Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZur Sprache der religiösen Erfahrung. Überlegungen eines Sprachwissenschaftlers
Słowa kluczowe:
religijne użycie języka, semantyka transcendentalna, sposoby komunikowania wiaryAbstrakt
Celem niniejszej publikacji jest próba przedstawienia trudności definicyjnych języka religijnego, określanego tu także jako język sacrum, opisania funkcji tegoż oraz scharakteryzowania form, za pomocą których człowiek religijny wyraża treści sakralne. Między innymi na podstawie teorii implikatur konwersacyjnych Paula Grice’a oraz uwag Papieża Benedykta XVI i czeskiego teologa ks. prof. Tomáša Halíka dotyczących sposobów mówienia o Bogu autor przestrzega przed partykularyzmem języka religijnego, postulując takt i przezorność w komunikowaniu wiary.
Downloads
Bibliografia
Primärliteratur
Die Bibel. Revidierter Text 1964. Naumann & Göbel.
Sekundärliteratur
Bajerowa, Irena (1988): Rola języka we współczesnym polskim życiu religijnym. Wprowadzenie do dyskusji [Die Rolle der Sprache im gegenwärtigen religiösen Leben der Polen. Einführung in die Diskussion]. In: Karpluk, Maria/Sambor, Jadwiga (Hg.): O języku religijnym. Zagadnienia wybrane [Zur religiösen Sprache. Ausgewählte Fragen]. Lublin, 9–20.
Bąk, Paweł (2007): Die Metapher in der Übersetzung. Studien zum Transfer der Aphorismen von Stanisław Jerzy Lec und der Gedichte von Wisława Szymborska. Frankfurt/M.
Dąmbska, Izydora (1963): Milczenie jako wyraz i jako wartość [Das Schweigen als Ausdruck und Wert]. In: Roczniki Filozoficzne 1/1963, 73–79.
Draguła, Andrzej (2011): Język między wiarą a niewiarą [Die Sprache zwischen Glauben und Unglauben]. In: Więź 2–3/2011, 5–13.
Grice, Paul (1977): Logika i konwersacja [Logik und Konversation]. Polnisch von Jadwiga Wajszczuk. In: Przegląd Humanistyczny 6/1977, 85–99.
Gilkey, Langdon (1976): Nazwanie wichru [Den Sturm benennen]. Warszawa.
Halík, Tomáš (2011): Cierpliwość wobec Boga. Spotkanie wiary z niewiarą. Kraków [Deutsche Ausgabe: Die Geduld mit Gott. Die Geschichte von Zachäus heute. Übers.: Vratislav Slezák, Verlag Herder 2010].
Jan Paweł II (1980): Dives in misericordia. Pallotinum.
Karwala, Marek (1995): O niektórych sposobach wyrażania niewyrażalnego [Zu einigen Möglichkeiten, das Unausdrückbare auszudrücken]. In: Adamek, Zbigniew (Hg.): Teologia – kultura – współczesność. Materiały z sympozjum w Instytucie Teologicznym w Tarnowie, 9 IV 1994 [Theologie − Kultur − Gegenwart. Materialien vom Symposium am Institut für Theologie, 9. April 1994]. Tarnów, 86–89.
Kłoczkowski, Jan Andrzej (1995): Język, którym mówi człowiek religijny [Die Sprache, der sich der religiöse Mensch bedient]. In: Znak 12/1995, 5–17.
Kołakowski, Leszek (2008): Falls es keinen Gott gibt. Die Gottesfrage zwischen Skepsis und Glaube. Aus dem Englischen übersetzt von Friedrich Griese. Gütersloh.
Kowalewska‑Dąbrowska, Jolanta (2006): Językowy obraz Boga i człowieka w poezji Jana Twardowskiego [Das sprachliche Bild Gottes und des Menschen in der Dichtung von Jan Twardowski]. Gdańsk.
Kucharska‑Dreiss, Elżbieta (2004): Teolingwistyka – próba popularyzacji terminu [Theolinguistik – Versuch, den Terminus zu popularisieren]. In: Mikołajczak, Stanisław/Węcławski, Tomasz (Hg.): Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji. Gniezno, 15–17 kwietnia 2002 [Die religiöse Sprache einst und heute. Materialien von der Konferenz in Gniezno, 15–17. April 2002]. Poznań, 23–30.
Müller, Maciej (2011): Oczyszczanie religii [Reinigung der Religion]. In: Tygodnik Powszechny 45/2011, 16 f.
Puzynina, Jadwiga (1998): Człowiek – język – sacrum [Der Mensch − die Sprache − das Heilige]. In: Gajda, Stanisław/Sobeczko, Helmut (Hg.): Człowiek – dzieło – sacrum [Der Mensch − das Werk − das Heilige]. Opole, 19–31.
Ratzinger, Joseph (2005): Vom Sinn des Christseins. München.
Ricoeur, Paul (1985): Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie [Existenz und Hermeneutik. Abhandlungen zur Methode ]. Polnisch von Ewa Bieńkowska et. al. Warszawa.
Rospond, Stanisław (1985): Kościół w dziejach języka polskiego [Die Kirche in der Geschichte der polnischen Sprache]. Wrocław.
Sakaguchi, Alicja (2011): Język – mistyka – proroctwo. Od doświadczenia do wysłowienia [Sprache − Mystik − Prophezeiung. Von der Erfahrung zur Versprachlichung]. Poznań.
Sikora, Piotr (2012): Dobrostan Świętego [Glückseligkeit des Heiligen]. In: Tygodnik Powszechny 35/2012, 22–23.
Szostek, Andrzej (Hg.) (2000): Encyklopedia katolicka [Katholische Enzyklopädie], Band VIII. Lublin.
Sztajer, Sławomir (2009): Język a konstytuowanie świata religijnego [Die Sprache und das Konstituieren der religiösen Welt]. Poznań.
van Dijk, Teun A. (2001): Badania nad dyskursem [Untersuchungen zum Diskurs]. In: Ders. (Hg.): Dyskurs jako struktura i proces [Diskurs als Struktur und Prozess]. Warszawa, 9–44.
Wagner, Andreas (1999): Theolinguistik? – Theolinguistik! In: Spillmann, Hans Otto/Warnke, Ingo (Hg.): Internationale Tendenzen der Syntaktik, Semantik und Pragmatik. Akten des 32.
Linguistischen Kolloquiums in Kassel 1997. Frankfurt/M., 507–512.
Wilk, Stanisław (Hg.) (2010): Encyklopedia katolicka [Katholische Enzyklopädie], Band XIV. Lublin.
Zdunkiewicz‑Jedynak, Dorota (Hg.) (2010): Dyskurs religijny w mediach [Der religiöse Diskurs in den Medien]. Tarnów.
Internetquelle:
http://www.liebteinander.org/nr/in_dieser_ausgabe/jeder_von_uns_braucht.html (Stand vom 02.07.2012).
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Copyright by Instytut Filologii Germańskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
