WPŁYW RYZYKA KLIMATYCZNEGO NA PROCESY INWESTYCYJNE W ELEKTROENERGETYCE – STUDIA PRZYPADKÓW ELEKTROWNI WĘGLOWYCH OSTROŁĘKA I JAWORZNO ORAZ ELEKTROWNI WIATROWEJ SZYMANKOWO
DOI:
https://doi.org/10.26881/wg.2023.1.06Słowa kluczowe:
ryzyko inwestycyjne, transformacja energetyczna, ryzyko klimatyczne, ryzyko finansowe, inwestycjeAbstrakt
Cel. Dziejąca się transformacja energetyczna stanowi istotne wyzwanie dla polskiego sektora elektroenergetycznego. Luka inwestycyjna w obszarze elektroenergetycznych aktywów wytwórczych w Polsce wymaga przeprowadzenia wielkoskalowych projektów inwestycyjnych obejmujących nowe źródła wytwórcze. Kluczowym aspektem każdej inwestycji elektroenergetycznej jest ryzyko inwestycyjne, które w tym sektorze w sposób szczególny jest związane z ryzykiem klimatycznym i finansowym. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie zasadniczego wpływu ryzyka klimatycznego i ryzyka finansowego na powodzenie projektów inwestycyjnych w elektroenergetyczne aktywa wytwórcze.
Metoda. Przeprowadzono trzy studia przypadku, dla których określono poziom ryzyka inwestycyjnego ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka klimatycznego i wyników analizy ekonomicznej opłacalności inwestycji. Dokonano także przeglądu literatury oraz dokumentów spółek energetycznych i aktów prawnych.
Wyniki. W dobie kryzysu energetycznego i prowadzonej polityki energetyczno-klimatycznej, niemożliwe stało się ukończenie montażu finansowego ze źródeł zewnętrznych dla nowych jednostek węglowych, co zostało przedstawione na przykładzie nieudanej inwestycji w Ostrołęce. Ignorowanie ryzyka klimatycznego jak i wyników rachunku efektywności inwestycji doprowadziło do przerwania projektu i wygenerowania kosztów utopionych. Obecne uwarunkowania rynkowe w sektorze wydatnie wspierają inwestycje w odnawialne źródła energii, jako zbieżne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jednakże polski system elektroenergetyczny obecnie znajduje się w takiej sytuacji, że konieczne jest także inwestowanie w wielkoskalowe jednostki wytwórcze celem zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, zwłaszcza w obecnej sytuacji kryzysu energetycznego w Europie.
Downloads
Bibliografia
Akt założycielski spółki Nowe Jaworzno Grupa Tauron sp. z o.o., Jaworzno, Grupa Tauron.
Bank Track. (2020). Ostroleka C coal power plant. Banktrack.Org. https://www.banktrack.org/project/ostroleka_c_coal_and_biomass_power_plant (05.09.2022)
Bankier.pl. (2020). Tauron szacuje, że blok w Elektrowni Jaworzno zostanie oddany do 15 listopada. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Tauron-szacuje-ze-blok-w-Elektrowni-Jaworzno-zostanie-oddany-do-15-listopada-opis-7876782.html (05.09.2022)
Biznes Alert. (2018). Parkiet: Plan B finansowania rozbudowy Elektrowni Ostrołęka. https://biznesalert.pl/elektrownia-ostroleka-c-rozbudowa-finansowanie/ (05.09.2022)
Burchard-Dziubińska, M. (2020). Systemy społeczno-gospodarcze w Polsce wobec ryzyka związanego ze zmianą klimatu. W Prandecki K. (red), Burchard-Dziubińska M. (red), Zmiana klimatu - skutki dla polskiego społeczeństwa i gospodarki (s. 159–174), Warszawa, Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN. https://doi.org/10.24425/137391
Carbon Tracker. (2018). Ostrołęka C: Burning More Money Than Coal. https://carbontracker.org/reports/burning-more-money-than-coal/ (05.09.2022)
Centrum Informacji o Rynku Energii. (2018). Spółka celowa E003B7: zatrzymanie w Elektrowni Jaworzno bez wpływu na inwestycję. https://www.cire.pl/item,157264,1,0,0,0,0,0,spolka-celowa-e003b7-zatrzymanie-w-elektrowni-jaworzno-bez-wplywu-na-inwestycje.html (05.09.2022)
Elżbieciak, T. (2020). Nowy blok 910 MW w Elektrowni Jaworzno III na finiszu. To nie koniec wielkich otwarć. wnp.pl. https://www.wnp.pl/budownictwo/nowy-blok-910-mw-w-elektrowni-jaworzno-iii-na-finiszu-to-nie-koniec-wielkich-otwarc,369005.html (05.09.2022)
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. (2019). Farma wiatrowa Szymankowo. https://www.ebrd.com/work-with-us/projects/psd/51031.html (05.09.2022)
Frączyk, J. (2020). Miliardowa inwestycja państwowych spółek spisana na straty. Nowy blok Ostrołęki wyceniono na zero. Business Insider. https://businessinsider.com.pl/gielda/wiadomosci/inwestycja-w-elektrownie-ostroleka-c-spisana-na-straty-miliard-zlotych-odpisu/x6sh22v (05.09.2022)
Fundacja Instrat. (2017). Energy Instrat - Power Plants. https://energy.instrat.pl/power_plants (05.09.2022)
Henderson, R. M., Reinert, S. A., Dekhtyar, P., Migdal, A. (2018). Climate Change in 2018: Implications for Business. Harvard Business School, 1–39. www.hbsp.harvard.edu. (05.09.2022)
Hetmański, M. (2018a). OSTROŁĘKA C – co dalej z ostatnią elektrownią węglową w Europie ?, Warszawa, Fundacja Instrat
Hetmański, M. (2018b). RYNEK MOCY NIE POMOŻE Aktualizacja raportu: Ostrołęka C – co dalej z ostatnią elektrownią węglową w Europie ?, Warszawa, Fundacja Instrat
Instytut Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej. (2019). Inwestycje energetyczne - elektrownia Ostrołęka. http://inwestycjeenergetyczne.itc.pw.edu.pl/inwestycja/elektrownia-ostroleka/ (05.09.2022)
Ittner, C. D., Larcker, D. F. (2001). Assessing empirical research in managerial accounting: a value-based management perspective. Journal of Accounting and Economics, 32, 349–410.
Kajmowicz, J. (2019). “Osierocona elektrownia”. Jak likwidacja ME wpłynie na los Ostrołęki C? [KOMENTARZ]. Energetyka24.Com. https://www.energetyka24.com/osierocona-elektrownia-jak-likwidacja-me-wplynie-na-los-ostroleki-c-komentarz (05.09.2022)
Kolk, A., Levy, D., Pinkse, J. (2008). Corporate responses in an emerging climate regime: The institutionalization and commensuration of carbon disclosure. European Accounting Review, 17(4), 719–745. https://doi.org/10.1080/09638180802489121
Kouloukoui, D., Marinho, M. M. de O., Gomes, S. M. da S., Kiperstok, A., Torres, E. A. (2019). Corporate climate risk management and the implementation of climate projects by the world’s largest emitters. Journal of Cleaner Production, 238. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.117935
Krupiński, S., Kuszewski, P., Paska, J. (2019). Efektywność finansowa bloku węglowego klasy 1000 MW na przykładzie elektrowni Ostrołęka C. Przeglad Elektrotechniczny, 95(10), 72–77. https://doi.org/10.15199/48.2019.10.15
Kwinta, W. (2020). Blok energetyczny w Jaworznie rozpocznie pracę dopiero w listopadzie. Inżynieria.Com. https://inzynieria.com/energetyka/wiadomosci/58575,blok-energetyczny-w-jaworznie-rozpocznie-prace-dopiero-w-listopadzie (05.09.2022)
Niedziółka, D. (2018). Funkcjonowanie polskiego rynku energii. Warszawa, Difin.
Niedziółka, D., Czyżak, P. (2017). The economic security of power plants. E3S Web of Conferences, 14, 1–10. https://doi.org/10.1051/e3sconf/20171401007
Polenergia. (2019a). Raport Społecznej Odpowiedzialności 2019.
Polenergia. (2019b). Strategia Grupy Polenergia 2020-2024.
Projekt PEP 2040. (2019). Projekt Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.
Redakcja gramwzielone.pl. (2019). Polenergia wygrywa aukcje. Zakontraktowała tylko część generacji. https://www.gramwzielone.pl/energia-wiatrowa/102134/polenergia-wygrywa-aukcje-zakontraktowala-tylko-czesc-generacji (05.09.2022)
Rogowski, W. (2018). Rachunek efektywności inwestycji. Wyzwania teorii i potrzeby praktyki (III). Wydawnictwo Nieoczywiste.
Sawicki, B. (2020). Odbiór bloku w Jaworznie opóźni się przez dodatkowe naprawy. Tauron odpowiada. Biznes Alert.Pl. https://biznesalert.pl/rafako-tauron-blok-jaworzno-naprawa-wegiel-energetyka/ (05.09.2022)
Sobik, B. (2019). Wykorzystanie fotowoltaiki jako źródła pokrywającego zapotrzebowanie szczytowe w okresie letnim w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, 109, 123–136. https://doi.org/10.24425/znigsme.2019.130163
Sobik, B. (2021). Zastosowanie metody project finance w inwestycjach w elektroenergetyczne aktywa wytwórcze w Polsce. W: M. Jamroży (Red), A. Karbowski (Red.), Rozważania ekonomiczne studentów SGH (I, 167–193), Warszawa, Oficyna Wydawnicza SGH.
Timilsina, G., Shah, K. (2020). Are Renewable Energy Technologies Competitive? Proceedings of the 2020 International Conference and Utility Exhibition on Energy, Environment and Climate Change, ICUE 2020, 2018(October). https://doi.org/10.1109/ICUE49301.2020.9307150