Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRozumienie potrzeb dzieci w standardzie kształcenia nauczycieli przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2024.59.13Słowa kluczowe:
potrzeby dzieci, standardy kształcenia, edukacja nauczycieliAbstrakt
The aim of the article is to present the results of a study on the understanding of children’s needs in the standard of education of preschool and early education teachers. The method used was a qualitative content analysis. Based on the results of the study, it was found that in the document analyzed, the understanding of children’s needs is very narrowly defined and largely limited to the issue of educational needs (including, in particular, special educational needs), pushing into the background or even omitting other mental needs of the youngest. In the context of the ongoing mental health crisis of young people, the lack of even a mention of the need for students to bond with other participants in school life, or their need for acceptance in a peer group, is particularly noteworthy.
Downloads
Bibliografia
Atroszko B. (2022), Znaczenia nadawane przez nauczycieli barierom zmiany dominującego modelu kształcenia. Niepublikowana rozprawa doktorska. Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Brzezińska A.I., Jabłoński S., Ziółkowska B. (2014), Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. „Edukacja”, 127(2).
Chiu T.K. (2024), Using self determination theory (SDT) to explain student STEM interest and identity development. „Instructional Science”, 52(1).
Ciechomska M., Ciechomski M. (2016), Potrzeby psychiczne dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W: E. Śmiechowska Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Deci E.L., Olafsen A.H., Ryan R.M. (2017), Self determination theory in work organizations: The state of a science. „Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior”, 4(1).
Deptuła M. (2013), Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gambrel P.A., Cianci R. (2003), Maslow’s hierarchy of needs: Does it apply in a collectivist culture. „Journal of Applied Management and Entrepreneurship”, 8(2).
Gawlicz K. (2014), Gotowi do podporządkowania się. Edukacja przedszkolna jako proces kształtowania zdezintegrowanych podmiotów. W: D. Klus Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Guay F. (2022), Applying self determination theory to education: Regulations types, psychological needs, and autonomy supporting behaviors. „Canadian Journal of School Psychology”, 37(1).
Hawkins J.D., Weis J.G. (1985), The social development model: An integrated approach to delinquency prevention. „The Journal of Primary Prevention”, 6(2).
Howard J.L., Bureau J.S., Guay F., Chong J.X., Ryan R.M. (2021), Student motivation and associated outcomes: A meta analysis from self determination theory. „Perspectives on Psychological Science”, 16(6).
Hsieh H.F., Shannon S.E. (2005), Three approaches to qualitative content analysis. „Qualitative Health Research”, 15(9).
Janas Kozik M. (2017), Sytuacja psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce w 2016 roku. Aktualne występowanie i obraz zaburzeń psychicznych wieku rozwojowego. „Psychiatria”, 14(1).
Jundziłł E. (2003), Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży. Diagnoza – zaspokojenie. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Klus Stańska D. (2014), Dezintegracja tożsamości wiedzy jako proces i efekt edukacji wczesnoszkolnej. W: D. Klus Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Makara Studzińska M. (2013), Przyczyny prób samobójczych u młodzieży w wieku 14–18 lat. „Psychiatria”, 10(2).
Matusiak R., Dębicka A. (2023), Kryzys zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – profilaktyka, pomoc. „Kultura – Przemiany – Edukacja”, 12–13.
Napieralska E., Kułaga Z., Gurzkowska B., Grajda A. (2010), Epidemiologia zgonów dzieci i młodzieży z powodu samobójstw w Polsce w latach 1999–2006. „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 91(1).
NFZ (2020), NFZ o zdrowiu. Depresja. Warszawa, Centrala Narodowego Funduszu Zdrowia. Departament Analiz i Innowacji. https://ezdrowie. gov.pl/portal/home/badania i-dane/zdrowe dane/ raporty/nfz o-zdrowiu depresja, 10.09.2024.
Nowicka M. (2010), Socjalizacja na lekcjach w klasach początkowych. Praktyki – przestrzenie – konceptualizacje. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Nowicka M. (2014), Dziecko w procesie socjalizacji szkolnej – ku integracji czy dysonansowi? W: D. Klus Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Obuchowski K. (2000), Galaktyka potrzeb: psychologia dążeń ludzkich. Poznań, Zysk i S ka.
Reeve J. (2002), Self determination theory applied to educational settings. W: E.L. Deci, R.M. Ryan (eds), Handbook of self determination research. Rochester N.Y., University of Rochester Press.
Rojas M., Méndez A., Watkins Fassler K. (2023), The hierarchy of needs empirical examination of Maslow’s theory and lessons for development. „World Development”, 165.
Ryan R.M. (1995), Psychological needs and the facilitation of integrative processes. “Journal of Personality”, 63(3).
Ryan R.M., Deci E.L. (2000a), Self determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well being. „American Psychologist”, 55(1).
Ryan R.M., Deci E.L. (2000b), The darker and brighter sides of human existence: Basic psychological needs as a unifying concept. „Psychological Inquiry”, 11(4).
Ryan R.M., Duineveld J.J., Di Domenico S.I., Ryan W.S., Steward B.A., Bradshaw E.L. (2022), We know this much is (meta analytically) true: A meta review of meta analytic findings evaluating self determination theory. „Psychological Bulletin”, 148(11–12).
Tang M., Wang D., Guerrien A. (2020), A systematic review and meta‐analysis on basic psychological need satisfaction, motivation, and well‐being in later life: Contributions of self‐determination theory. “PsyCh Journal”, 9(1).
Vasconcellos D., Parker P.D., Hilland T., Cinelli R., Owen K.B., Kapsal N., Lonsdale C. (2020), Self determination theory applied to physical education: A systematic review and meta analysis. “Journal of Educational Psychology”, 112(7).
Wysocka E., Tomiczek K. (2014), Szkoła jako środowisko życia i codzienność ucznia – analiza teoretyczna i empiryczne egzemplifikacje percepcji i sposobu wartościowania szkoły przez uczniów. „Przegląd Pedagogiczny”, 1.
Akty prawne
MEN (2022), Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023. Ministerstwo Edukacji i Nauki. DKO WNP.4092.75.2022.DB. Warszawa, 8 lipca 2022 r.
MEN (2024), Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2024/2025. Ministerstwo Edukacji Narodowej. DKOTC WNP.4092.3.2024.AMA. Warszawa, 12 czerwca 2024 r.
Obwieszczenie Ministra Nauki z dnia 9 lutego 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 453).
