Między strukturą a przypadkiem. Komunikacja w teatrze ulicznym na przykładzie Teatru Snów

Abstrakt

W artykule skupiono się na analizie najważniejszych elementów charakteryzujących specyfikę komunikacji w teatrze ulicznym, ustaleniu, w jakich okolicznościach budowany jest komunikat w spektaklach z tego nurtu oraz co się na niego składa i na niego wpływa. Przyjmując jako perspektywę badawczą estetykę teatru oraz kontekstowo semiotykę teatru i performatykę, autorka rozważa, jak środki stosowane w widowiskach ulicznych oraz przestrzeń otwarta kształtują komunikację twórców/performerów z publicznością. W artykule przedstawiono syntetyczną charakterystykę teatru ulicznego oraz specyfikę komunikacji w tym nurcie teatru, w której niezwykle istotną rolę odgrywają między innymi nieprzewidywalność i przypadek. Autorka porównuje sytuację widza spektaklu ulicznego i scenicznego, wskazując odmienność odbioru w tym pierwszym, także w kontekście jego większej spontaniczności i otwartości. Jako egzemplifikacja służy tu studium przypadku gdańskiego Teatru Snów, który w swoich spektaklach wykorzystuje możliwie szeroką gamę środków – począwszy od najbardziej charakterystycznych dla realizacji teatru ulicznego (m.in. szczudła, race, wysokie konstrukcje), po te bardziej subtelne i wymagające z perspektywy odbioru (m.in. linearna narracja, precyzyjny ruch i mimika). Autorka dochodzi między innymi do wniosku, że Teatr Snów w dużej mierze odwraca typowe strategie komunikacyjne teatru ulicznego, skupiając uwagę widza między innymi poprzez zastosowanie metafor i wyciszenia, stanowiących kontrapunkt wobec chaosu i hałasu ulicy.