Dostawca informacji versus nawigator? News values i dziennikarski profesjonalizm
Słowa kluczowe:
dziennikarstwo, profesjonalizm, pakt faktograficzny, etyka, informacja, news valuesAbstrakt
Tekst odnosi się do kondycji współczesnego dziennikarstwa w kontekście procesów profesjonalizacji oraz kategorii wartości. Prezentując analizę różnych sposobów definiowania dziennikarstwa jako profesji, autorka zauważa, że współczesne dziennikarstwo funkcjonuje w ramach dwóch zespołów wartości. Tych, które standardowo wiązane są z tak zwanym profesjonalnym dziennikarstwem, a które są określane mianem paktu faktograficznego (konstytuowanego głównie przez takie wartości jak: prawda, obiektywizm i niezależność). Drugi zespół wartości określa się mianem news values. Są one zasadniczo odmienne i częściowo sprzeczne z tymi, które są uznawane za konstytutywne dla dziennikarstwa jako profesji. W tej sytuacji dziennikarstwo jako profesja oraz dziennikarze jako jej przedstawiciele systemowo są zobowiązani do realizacji równocześnie dwóch, częściowo przynajmniej sprzecznych, funkcji: dostarczyciela informacji oraz nawigatora, który prowadzi swoich odbiorców tak, by uznali przekazywane przez niego/nią informacje za atrakcyjne, a zatem warte uwagi.
Downloads
Bibliografia
Anderson Ch., Journalism: Expertise, Authority and Power in Democratic Life [in:] In the Media and Society Theory, ed. D. Hesmondhalgh, J. Toynbee, Routledge, New York 2008.
Bednarek M., Caple H., The Discourse of News Values. How news organizations create newsworthiness, Oxford University Press, Oxford 2017.
Bell A., The Discourse Structure of News Stories [in:] Approaches to Media Discourse, ed. A. Bell, P. Garnett, Blackwell Publishing, Oxford 1998.
Boundaries of Journalism, ed. M. Carlson, S.C. Lewis, Routledge, London–New York 2015.
Bourdieu P., Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, trans. A. Zawadzki, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2007.
Carlson M., Metajournalistic Discourse and the Meanings of Journalism: Definitional Control, Boundary Work, and Legitimation, „Communication Theory” 2016, vol. 26, no. 4.
Carpentier N., Discourse theoretical analysis (DTA) [in:] Handbook of Critical Discourse Studies, ed. J. Flowerdew, J.E. Richardson, Routledge, New York 2017.
Carpentier N., Identity, contingency and rigidity. The (counter-)hegemonic constructions of the identity of the media professional [in:] Democracy, Journalism, and Technology: New Development in an Enlarged Europe, ed. N. Carpentier, P. Pruulmann-Vengerfeldt, Tartu University Press, Tartu 2008.
Carpentier N., De Cleen B., Bringing Discourse Theory into Media Studies. The applicability of Discourse Theoretical Analysis (DTA) for the Study of media practises and discourses, „Journal of Language and Politics” 2007, vol. 6, no. 2.
Deuze M., Journalism studies beyond media: On ideology and identity, „Ecquid Novi African Journalism Studies” 2004, no. 25, p. 279–280.
Dijk van T.A., Racism and the Press, Routledge London–New York 1991.
Gee J.P., Discourse Analysis: What Makes it Critical? [in:] An Introduction to Critical Discourse Analysis in Education, ed. R. Rogers, Routledge, London–New York 2011.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, transl. A. Szulżycka, PWN, Warszawa 2010.
Hanitzsch T., Deconstructing Journalism Culture: Towards a universal theory, „Communication Theory” 2007, no. 17.
Hartley J., Popular reality. Journalism, modernity, popular culture, Bloomsbury Academic, Arnold–London–New York–Sydney–Auckland 1996.
Hartley J., Television Truths, Malden: MA, Blackwell 2008.
Hofman I., Czy istnieje jeszcze informacja dziennikarska? [in:] Jaka informacja?, ed. L. Dyczewski, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 2009.
Klinika dziennikarstwa. Credo, ed. K. Wolny-Zmorzyński, K. Konarska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016.
Klinika dziennikarstwa. Diagnoza, ed. K. Wolny-Zmorzyński, K. Konarska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2017.
Kong K., Professional Discourse, Cambridge University Press, Cambridge 2014.
Meltzer K., Martik M., Journalists as Communities of Practice: Advancing a Theoretical Framework for Understanding Journalism, „Journal of Communication Inquiry” 2017, vol. 41(3), pp. 207–226.
Pleszczyński J., Etyka dziennikarstwa i dziennikarska, Difin, Warszawa 2015.
Schudson M., Anderson M., News production and organizations: professionalism, objectivity and truth-seeking [in:] Handbook of Journalism Studies, ed. K. Wahl-Jorgensen, T. Hanitzsch, Routledge–New York 2009.
Soloski J., News reporting and professionalism: Some constraints on the reporting of the news, „Media, Culture and Society” 1990, no. 11.
Stasiuk-Krajewska K., Crisis of journalism? On the difficulties of self-description strategy [w:] Dziennikarstwo i media 3. Przemiany świata mediów, ed. I. Borkowski, K. Stasiuk-Krajewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012.
Stasiuk-Krajewska K., Dziennikarstwo i media. Struktury dyskursu i hegemonia, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2018.
Stasiuk-Krajewska K., Kategoria prawdy jako element dziennikarskiego samoopisu [in:] Mit, prawda, imaginacja, ed. P. Kowalski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011, pp. 191–201.
Swales J., Genre analysis: English in academic and research settings, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
Ślawska M., Sztuka mediów. O świadomości gatunkowej dziennikarzy prasowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009.
Waisbord S., Reinventing professionalism, Polity Press, Cambridge 2013.
Wenger E., Communities of practice, Cambridge University Press, Cambridge 1998.