Stygmatyzacja medialna public relations. Wyniki badania sposobów przedstawiania PR w polskich czasopismach opinii (2011–2016)

Abstrakt

W artykule poruszono problem stygmatyzacji public relations w polskich mediach z perspektywy przeprowadzonych badań ilościowych i jakościowych, dotyczących sposobów przedstawiania PR w czasopismach opinii. Z analizy wynika, że PR ma raczej negatywny wizerunek społeczny, na który wpływa sposób, w jaki media używają tego terminu, kojarząc go z promocją, marketingiem, reklamą, wizerunkiem, propagandą itp. Negatywne użycie tego terminu wydaje się dość powszechne, a charakterystyczną cechą polskiej sfery publicznej jest użycie wyrażenia „czarny PR” do dyskredytowania lub krytyki przeciwników. Zauważa się częste zastosowanie wyrażeń powiązanych z public relations w negatywnych konotacjach lub jako synonimów innych terminów. Powoduje to zmianę pierwotnego znaczenia PR na gorsze i prowadzi do postępującego niezrozumienia, a w konsekwencji wpływa na wizerunek, postrzeganie społeczne, rozwój i edukację public relations. Jest to sprzeczne z ideą public relations rozumianego jako strategiczny proces komunikacji, budujący i utrzymujący wzajemnie korzystne relacje. Podejście mediów i społeczeństwa źle wpływa na PR i prowadzi do eskalacji błędnego rozumienia public relations. Starając się znaleźć odpowiedzi i rozwiązania adekwatne do sytuacji obciążającej i wizerunku public relations w Polsce, nawiązaliśmy czterostronne partnerstwo między: 1) Wydziałem Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2) Związkiem Firm Public Relations, 3) Instytutem Monitorowania Mediów 4) oraz polskim portalem branżowym Proto.pl. Wspólnie postanowiliśmy przeprowadzić badania w celu zarysowania głównych obszarów zainteresowania i skali problemu. Starając się uzyskać najlepszą możliwą perspektywę i jakość materiałów, skupiliśmy się na polskich czasopismach opinii, które zgodnie z założeniem powinny zawierać najbardziej zrównoważone i uznane treści. Przeprowadziliśmy analizę sześciu polskich czasopism z sześciu pełnych kolejnych lat wydawniczych (2011–2016), szukając wzmianek o PR. Analiza została podzielona na trzy poziomy: 1) wydźwięk, 2) słowa kluczowe, 3) rama znaczeniowa. Do agregacji danych wykorzystaliśmy dedykowaną bazę danych dostarczoną przez IMM, która wygenerowała ponad 780 unikalnych rekordów fraz związanych z PR. Zebraliśmy i podsumowaliśmy wyniki, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób public relations jest prezentowane w polskich mediach. Artykuł zawiera pogłębioną analizę zebranego materiału i jest kontynuacją opublikowanego wcześniej artykułu programowego.