pod wpływem zmieniających się uwarunkowań gospodarczych, militarnych i administracyjnych wykształciła się w postaci trzech funkcjonalnie i morfologicznie odrębnych dzielnic.Od średniowiecza, gdy miasto rozwinęło się jako ośrodek handlu solą i port rzeczny u ujścia Parsęty, Kołobrzeg wielokrotnie przekształcał swoją formę urbanistyczną.Przełomowym momentem w rozwoju przestrzennym miasta była druga połowa XIX w., kiedy po zburzeniu fortyfikacji rozpoczęła się intensywna ekspansja w kierunku wybrzeża. Na ten proces wpłynęło również pojawienie się nowej funkcji wynikającej z powstania nadmorskiego kurortu.

Otwarcie dworca kolejowego i nowo wybudowanej linii kolejowej w 1859 r. stanowiło przełomowy moment w historii miasta, umożliwiając równoczesny rozwój portu, dzielnicy uzdrowiskowej oraz historycznego starego miasta.

Przebieg linii kolejowej, poprowadzonej ze względów strategicznych i topograficznych pomiędzy historycznym centrum a rozwijającą się dzielnicą uzdrowiskową, stworzył jednak trwałą barierę przestrzenną. Podzieliła ona miasto, izolując port i stare miasto od nadmorskiej strefy uzdrowiskowej, co doprowadziło do powstania konfliktu funkcjonalnego w strukturze miejskiej.Ten podział doprowadził do utrzymującej się do dziś dysharmonii funkcjonalnej i komunikacyjnej, która wciąż kształtuje dynamikę przestrzenną Kołobrzegu.

W artykule jest analizowany wpływ wprowadzenia kolei do Kołobrzegu w 1859 r. na kształtowanie przestrzeni miejskiej. Pomimo licznych prób rewizji układu urbanistycznego zarówno w okresie międzywojennym, jak i powojennym, żadna z proponowanych koncepcji.