Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRola komunikacji społecznej w pozyskiwaniu akceptacji dla energetyki jądrowej we Francji. Przypadek Lokalnych Komitetów Informacyjnych
Słowa kluczowe:
komunikacja społeczna, projekty energetyczne, włączanie interesariuszy, percepcja ryzykaAbstrakt
Przyjęcie przez Komisję Europejską w grudniu 2019 roku długookresowej strategii pt. Europejski Zielony Ład2 potwierdziło konsekwencję Unii Europejskiej (UE) w dążeniu do uzyskania pozycji światowego lidera w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, a tym samym konieczność przyspieszenia transformacji energetycznych w wielu państwach unijnych. Państwa, których akcesja do UE nastąpiła po 2004 roku, będą musiały sprostać skomplikowanym wyzwaniom o charakterze ekonomicznym, prawnym, politycznym i społecznym. Biorąc pod uwagę, że społeczne i polityczne uwarunkowania zmiany kultury energetycznej obejmują między innymi procesy komunikowania władz ze społeczeństwem, istotne jest rozpoznanie ich znaczenia w procesie tworzenia i implementacji projektów energetycznych „kontrowersyjnych” społecznie, takich jak budowa elektrowni jądrowych. Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań komunikacji społecznej w zakresie stosowanych metod i sposobów komunikowania społecznego na linii rząd–społeczeństwo–inwestor–władze lokalne. Uwagę skoncentrowano na Lokalnych Komitetach Informacyjnych (CLI) i ich roli we francuskiej energetyce jądrowej. Doświadczenia Francji potwierdzają, że proces pozyskiwania akceptacji dla technologii „kontrowersyjnych” społecznie jest wysoce zindywidualizowany, skomplikowany i wieloaspektowy.
* Artykuł powstał podczas realizacji grantu współfinansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Jean Monnet Modules pt. „Energy for the Future. European studies to challenges in the European Union” (nr umowy: 587453-EPP-1-2017-1-PL-EPPJMO-MODULE).
Downloads
Bibliografia
Monografie polskie
Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Astrum, Wrocław 2007.
Łucki Z, Misiak W., Energetyka a społeczeństwo. Aspekty socjologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Mrozowska S., Polityka energetyczna Unii Europejskiej. Między strategią, lobbingiem a partycypacją, Wydawnictwo Libron, Kraków 2016.
Pietraś M., Międzynarodowy reżim zmian klimatu, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011.
Risk, media and stigma. Understanding public challenges to modern science and technology, red. J. Flynn, P. Slovic, H. Kunreuther, Earthscan, London 2001.
Stankiewicz P., Gra w atom. Społeczne zarządzanie technologią w rozwoju energetyki jądrowej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika, Toruń 2017.
Monografie tłumaczone
Arnoldi J., Ryzyko, tłum. B. Reszuta, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2011.
Rozdziały z książek
Besta T., Czynniki psychologiczne związane z percepcją bezpieczeństwa technologii energetycznych: przegląd badań [w:] P. Kwiatkiewicz, R. Szczerbowski i in., Europejski wymiar bezpieczeństwa energetycznego a ochrona środowiska, Fundacja na Rzecz Czystej Energii, Poznań 2014.
Fischer F., Gottweis H., Introduction [w:] The argumentative turn revistited public policy as communicative practice, red. F. Fischer, H. Gottweis, Duke University Press Books, Durham–London 2012.
Mrozowska S., Problemy komunikowania i „włączania” społeczeństwa do projektów jądrowych w Unii Europejskiej [w:] Europejski wymiar bezpieczeństwa energetycznego a ochrona środowiska, red. P. Kwiatkiewicz, R. Szczerbowski i in., Fundacja na Rzecz Czystej Energii, Poznań 2014.
Slovic P., Finucane M., Peters E., MacGregor D.G., Risk as feeling: Some thoughts about affect, reason, risk and rationality [w:] The ethics of technological risk, red. L. Asveld, S. Roeser, Earthscan, London–Sterling 2009.
Wagner A., Medialny dyskurs jako przedmiot refleksji socjologicznej – kontekst teoretyczny i metodologiczny [w:] Widoczne i niewidoczne. Atom, łupki, wiatr w dyskursach medialnych wokół energetyki, red. A. Wagner, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków 2016.
Wagner J.P., The Climate Change Policy of the European Union [in:] International politics of climate change, red. G. Fermann, Skandinavian University Press, Oslo 1997.
Artykuły z czasopism
Cotton M., Rattle I., Alstine J.V., Shal Gas Policy in the United Kingdom. An argumentative discource analysis, „Energy Policy” 2014, nr 73, s. 427–438.
Gadomska M., Potoczna percepcja i społeczna akceptacja skomplikowanych technologii. Przypadek syntezy termojądrowej, „Postępy Techniki Jądrowej” 2008, vol. 51, z. 1.
Kasperson R.E., Renn O., Slovic P., Brown H.S., Emel J., Goble R., Kasperson J.R.X., Ratick S., The social amplification of risks: A conceptual framework, „Risk Analysis” 1988, vol. 8, nr 2, s. 177–187.
Malischek R., Trüby J., The future of nuclear power in France: an analysis of the cost of phasing-out, „Energy” 2016, vol. 116, s. 908–921.
Poumadère M., Bertoldo R., Samadi J., Public perceptions and governance of controversial technologies to tackle climate change: Nuclear power, carbon capture and storage, wind, and geoengineering, „Wiley interdisciplinary reviews: Climate Change” 2011, nr 2(5),
s. 712–727.
Rosa E.A., Machlis G.E., Keating K.M., Energy and society, „Annual Review of Sociology” 1988, t. 10, s. 149–172.
Schneider S.H., Kellogg W.W., Ramanathan V., Carbon Dioxide and Climate, „Science” 1980, vol. 210, nr 4465, s. 6–7.
Turowski P., Ochrona klimatu czy gra interesów? Drugi pakiet klimatyczno-energetyczny Unii Europejskiej, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2014, nr 3, s. 73–92.
Źródła internetowe
Denmark’s Energy and Climate Outlook. Baselino Scenario Projection Towards 2030 With Existing Measures (Frozen Policy), Danish Energy Agency, Copenhagen 2019, https://ens.dk/sites/ens.dk/files/Analyser/deco19.pdf.
Country Nuclear Power Profiles: France, IAEA 2019, https://cnpp.iaea.org/countryprofiles/France/France.htm.
Factors influencing the societal acceptance of new energy technologies: Meta-analysis of recent European projects, http://www.ecn.nl/docs/library/report/2007/e07058.pdf.
Fillon F., Bezpieczeństwo nuklearne, przemówienie premiera F. Fillona podczas wizyty w elektrowni jądrowej w Bugey, Saint-Vulbas, 29 sierpnia 2011 r., https://pl.ambafrance.org/Bezpieczenstwo-nuklearne,4709.
Gouvernement Rèpublique Française, Energy Transition, https://www.gouvernement.fr/en/energy-transition.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Europejski Zielony Ład, Bruksela, 2019, COM (2019) 640 final.
Dokumenty i raporty
Europejski Zielony Ład, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Bruksela 2019, COM (2019) 640 final.
Pain M., Generalna Dyrekcja ds. Energii i Klimatu, 04.06.2013.
Society and Nuclear Energy. Case Histories of Practical Communication Experiences, Nuclear Energy Agency Organisation for Economic co-operation and Development, OECD 2005.
Stakeholder Involvement in Nuclear Issues. INSAG-20. The Report by the International Safety Group, International Atomic Energy Agency, Vienna 2006.
Inne
EDF, Terytorialny wymiar projektu Flamanville 3. Doświadczenia z wielkiej budowy, spotkanie robocze podczas wizyty studyjnej 29.09.2014 r. materiał w zbiorach własnych autora.
