Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweOn Inter-stylistic Dialogues in Translation. Igor Severyanin and Vladimir Mayakovsky at the Cradle of Polish Futurism
DOI:
https://doi.org/10.26881/sgg.2024.50.51.08Słowa kluczowe:
literary translation, inter-stylistic dialogue, Polish Futurism, Cubo-Futurism, Ego-Futurism, Vladimir Mayakovsky, Igor Severyanin, Anatol Stern, Kazimierz Brzeski, Bruno JasieńskiAbstrakt
The article explores the unique inner dynamics of the inaugural phase of the Polish reception of Russian Cubo-Futurism in the 1910s–1920s. The poetics of Igor Severyanin, the arch-decadent leader of the Russian Ego-Futurists, is discussed as a catalyst for both the newly emerging original Polish Futurist poetry and the first Polish translations of the Cubo-Futurists. The rivalry between Vladimir Mayakovsky, one of the founding members of the Hylaea group, and Severyanin for the title of the “king of poets” extended into the field of literary translation which became a battleground for the combat between diverse poetic manners. The article focuses on interstylistic dialogues conducted in the first Polish translations of Mayakovsky’s and Severyanin’s poems.
Downloads
Bibliografia
Source Literature
Brzeski, Kazimierz [1922] (2022): Kazimierz Brzeski (Autokrytyka i autoreklama) [Kazimierz Brzeski (Self-criticism and Self-advertisement)]. In: Brzeski, Kazimierz / Halicki, Zygmunt (eds.): Fioletowe płuca. 7-ma jednodniowka futurystow warszawskich [Violet Lungs. The Seventh One-Time Issue of the Warsaw Futurists]. In: Jaworski, Krzysztof: Niechciani futuryści. Zapomniana awangarda literacka dwudziestolecia międzywojennego [Unwanted Futurists. The Forgotten Literary Avant-garde of the Interwar Period]. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, p. 231.
Brzeski, Kazimierz (1925): Poezja buduaru [Boudoir’s Poetry]. Warszawa: Druk B. Grabowskiego.
Brzeski, Kazimierz / Halicki, Zygmunt (eds.) [1922] (2022): Fioletowe płuca. 7-ma jednodniowka futurystow warszawskich [Violet Lungs. The Seventh One-Time Issue of the Warsaw Futurists]. In: Jaworski, Krzysztof: Niechciani futuryści. Zapomniana awangarda literacka dwudziestolecia międzywojennego [Unwanted Futurists. The Forgotten Literary Avant-garde of the Interwar Period]. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, s. 229–255.
Burliuk, David et al. [1913] (1988): Go to Hell!. Trans. Anna Lawton. In: Lawton, Anna / Eagle, Herbert (eds.): Russian Futurism through its Manifestoes, 1912–1928. Ithaca: Cornell University Press, pp. 85–86.
Conrad, Joseph (1928): The Nigger of the “Narcissus”. Leipzig: Bernhard Tauchnitz.
Conrad, Jozef (1923): Murzyn z załogi Narcyza. Opowiadanie o kasztelu [The Nigger of the “Narcissus”: A Tale of the Forecastle]. Transl. Jan Lemański. Warszawa: Ignis.
Czyżewski, Tytus [1921] (2017): Od maszyny do zwierząt – kto się gniewa na nas? [From a Machine to Animals – Who is Angry with Us?]. In: Jaworski, Krzysztof (ed.): Natychmiastowa futuryzacja życia! Manifesty, odezwy, wypowiedzi programowe polskich futurystow 1919–1939 [Immediate Futurization of Life! Manifestos, Proclamations, Program Statements of Polish Futurists 1919–1939]. Krakow: Attyka, pp. 132–133.
Jasieński, Bruno [1921] (1972): Zmęczył mnie język [Language has wearied me…]. In his: Utwory poetyckie, manifesty, szkice [Poetic Works, Manifestoes and Essays], ed. by Edward Balcerzan. Wrocław / Warszawa / Krakow / Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, pp. 46–49.
Majakowski, Włodzimierz (1921): Port [Seaport]. Transl. Anatol Stern. “Formiści” No. 6, p. 13.
Majakowski, Włodzimierz (1921): Sędziowie [Judges]. Transl. Anatol Stern. “Formiści” No. 6, p. 13.
Marinetti, Filippo Tommaso [1909] (1973): The Founding and Manifesto of Futurism. In: Umbro, Apollonio (ed.): Futurist Manifestos. New York: Viking, pp. 19–23.
Mayakovsky, Vladimir (1971): Electric Iron. Trans. Jack Hirschman and Victor Erlich. Berkeley: Maya.
Mayakovsky, Vladimir (1955): Polnoe sobranie sochinenii v trinadtsati tomakh [Complete Works in Thirteen Volumes]. T. 1 (1912–1917). Moskva: GIKhL.
Mayakovsky, Vladimir (1972): Poems. Trans. Dorian Rottenberg. Moscow: Progress Publishers.
Mayakovsky, Vladimir (1915): Sud’ia [ Judges]. “Novyi Satirikon” No 9, p. 1.
Młodożeniec, Stanisław (1973): Utwory poetyckie [Poetic Works], ed. by Tomasz Burek. Warszawa: Ludowa Społdzielnia Wydawnicza.
Miriam (Przesmycki, Zenon) (1921): U poetow: przekłady z poezji francuskiej, belgijskiej i włoskiej XIX‒ego wieku [Among the Poets: Translations from French, Belgian and Italian Poetry of the 19th century]. Warszawa: Wydawnictwo J. Mortkowicza.
Przyboś, Julian (1963): Sens poetycki [Poetic Sense]. Krakow: Wydawnictwo Literackie.
Przybyszewski, Stanisław (1900): Androgyne. Krakow: [not given].
Sadok sudei II [A Trap for Judges II] (1913). Sankt-Peterburg: Zhuravl’.
Severyanin, Igor (1996): Sobranie sochinenii v 5 t. [Collected Works in 5 Vols.], ed. Vladimir Koshelev, Vyacheslav Sapogov. Vol. 5, Sankt-Petersburg: Logos.
Severyanin, Igor (2005): Selected Poems. Transl. Ilya Shambat. http://www.kulichki.com/moshkow/POEZIQ/SEWERYANIN/poems_engl.txt (access: 27.02.2024).
Severyanin, Igor (1999): Tost bezotvetnyi: Stikhotvorenia. Poemy. Proza [A Toast without Response.
Verses, Poems, and Prose]. Ed., preface and commentaries by Elena Fil’kina. Moskva: Respublika.
Siewierianin, Igor (1925): To się stało nad morzem. Transl. B. J. [Bruno Jasieński]. “Winnica” No. 1, p. 27.
Siewierianin, Igor [1922] (2022): Rzecz się działa nad morzem…, transl. Kazimierz Brzeski. In: Brzeski, Kazimierz / Halicki, Zygmunt (eds.) [1922] (2022): Fioletowe płuca. 7-ma jednodniowka futurystow warszawskich [Violet Lungs. The Seventh One-Time Issue of the Warsaw Futurists]. In: Jaworski, Krzysztof: Niechciani futuryści. Zapomniana awangarda literacka dwudziestolecia międzywojennego [Unwanted Futurists. The Forgotten Literary Avant-garde of the Interwar Period]. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, p. 241.
Subject Literature
Aizlewood, Robin (1989): Verse Form and Meaning in the Poetry of Vladimir Mayakovsky. London: Modern Humanities Research Association.
Akhmedova, Iunna (2008): Egofuturizm Igoria Severyanina [Igor Severyanin’s Ego-Futurism]. “Znanie. Ponimanie. Umenie” No. 1, pp. 152–156.
Altomare, Libero at al. (1912): I Poeti futuristi [The Futurist Poets]. Milano: Edizioni futuriste di poesia.
Balbus, Stanisław (1996): Między stylami [Between Styles]. 2nd ed. Krakow: Universitas.
Balcerzan, Edward (1998): Literatura z literatury (strategie tłumaczy) [Literature Out of Literature (Translators’ Strategies)]. Katowice: Śląsk.
Balcerzan, Edward (1971): Oprocz głosu. Szkice krytycznoliterackie [Besides the Voice. Essays in Literary Criticism]. Warszawa: PIW.
Balcerzan, Edward (1968a): Tłumaczenie poetyckie wśrod kontekstow historycznoliterackich [Poetic Translation among Historical-Literary Contexts]. In: Mayenowa, Maria Renata / Sławiński, Janusz (eds.): Prace z poetyki poświęcone VI Międzynarodowemu Kongresowi Slawistow. Wrocław / Warszawa / Krakow: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, pp. 32–59.
Balcerzan, Edward (1968b): Styl i poetyka tworczości dwujęzycznej Brunona Jasieńskiego. Z zagadnieńteorii przekładu [Style and Poetics of Bruno Jasieński’s Bilingual Literary Writings: The Problems of Translation Theory]. Wrocław / Warszawa / Krakow: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Barooshian, Vahan D. (2012): Russian Cubo-Futurism, 1910–1930: A Study in Avant-Gardism, 2nd ed. Berlin: De Gruyter Mouton.
Bednarczyk, Anna (2021a): “Kilka razy nad morzem…” – o polskich tłumaczeniach wiersza Igora Siewierianina [“A Few Times by the Sea…” – about Polish Translations of a Poem by Igor Severyanin]. “Przegląd Rusycystyczny” No. 2, pp. 67–82.
Bednarczyk, Anna (2021b): Medaliony Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne [Igor Severyanin’s Medallions. Critical and Translatological Edition]. Łodź / Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Łodzkiego.
Brown, Edward James (2015): Mayakovsky: A Poet in the Revolution. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Brzostowska-Tereszkiewicz, Tamara (2016): Modernist Translation. An Eastern European Perspective. Models, Semantics, Functions. Frankfurt a. M.: Peter Lang.
Brzostowska-Tereszkiewicz, Tamara (2021): Przekład modernistyczny w kulturach słowiańskich. Kilka uwag wstępnych [Modernist Translation in Slavic Cultures. A Few Introductory Remarks]. “Przekłady Literatur Słowiańskich” No. 1, pp. 1–18.
Deutsch, Babette / Yarmolinsky, Avrahm (eds.) (1921): Modern Russian Poetry: An Anthology. Transl. by Babette Deutsch and Avrahm Yarmolinsky. New York: Harcourt, Brace and Company.
Henry, Peter (1992): Russia’s King of Poets – Igor Severyanin (1887–1941). “Rusistika” No. 5, pp. 32–38.
Infante, Ignacio (2013): After Translation: The Transfer and Circulation of Modern Poetics Across the Atlantic. New York: Fordham University Press.
Jaworski, Krzysztof (2022): Peryferie polskiego futuryzmu [Peripheries of Polish Futurism]. In his: Niechciani futuryści. Zapomniana awangarda literacka dwudziestolecia międzywojennego [Unwanted Futurists. The Forgotten Literary Avant-garde of the Interwar Period]. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, pp. 7–36.
Karpov, Anatolii (1960): O stikhe Mayakovskogo: printsipy ritmicheskoi organizatsii [About Mayakovsky’s Verse: Principles of Rhythmic Organization]. Kaluga: Kaluzhskoe knizhnoe izdatel’stvo.
Kęsikowa, Urszula (1988): Język poezji Kazimierza Tetmajera [The Language of Kazimierz Tetmajer’s Poetry]. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Khardzhiev, Nikolai (2006): Mayakovsky i Igor Severianin [Mayakovsky and Igor Severyanin]. In his: Ot Mayakovskogo do Kruchenykh. Izbrannye raboty o russkom futurizme [From Mayakovsky to Kruchenykh. Selected works on Russian Futurism]. Moskva: Gilea, pp. 244–292.
Lawton, Anna (1988): Introduction. In: Lawton, Anna (ed.): Russian Futurism through Its Manifestoes 1912–1928. Transl. and ed. by Anna Lawton and Herbert Eagle. Ithaca and London: Cornell University Press, pp. 1–48.
Łazarczyk, Bohdan (1979): Sztuka translatorska Juliana Tuwima. Przekłady z poezji rosyjskiej [The Art of Translation of Julian Tuwim. Translations of Russian Poetry]. Wrocław / Warszawa / Krakow / Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Markov, Vladimir (2006): Russian Futurism: A History. Washington, DC: New Academia.
Ramazani, Jahan (2009): A Transnational Poetics. Chicago and London: University of Chicago Press.
Risunki i sharzhi na Igoria Severyanina [Drawings and Caricatures of Igor Severyanin], http://severyanin.lit-info.ru/severyanin/bio/risunki-i-sharzhi.htm (access: 29.02.2024).
Stapanian, Juliette R. (1986): Mayakovsky’s Cubo-Futurist Vision. Houston: Rice University Press.
Śniecikowska, Beata (2023): A Stab in the Ear: Poetics of Sound in Futurism and Dadaism. Trans. Grzegorz Czemiel. Lousanne: Peter Lang.
Zarycz, Jan (1919): Obłok w spodniach. Tetraptyk W. Majakowskiego [A Cloud in Trousers. A Tetraptych by V. Mayakovsky]. “Rydwan” No. 2, pp. 23–25.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Copyright by Instytut Filologii Germańskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
