Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweJęzykowa kreacja domów wielkich Polaków w „Opowieściach Barbary Wachowicz”. Część I: A. Mickiewicz i J. Słowacki – dwaj wieszcze
Słowa kluczowe:
dwór polski, wielcy Polacy, polifonia, gawęda szlachecka, reportażAbstrakt
Kreacja analizowanych domów Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego w opowieściach biograficznych okazała się głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze i silnie związana ze światopoglądem pisarki, która uważa, że to rodzinny dom wyposaża człowieka w trwałe wartości, przygotowuje go do służby drugiemu człowiekowi i ojczyźnie. W opowieściach biograficznych wyraźny głos narratorski kreowany jest na typowego narratora gawędy szlacheckiej, aprobującego określony system aksjologiczny, obejmujący miłość do ojczyzny, tradycjonalizm, niechęć do tego, co obce. W prozie Wachowicz widoczna jest polifonia rozumiana jako wielogłosowość, na którą składa się wprowadzenie wielu podmiotów mówiących. W każdej z części „Opowieści…” Wachowicz wypowiadają się liczne osoby, i to z ich punktu widzenia prezentowane jest spojrzenie na dom bohaterów, ale z wyraźnie dominującym głosem odautorskim. Wynikiem językowej kreacji tak wielu miejsc zamieszkania jest wielowymiarowy obraz kilkudziesięciu domów wielkich Polaków, pełniący w badanym cyklu różne ważne funkcje. Za najważniejsze wśród nich należy uznać funkcję poznawczą i edukacyjną oraz towarzyszącą im funkcję wartościującą i estetyczną.
Downloads
Bibliografia
Literatura podmiotu
[MnL] Wachowicz B. (2000), Malwy na lewadach, Warszawa.
[TJJZ] Wachowicz B. (1998), „Ty jesteś jak zdrowie”. Z Mickiewiczem nad Wilią, Niemnem i Świtezią, ze Słowackim w Krzemieńcu, z Orzeszkową nad Niemnem, Warszawa.
[WP] Wachowicz B. (2011), Wigilie Polskie. Adam Mickiewicz, Warszawa.
[WPwOSIS] Wachowicz B. (2017), Wielcy Polacy w Ojczyźnie, Szkocji, Italii, Szwajcarii. Fryderyk Chopin w Ojczyźnie i Szkocji, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Kamil Norwid, Stefan Żeromski w Italii i Szwajcarii. Malwy na lewadach 1, Warszawa.
Literatura przedmiotu
Bachórz J. (2003), Jak pachnie Litwa Mickiewicza, Gdańsk.
Bartmiński J. (2017), Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
Drozd J. (2014), Modlitewne świadectwa wojny i niewoli, „Język – Szkoła – Religia” nr 1.
Geertz C. (2000), Dzieło i życie. Antropolog jako autor, przeł. E. Dżurak, S. Sikora, Warszawa.
Jochymek R. (2004), W zwierciadle biografii. Współczesna biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa.
Kopaliński W. (2007), Słownik symboli, Warszawa.
Kiersnowska T., Kiersnowski R. (2002), Dwór polski przekaźnikiem tradycji ojczystej, „Niepodległość i Pamięć” 9/1 (18).
Kowalewska-Dąbrowska J. (2016), Co znaczy słowo dom w poezji Anny Kamińskiej, w: Słowa bez tajemnic. Słowa w systemie i tekście, t. 1, red. B. Milewska, D. Maryn-Stachurska, Gdańsk.
Łukasiewicz J. (2000), Mickiewicz („A to Polska Właśnie”), Wrocław.
Maślanka J. (1956), Nieznany rękopis córki Adama Mickiewicza, „Pamiętnik Literacki” 47 (zesz, specj.).
Rymkiewicz J.M., Siwicka D., Witkowska A., Zielińska M. (2010), Mickiewicz. Encyklopedia, Warszawa.
Siciński A. (1992), O idei domu i jego roli w Polsce, w: Dom we współczesnej Polsce. Szkice, red. P. Łukasiewicz, A. Siciński, Wrocław.
Skorupska-Raczyńska E. (2013), Językowa kreacja matki w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, „Studia Językoznawcze”, t. 12: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny.
Skubalanka T. (1997), Językowa kreacja Jacka Soplicy (Księdza Robaka), w: Mickiewicz, Słowacki, Norwid. Studia nad językiem i stylem, Lublin.
[SLP XIX] Słownik literatury polskiej XIX wieku (1994), red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław.
Sławiński J. (1998), Dzieło – Język – Tradycja. Prace wybrane („Klasycy Współczesnej Polskiej Myśli Humanistycznej”, t. 2), red. A. Nowakowski, Kraków.
[WSJP] Wielki słownik języka polskiego, http://www.wsjp.pl.
