Przyswajanie zawczasu niezbędnych umiejętności, czyli o funkcji socjalizacyjno-przygotowawczej dawnych zabawek dziecięcych

Autor

  • Dorota Żołądź-Strzelczyk Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Katarzyna Kabacińska-Łuczak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.26881/pwe.2022.54.01

Słowa kluczowe:

zabawka, dzieciństwo, funkcja socjalizacyjna zabawki

Abstrakt

Toys are undoubtedly an important part of childhood. Both in the past and in the present day, these objects accompany children in everyday life. Reflections on the toys have appeared in the ideas of ancient thinkers, who emphasized the importance of the toy in child development. The aim of this study is to present statements and theoretical reflections on children’s toys, particularly in relations to their functions. In the analysed fragments you can indicate a more or less explicit definition of selected toys’  functions, which were supposed to equip children with specific competences based on gender, social position and other criteria. The categories adopted during the analysis of toys’ socialization and preparation functions are: farmer, builder and warrior, lady of the house, housewife, and mother, caretaker and nanny. Based on the interpretations resting on selected source materials, it can be concluded that the socialization function of the toy was, albeit indirectly, known to many philosophers and pedagogues. While initially few thinkers reflected on the role of a toy, and they also did it “timidly”, with time interest in the toys and children’s games is growing. It is part of an increasingly deepened reflection on the child and childhood.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bobrowska-Nowak W. (1978), Zarys dziejów wychowania przedszkolnego, cz. 2: Wybór materiałów źródłowych. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Brożek J. (1956), Gratis. W: J. Brożek, Wybór pism, oprac. H. Barycz. T. 1. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Brzezińska A.I., Bątkowski M., Kaczmarska D., Włodarczyk A., Zamęcka N. (2011), Zabawa, czyli co i po co? O roli zabaw i zabawek w przygotowaniu do dorosłego życia. „Wychowanie w Przedszkolu”, 11.

Bujak J. (1988), Zabawki w Europie – rozwój zainteresowań. Kraków, Nakład Uniwersytetu Jagiel-lońskiego.

Dunin-Wąsowicz M. (1977), O zabawce w życiu dziecka. Warszawa, Wydawnictwo „Warta”.

Kabacińska K. (2010a), Od grzechotki do... – słów kilka o zabawkach dziecięcych. „Studia Edukacyjne”, 11.

Kabacińska K. (2010b), Zabawka w danych poglądach pedagogicznych. W: D. Żołądź-Strzelczyk, K. Kabacińska (red.), Dawne i współczesne zabawki dziecięce. Poznań, Wydawnictwo Rys.

Kabacińska-Łuczak K., Nawrot-Borowska M. (2018), O zwykłych przedmiotach w niezwykłej co-dzienności. Bożonarodzeniowe zabawki dla dzieci na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Kabacińska-Łuczak K., Wojewoda A. (2020), Zabawy i zabawki dziecięce. W: H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski (red.), Pedagogika dziecka. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Kabacińska-Łuczak K., Żołądź-Strzelczyk D. (red.) (2016), Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

King E. (1977), Puppen und Puppenhäuser. Zürich, Albatros Verlag.

Komeński J.A. (1935), Wielka dydaktyka. Lwów, Wydawnictwo Naukowego Towarzystwa Peda-gogicznego.

Linde M.S.B. (1814), Słownik języka polskiego. Warszawa, Drukarnia XX. Pijarów.

Marchewa-Pichlińska M. (1987), Co dorosły o zabawce wiedzieć powinien. Warszawa, Instytut Wy-dawniczy Związków Zawodowych.

Nawrot-Borowska M. (2010), Zabawki dzieci polskich w drugiej połowie XIX i na początku XX wie-ku – zapatrywania teoretyczne. W: D. Żołądź-Strzelczyk, K. Kabacińska (red.), Dawne i współczesne zabawki dziecięce. Poznań, Wydawnictwo Rys.

Oczko P. (2021), Miniaturowe światy. Historia domków dla lalek. Wilanów, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (seria: Silva Rerum).

Platon (1997), Prawa, tłum. i oprac. M. Maykowska, wstęp T. Kozłowski. Warszawa, Wydawnictwo „Alfa-Wero”.

Rogożewski R. (1913), Jakie zabawki kupować dzieciom. „Dziecko”, 9.

Seweryn T. (1960), Polskie zabawki ludowe. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.

Szczęsna [Józefa Jaxa-Bąkowska] (1899), Zabawki dla dzieci. „Bluszcz”, 50.

Śniadecki J. (1835), Fizyczne wychowanie dzieci. Sanok.

Tuchołkowa S. (1910), Zabawa jako czynnik wychowawczy. „Praca”, 51.

Vives J.L. (1968a), O podawaniu umiejętności, przekł. A. Kempfi. Wrocław–Warszawa, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Vives J.L. (1968b), O wychowaniu niewiasty chrześcijanki. W: O podawaniu umiejętności, oprac. A. Kempfi. Wrocław, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Zdanowicz A., Szyszka M.B., Filipowicz J., Tomaszewicz W., Czepieliński F., Korotyński W., Trentowski B. (1861), Słownik języka polskiego, cz. 2: P–Ż. Wilno, wydany staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda.

Żołądź-Strzelczyk D. (2010), Dawne zabawki dziecięce – opisane słowem i obrazem. W: D. Żołądź-Strzelczyk, K. Kabacińska (red.), Dawne i współczesne zabawki dziecięce. Poznań, Wydawnictwo Rys.

Żołądź-Strzelczyk D. (2013), „A cacek też dużo było”. Zabawki dziecięce na ziemiach polskich w średniowieczu i epoce nowożytnej, „Kwartalnik Historyczny”, 1.

Żołądź-Strzelczyk D. (2016), Zabawki z wykopalisk przy ulicy Chmielnej 73–74 w Gdańsku. W: R. Krzywdziński (red.), Dantiscum, t. 1. Gdańsk, Dantiscum. Pracownia Badań Archeologicznych.

Żołądź-Strzelczyk D., Gomułka I., Kabacińska-Łuczak K., Nawrot-Borowska M. (2016), Dzieje zabawek dziecięcych na ziemiach polskich do początku XX wieku. Wrocław, Wydawnictwo Chronicon.

Żołądź-Strzelczyk D., Kabacińska-Łuczak K. (2012), Codzienność dziecięca opisana słowem i obrazem. Życie dziecka na ziemiach polskich od XVI do XVIII wieku. Warszawa, Wydawnictwo DiG.

Pobrania

Opublikowane

2022-10-26

Jak cytować

Żołądź-Strzelczyk, D., & Kabacińska-Łuczak, K. (2022). Przyswajanie zawczasu niezbędnych umiejętności, czyli o funkcji socjalizacyjno-przygotowawczej dawnych zabawek dziecięcych. Problemy Wczesnej Edukacji, 54(1), 7–19. https://doi.org/10.26881/pwe.2022.54.01

Numer

Dział

Rozprawy i artykuły