Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePERSPEKTYWY ROZWOJU ELEKTROMOBILNOŚCI W POLSCE I UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCYCH REGULACJI PRAWNYCH
DOI:
https://doi.org/10.26881/wg.2025.1.05Słowa kluczowe:
elektromobilność, pojazdy elektryczne, transport zrównoważonyAbstrakt
Cel. Obecna polityka Unii Europejskiej (UE) koncentruje się na neutralności klimatycznej oraz dekarbonizacji transportu. UE założyła pewne cele dotyczące udziału elektromobilności w transporcie, które to cele Polska ma obowiązek realizować. Wprowadzane są w związku z tym nowe regulacje prawne, a liczba związanych z nimi dokumentów wciąż rośnie. Celem artykułu jest ocena tego, w jakim stopniu Polska, poprzez przyjęte akty prawne, programy rządowe i inne dokumenty, realizuje wyżej wspomniane cele unijne. Porównany również zostanie rzeczywisty wzrost liczby wykorzystywanych w UE i Polsce pojazdów elektrycznych.
Metoda. W artykule zastosowano przegląd literatury, z uwzględnieniem aktów prawnych, raportów branżowych oraz artykułów naukowych dotyczących elektromobilności. Zastosowane metody i techniki badawcze obejmowały m.in.: analizę treści, analizę przyczynowo-skutkową oraz wybrane metody analizy statystycznej.
Wyniki. Dotychczas nie udało się zrealizować wszystkich zakładanych przez Polskę celów dla elektromobilności na zakładanych poziomach. Niewielka liczba rejestrowanych i eksploatowanych pojazdów elektrycznych pokazuje, że rynek elektromobilności w Polsce wciąż znajduje się w początkowej fazie rozwoju. Głównymi barierami dla elektromobilności są niezmiennie wysokie koszty zakupu, brak dostępu do szybkiej infrastruktury ładującej oraz przewlekły proces inwestycyjny. Potrzebna jest większa aktywność administracji centralnej w znoszeniu tych barier poprzez współuczestnictwo w budowie odpowiedniej infrastruktury i zakup pojazdów elektrycznych na swoje potrzeby.
Downloads
Bibliografia
Altenburg T., Corrocher N., Malerba F. (2022). China’s leapfrogging in electromobility. A story of green transformation driving catch-up and competitive advantage. „Technological Forecasting and Social Change”, 183: 121914. DOI: 10.1016/j.techfore.2022.121914
Biała Księga Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu COM/2011/0144 końcowy.
Bełch P., Szczygieł E., Hajduk-Stelmachowicz M. (2024). Electromobility in Poland Compared to the European Union – Results of Preliminary Analysis. „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 68(1), 1-13. DOI: 10.15611/pn.2024.1.01
Bober T., Wójcik P., Gojayev T. (2023). Opportunities and barriers to the development of electromobility: the perspective of Poland and Azerbaijan. „Green Economics”, 1(2), 144-151.
Brdulak, J., Pawlak, P. (2022). Międzynarodowe aspekty jakościowych zmian transportu samochodowego związane z elektromobilnością, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”. 66(4), 5-16, DOI: 10.33119/KNoP.2022.66.4.1.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2413 zmieniająca dyrektywę (UE) 2018/2001, rozporządzenie (UE) 2018/1999 i dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do promowania energii ze źródeł odnawialnych oraz uchylająca dyrektywę Rady (UE) 2015/652 (RED III).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1161 zmieniająca dyrektywę 2009/33/WE w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego.
EAFO (European Alternative Fuels Observatory), https://alternative-fuels-observatory.ec.europa.eu (01.02.2025).
EEA (European Environment Agency), https://www.eea.europa.eu/en (01.02.2025).
Europejski Zielony Ład, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, COM/2019/640 końcowy.
„Gotowi na 55”: osiągnięcie unijnego celu klimatycznego na 2030 r. w drodze do neutralności klimatycznej, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, COM/2021/550 końco-wy.
gridX, https://www.gridx.ai/ (01.02.2025).
Hoarau Q, Lorang E. (2022). An Assessment of the European Regulation on Battery Recycling for Electric Vehicles. “Energy Policy”, 162: 112770. DOI: 10.1016/j.enpol.2021.112770
Jankowska M., Pawełczyk M., Badura E. (2023). Electromobility, automation and digitalisation – the legal challenges of new business models in Poland. „European Business Law Review”, 34(1), 181-192. DOI: 10.54648/eulr2023015
Jankowski Ł. (2024). Elektromobilność. W Będkowski-Kozioł M. (red.) Prawo energetyczne. stan obecny i perspektywy w 100-lecie ustawy elektrycznej, „Monografie instytutu De Republica”. Prawo. Wydawnictwo Instytutu De Republica. Warszawa.
Kasztelan A. (2022). Europejski Zielony Ład – wnioski dla Polski. Przegląd literatury. „Fac-ta Simonidis”, 15(1), 203–21. DOI: 10.56583/fs.2002
Klimach A., Figurska M. (2022). Electromobility infrastructure and vehicles in the context of Polish legislation. „Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum” 21(3): 379–94. DOI: 10.31648/aspal.7511
Kłos M., Marchel P., Paska J., Bielas R., Bartecka M., Michalski Ł., Wróblewski K., Zagrajek K. (2019). Forecast and impact of electromobility development on the Polish Electric Power System. E3S Web of Conferences. 84. DOI: 10.1051/e3sconf/20198401005.
Krajowe ramy polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, Ministerstwo Energii, Warszawa, 29 marca 2017 r.
Kucharski A., Lekka-Porębska I. (2023). Implementation of electric road transport – Poland in comparison with European countries. „Scientific Papers of Silesian University of Technology, Organization and Management Series”, No. 187, 353-378, DOI: 10.29119/1641-3466.2023.187.19
Kutty A. A., Al-Jondob R., Abdella G. M., El-Mekkawy T. (2021). A Frontier Based Eco-Efficiency Assessment of Electric Vehicles: The Case of European Union Countries Using Mixed and Renewable Sources of Energy. W „Proceedings of the First Central American and Caribbean International Conference on Industrial Engineering and Operations Management”, Port-au-Prince, Haiti, June 15-16, 2021. IEOM Society International
Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy. Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Euro-pejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, COM/2020/21 końcowy.
Plan Rozwoju Elektromobilności w Polsce „Energia do przyszłości”, Ministerstwo Energii, Warszawa 2017.
Polityka energetyczna Polski do 2040 r., załącznik do obwieszczenia Ministra Klimatu i Środowiska z dn. 2 marca 2021 r. w sprawie polityki energetycznej państwa do 2040 r.
Projekt aktualizacji Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030, pod nazwą Krajowy Plan w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r., który przedłożono do kon-sultacji publicznych w październiku 2024 r.
Rokicki T., Bórawski P., Bełdycka-Bórawska A., Żak A., Koszela G. (2022). Development of Electromobility in European Union Countries under COVID-19 Conditions. „Energies”, 15(1), 9. DOI: 10.3390/en15010009
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1804 w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych i uchylenia dyrektywy 2014/94/UE.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 w sprawie baterii i zużytych baterii zmieniające dyrektywę 2008/98/WE i rozporządzenie (UE) 2019/1020 oraz uchylające dyrektywę 2006/66/WE.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/631 określające normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 443/2009 i (UE) nr 510/2011 (przekształcenie).
Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów.
Sendek-Matysiak E., Pyza D. (2021). Prospects for the development of electric vehicle charging infrastructure in Poland in the light of the regulations in force. „Archives of Transport”, 57(1), 43-58. DOI: 10.5604/01.3001.0014.7483
Statista, https://www.statista.com (01.02.2025).
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), Projekt z 14.02.2017 r. (2017), Ministerstwo Rozwoju.
Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności – europejski transport na drodze ku przyszłości, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europej-skiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, COM/2020/789 końcowy.
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r. Projekt z 12.03.2019 r. (2019), Ministerstwo Infrastruktury.
Tucki K., Orynycz O., Dudziak A. (2022). The Impact of the Available Infrastructure on the Electric Vehicle Market in Poland and in EU Countries. „International Journal of Envi-ronmental Research and Public Health”, 19(24), 16783. DOI: 10.3390/ijerph192416783
