DYLEMATY ROZWOJU GOSPODARKI WSPÓŁDZIELENIA NA PRZYKŁADZIE USŁUG NOCLEGOWYCH DLA TURYSTÓW
DOI:
https://doi.org/10.26881/wg.2025.1/S.05Słowa kluczowe:
gospodarka współdzielenia, turystyka, wynajem krótkoterminowy, sharing economyAbstrakt
Cel. Gospodarka współdzielenia (sharing economy) wywarła istotny wpływ na rynek usług noclegowych, szczególnie wynajmu prywatnych nieruchomości dla turystów na całym świecie, w tym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Mimo korzyści odnoszonych przez turystów i lepszego wykorzystania zasobów w ujęciu ogólnogospodarczym, występują różne zagrożenia dla lokalnych społeczności i tradycyjnego sektora turystycznego, dla gospodarki w postaci znacznego udziału szarej strefy i dla środowiska naturalnego. Pojawiają się zatem różnego rodzaju dylematy zarówno u uczestników tego rynku, jak i u decydentów: jak i na ile rynek krótkoterminowego wynajmu nieruchomości powinien podlegać kontroli oraz czy korzyści z rozwoju tego rynku przeważają nad negatywnymi efektami. Celem artykułu jest zbadanie tendencji rozwojowych rynku usług noclegowych dla turystów oraz określenie perspektyw jego rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem Polski.
Metoda. Charakterystykę koncepcji sharing economy oraz obszarów jej zastosowania nakreślono na podstawie przeglądu literatury przedmiotu. Również na bazie badań literaturowych zidentyfikowano korzyści i zagrożenia wynikające z rozwoju bazy noclegowej dla turystów na zasadzie współdzielenia zasobów. Tendencje rozwojowe zidentyfikowano na podstawie dostępnych danych statystycznych, natomiast perspektywy rozwoju oraz najważniejsze dylematy pozwoliła określić analiza SWOT.
Wyniki. Potwierdzono dynamiczny rozwój rynku usług noclegowych w Polsce oraz innych krajach. Korzyści uzyskują zarówno turyści (niższe ceny, elastyczność), jak i osoby wynajmujące nieruchomości (dodatkowe dochody). Korzyści odnotowuje też gospodarka regionów turystycznych. Z kolei zidentyfikowane zagrożenia są źródłem dylematów co do korzystania z tej formy usług noclegowych, oferowania własnych nieruchomości nieznanym osobom i regulowania tego rynku przez władze publiczne.
Downloads
Bibliografia
Accor (2024). European Travel 2025: Balancing Growth and Impact. Pozyskano z: https://group.accor.com (10.01.2025).
AirDNA (2024). Airbnb annual report on bookings and revenue, 2015-2024. Pozyskano z: https://www.airdna.co (09.01.2025).
Bardhi F., Eckhardt G.M. (2012). Access-based consumption: the case of car sharing. “Journal of Consumer Research” 39 (4), 881-898.
Botsman R., Rogers R. (2010). What’s mine is yours. London: Harper Business.
Collaborative Finance (2025). The sharing economy. Pozyskano z: http://www.collaborativefinance.org/sharing-economy/ (22.01.2025)
Deloitte (2023). Millennials' financial concerns and remote work trends, 2022-2023. Pozyska-no z: https://www.deloitte.com (09.01.2025).
Eurostat (2024). Tourism statistics: Short-term accommodation bookings, 2015-2024. Pozy-skano z: https://ec.europa.eu/eurostat (09.01.2025).
Forbes (2022). Millennials: The future of the workforce. Pozyskano z: https://www.forbes.com (10.01.2025).
Frenken K., Schor J. (2017). Putting the sharing economy into perspective. “Environmental Innovation and Societal Transitions”, 23, 3-10.
Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2023). Statystyki turystyki w Polsce. Pozyskano z: https://stat.gov.pl (09.01.2025).
Guttentag D. (2015). Airbnb: Disruptive innovation and the rise of an informal tourism ac-commodation sector. „Current Issues in Tourism”, 18 (12), 1192–1217.
Guttentag D. (2017). Regulating Innovation in the Collaborative Economy: An Examination of Airbnb’s Early Legal Issues. „Collaborative Economy and Tourism”, 97–128.
Gurran N., Phibbs P. (2017). When tourists move in: How should urban planners respond to Airbnb? „Journal of the American Planning Association”, 83 (1), 80–92.
Hendel M. (2018) Współdzielenie w gospodarce. Syntetyczne ujęcie zjawiska. „Studia Ekono-miczne”, 3-4.
Ho C.I., Chen T.S., Li C.P. (2023). Airbnb’s Negative Externalities from the Consumer’s Per-spective: How the Effects Influence the Booking Intention of Potential Guests. „Sustainabi-lity”, 15 (11), 8695.
Lessig L. (2008). Remix: making art and commerce thrive in the hybrid economy. New York Penguin Press.
Majchrzak K. (2016). Ekonomia dzielenia się i jej przejawy w turystyce, „Ekonomiczne Pro-blemy Turystyki”, 1 (33).
Malinowski B.F., (2016). Czym naprawdę jest sharing economy? Pozyskano z: https://bfmalinowski.pl/blog/czym-jest-sharing-economy/ (22.01.2025).
Ricart E. J., Berrone P., (2017). The collaborative economy in cities. “Harvard Deusto Busi-ness Review”, March 265, 52-63.
Statista (2024). Number of international tourist arrivals worldwide from 1950 to 2024 (in mil-lions). Pozyskano z: https://www.statista.com (27.01.2025).
Tussyadiah I., Pesonen J. (2015). Impacts of peer-to-peer accommodation use on travel pat-terns. „Journal of Travel Research”.
UNWTO (2024). Tourism statistics: 1950-2024. Pozyskano z: https://www.unwto.org (10.01.2025).
Waris M., Kim S.I. (2023). A Study of Safety and Security Enhancement Measures of Sharing Accommodation Platform ‘Airbnb’. „Journal of Digital Media & Culture Technology”, 3 (2), 81–91.
Yu R., Burke M., Raad N. (2019). Exploring impact of future flexible working model evolution on urban environment, economy and planning. “Journal of Urban Management”, 8(3), 447-457.
Zervas G., Proserpio D., Byers J.W. (2017). The Rise of the Sharing Economy: Estimating the Impact of Airbnb on the Hotel Industry. „Journal of Marketing Research”, 54 (5), 687–705.