Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweWspółpraca nauczyciel–rodzic w klasach I–III w podejściu konstruktywistycznym – wnioski z badań
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2025.60.09Słowa kluczowe:
konstruktywizm, edukacja wczesnoszkolna, relacja, nauczyciele, rodzice, współpracaAbstrakt
The presented findings are from a study conducted between 2022 and 2023, which aims to reconstruct early childhood education teachers’ perspectives on their professional experiences (challenges, difficulties, limitations). The study used an expert interview technique, and a qualitative content analysis was applied to their examination. In the interviews, the interviewees repeatedly highlighted the issue of cooperation with the parents of the pupils; therefore, we raised the question: what is the importance of collaboration with the parents of the pupils among constructivist‑oriented early childhood education teachers? All the threads that dealt with pupils’ parents and cooperation with them were extracted in the initial analysis of the interviews. These fragments were then categorized and thematically organized. To present the research findings, we used a chronological order that referred to the significant stages in the early childhood education process, thus: its beginning, development and end. Our study has expanded the existing knowledge on applying the constructivist approach in early childhood education, particularly issues related to the relationship and cooperation between the teacher and the student’s parent. In addition to the areas of a well‑functioning collaborative process, we found elements that need to be rethought and modified. In particular, these relate to the application limits of the constructivist approach in the teacher‑parent relationship. The knowledge presented is a reconstruction of the bottom‑up perspective of constructivist‑oriented teachers.
Downloads
Bibliografia
Adrjan B. (2021), Obrazy rodziców w poradnikach dla nauczycieli. Raport z badań wstępnych. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 17(2).
Babbie E. (2004), Podstawy badań społecznych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Babiuch M. (2002), Jak współpracować z rodzicami trudnych uczniów. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Biaduń Korulczyk E., Sochocka K., Van Laere K. (2017), Integracja poza schematami: poradnik dla nauczyciela nauczania początkowego. Warszawa, Fundacja Poza Schematami.
Bogner A., Litting B., Menz W. (2009), Interviewing Experts, Houndmills, Basingstoke–New York, Palgrave Macmillan.
Cankar F., Deutsch T., Sentočnik S. (2018), Approaches to Building Teacher Parent Cooperation. „Center for Educational Policy Studies Journal”, 2(1).
Christopher C. (2004), Nauczyciel – rodzic: skuteczne porozumiewanie się. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ćwikła E. (2019), Przykład oceniania kształtującego w edukacji wczesnoszkolnej jako element motywowania ucznia do nauki. W: M. Wiśniewska Kin, J. Bonar, A. Buła, Horyzonty dziecięcych znaczeń. Granice rozpoznania, perspektywy. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dylak S. (2000), Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli. W: H. Kwiatkowska, T. Lewowicki, S. Dylak (red.), Współczesność a kształcenie nauczycieli. Warszawa, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.
Epstein J.L. (2001), School, Family, and Community Partnerships: Preparing Educators and Improving Schools. Boulder, CO, Westview.
Epstein J.L., Sanders M.G., Salinas K.C., Jansorn N.R., Van Voorhis F.L., Martin C.S., Thomas B.G., Greenfield M.D., Hutchins D.J., Williams K.J. (2009), In School, Family, and Community Partnerships: Your Handbook for Action. 3rd ed. Thousand Oaks, Corwin Press.
Flick U. (2012), Projektowanie badania jakościowego, niezbędnik badacza. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jarkiewicz A., Szulewicz E. (2023), Aspekt relacji w konstruktywistycznej edukacji wczesnoszkolnej – analiza doświadczeń nauczycieli. „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska, sectio J: Paedagogia Psychologia”, 36(2).
Klus Stańska D. (2007), Między wiedzą a władzą. Dziecięce uczenie się w dyskursach pedagogicznych. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 5–6.
Klus Stańska D. (2018), Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Klus Stańska D. (2020), Konstruktywizm edukacyjny – niejednoznaczność, kontrowersje, dylematy. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 51(4).
Lee J., Green K. (2008), Hmong Parental Involvement and Support: A Comparison Between Families of High and Low Achieving High School Seniors. „Hmong Studies Journal”, 9.
Long C. (2007), Parents in the Picture: Building Relationships That Last Beyond Back to School Night. „NEA Today”, 3(26).
Łobocki M. (2007), W trosce o wychowanie w szkole. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Mendel M. (2007), Rodzice i nauczyciele jako sprzymierzeńcy. Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia.
Mendel M. (2015), Postanimacja w postdemokracji. „Pedagogika Społeczna”, 56(14).
Musiał E. (2019), Współpraca rodziców i nauczycieli czynnikiem warunkującym efektywność w pracy szkoły (ze szczególnym uwzględnieniem edukacji wczesnoszkolnej) – perspektywa nauczycieli. „Wychowanie w Rodzinie”, 21(2).
Nowicka M. (2009), Ocena opisowa – profesjonalna diagnoza i wsparcie zdolności uczniów czy obszar jałowej biurokracji? „Problemy Wczesnej Edukacji”, 9(1).
Perkowska Klejman A. (2019), Poszukiwanie refleksyjności w edukacji. Studium teoretyczno empiryczne. Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Peterson E.R., Rubie Davies C.M., Elley Brown M.J., Widdowson D.A., Dixon R.S., Irving E.S. (2011), Who Is to Blame? Students, Teachers and Parents Views on Who’s Responsible for Student Achievement. „Research in Education”, 86(1).
Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Rubacha K. (2009), Budowanie teorii pedagogicznych. W: Z. Kwieciński, B. Ś liwerski (red.), Pedagogika, Podręcznik akademicki. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sanders M.G., Sheldon S.B. (eds.) (2009), Principals Matter: A Guide to School, Family, and Community Partnerships. Thousand Oaks–London, Corwin Press.
Savas A.C. (2012), The Contribution of School Family Cooperation on Effective Classroom Management in Early Childhood Education. „Educational Sciences Theory and Practice”, 12(4).
Sterian M., Mocanu M. (2016), Family, Education and Social Constructivism. „Euromentor Journal”, 7(3).
Szyling G. (2013), Obiektywizm i sprawiedliwość – (nie)wygodne kategorie szkolnego oceniania. W: M. Dudzikowa, K. Knasiecka Falbierska (red.), Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Szyling G. (2020), Przeoczony dyskurs, czyli rzecz o konstruktywizmie i (z) marnowanych szansach oceniania wczesnoszkolnego. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 51(4).
Walat W. (2018), Założenia modelu edukacji na podstawie idei kognitywizmu i konstruktywizmu. „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 36(4).
Winiarski M. (2002), Dialog i współpraca nauczycieli i rodziców. „Nowa Szkoła”, 10.
Akty prawne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz. 483).
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Rzym, 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r., nr 61, poz. 284).
Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r., nr 120, poz. 526).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. poz. 356, ze zm.).
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r., poz. 986).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r., poz. 1148, 1078, 1287, 1680, 1681, 1818).
