„You can’t stop the FUTURE”. Wprowadzenie do badań nad problematyką tożsamości mieszkańców Wysp Japońskich

Jacek Splisgart

doi:10.26881/etno.2022.8.09

Autor

Jacek Splisgart Uniwersytet Gdański https://orcid.org/0000-0002-6780-5538

DOI:

https://doi.org/10.26881/etno.2022.8.09

Słowa kluczowe:

identity, Japan, zainichi, hāfu, culture

Abstrakt

The issue of identity among of the people of Japan is very complex. On the one hand, there is the prevalent and promoted myth of their homogeneous origin and the Japanese culture, while on the other – along with the development of social and cultural sciences – there is a growing awareness of the country’s ethno-cultural diversity. The Japanese are now increasingly facing the question of ethnic stereotypes and the issue of cultural competences of people living in the Japanese Archipelago. This article presents an analysis of identity-building among of the Japanese and two minority groups: ethnic Koreans (zainichi) and children born to mixed couples (hāfu).

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Jacek Splisgart - Uniwersytet Gdański

Antropolog kulturowy, japonista, adiunkt w Zakładzie Kultury i Języków Azji Wschodniej (Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich) Uniwersytetu Gdańskiego.
Zainteresowania: antropologia Japonii, historia antropologii powszechnej oraz japońskiej folklorystyki, zmiana kulturowa w społeczeństwach pozaeuropejskich (w szczególności Azji Wschodniej).

Bibliografia

Akimitsu Ishi, A. (2008). Between privilege and prejudice: Japanese-Brazilian migrants in “the land of yen and the ancestors”. W: D.B. Willis, S. Murphy-Shigemitsu (eds.), Transcultural Japan: At the borderlands of race, gender, and identity. New York: Routledge.

Asakawa, A. (2003). Zainichi gaikokujin to kika seido (Zagraniczni rezydenci i system naturalizacji). Tokyo: Shinkansha.

Ayabe, M. (2018). Dōjidai no esunishiti (Etniczność w naszych czasach). W: T. Kuwayama, M. Ayabe (eds.), Shōron bunkajinruigaku: kihon to saishin no topikku wo fukaku manabu (Szczegółowa dyskusja nad antropologią kulturową: refleksja nad podstawowymi i najnowszymi problemami) (s. 92–105). Kyoto: Minerva Shobō.

Benedict, R. (2016). Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Befu, H. (1980). The group model of Japanese society and an alternative. Rice University Studies, 66(1), 359–379.

Befu, H. (1987). Ideorogī to shite no nihonbunkaron (Teoria japońskiej kultury jako forma ideologii). Tokyo: Shisō no Kagaku Sha.

Befu, H. (2001). The hegemony of homogeneity: An anthropological analysis of Nihonjinron. Mel- bourne: Trans Pacific Press.

Boski, P. (2022). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chapman, D. (2008). Zainichi Korean identity and ethnicity. New York: Routledge.

Chong, D. (2001). Zainichi kankokujin no shūen (Śmierć etnicznych Koreańczyków). Tokyo: Bunshun Shinso.

Doak, K.M. (2012). A history of nationalism in modern Japan: Placing the people. Leiden: Brill.

Graburn, N.H.H., Ertl, J. (2008). Introduction: Internal boundaries and models of multiculturalism in contemporary Japan. W: N.H.H. Graburn, J. Ertl, R.K. (eds), Multiculturalism in the new Japan: Crossing the boundaries within (s. 1–31). New York: Bergham Books.

Ha, B. (2001). Daiyon no sentaku: kankokukei no nihonjin sekai roppyakuman kanminzoku no ikizama to kokuseki (Czwarty wybór: koreański Japończyk? Styl życia i narodowość 6 milionów etnicznych Koreańczyków na świecie). Tokyo: Bungeisha.

Hall, S. (1996). Introduction: Who needs ‘identity’? W: S. Hall, P. Du Gay (eds.), Questions of cultural identity (s. 1–17). London: Sage.

Hendry, J. (2003). Understanding Japanese society. London: Routledge Curzon.

Hester, J. (2002). KoreanJapanese? Shifting perceptions of belonging among Koreans in Japan. Paper presented at the First World Congress of Korean Studies. Seongnam, Republic of Korea.

Iida, Y. (2002). Rethinking identity in modern Japan: Nationalism as aesthetics. New York: Routledge.

Iwabuchi, K. (ed.). (2014). Hāfu to wa dareka? Jinshu konkō, media hyōshō, kōshō jissen (Kim są hāfu? Mieszanie rasy, wizja mediów, wykonanie negocjacji). Tokyo: Seikyūsha.

Jung, Y. (2003). Kimigayoseishō: aidentiti, kokumin kokka, jendā (Śpiewając japoński hymn narodowy: tożsamość, państw narodowe, płeć). Tokyo: Iwanami Shoten.

Kamada, L.D. (2010). Hybrid identities and adolesent girls: Being ‘half’ in Japan. Bristol: Mul- tilingual Matters.

Kawai, Y. (2014). Nihon ni okeru jinshu, minzoku gainen to “nihonjin”, “konketsu”, “hāfu” (Poję- cie rasy i narodu w Japonii oraz „Japończyka”, „mieszańca” i „hāfu”). W: K. Iwabuchi (ed.), “Hāfu” to wa dareka? Jinshu konkō, media hyōshō, kōshō jissen (Kim są hāfu? Miesza- nie rasy, wizja mediów, wykonanie negocjacji) (s. 28–54). Tokyo: Seikyūsha.

Kim, K. (1995). Zainichi korian no aidentiti to hōtekichii (Tożsamość etnicznych Koreańczyków i ich pozycja prawna). Tokyo: Akashi Shoten.

Lie, J. (2001). Multiethnic Japan. Cambridge: Harvard University Press.

Luu, H. (2020). Hāfu: What it means to Japanese in changing Japan. https://izanau.com/article/view/hafu-identiy-in-japan [dostęp: 8.05.2022].

McCormack, G. (2001). Kokusaika: Impediments in Japan’s deep structure. W: D. Denoon, M. Hudson, G. McCormack, T. Morris-Suzuki (eds.), Multicultural Japan: Paleolithic to postmodern (s. 265–286). Cambridge: Cambridge University Press.

McVeight, B.J. (2014). Interpreting Japan: Approaches and applications for the classroom. New York: Routledge.

Mincer, T. (2012). Kulturowe pojęcie rasy. Prace Kulturoznawcze, 14(1), 115–128. Murphy-Shigemitsu, S. (2006). Diverse forms of minority national identities in Japan’s multicultural society. W: S.I. Lee, S. Murphy-Shigemitsu, H. Befu (eds.), Japan’s diversity dilemmas: Ethnicity, citizenship, and education (s. 75–99). New York: iUniverse.

Nishikawa, N. (2001). The interpretations of Japanese culture. W: D. Denoon, M. Hudson (eds.), Multicultural Japan: Palaeolithic to postmodern (s. 245–264). Cambridge: Cambridge University Press.

Nishikura, M., Perez Takagi, L. (reż.). (2013). Hafu: The mixedrace experience in Japan [film]. Distribber.

Okano, K.H. (2011). Long-existing minorities and education. W: R. Tsuneyoshi, K.H. Okano,

S. Spence Boocock (eds.), Minorities and education in multicultural Japan: An interactive perspective (s. 29–43). New York: Routledge.

Osanami Törngren, S., Sato, Y. (2021). Beyond being either-or: identification of multiracial and multiethnic Japanese. Journal of Ethnic and Migration Studies, 47(4), 802–820.

Oshima, K. (2014). Perception of hafu or mixed-race people in Japan: Group-session studies among hafu students at a Japanese university. Intercultural Communication Studies, 23(3), 22–34.

Pałasz-Rutkowska, E., Starecka, K. (2004). Japonia. Warszawa: Wydawnictwo TRIO. Shimoji, L.Y. (2018). What’s in a name? Mixed race and identity in Japan. https://www.nippon.com/en/currents/d00443 [dostęp: 8.05.2022.].

Sjöberg, K. (2008). Positioning oneself in the Japanese nation: The Hokkaido Ainu case. W: D.B. Willis, S. Murphy-Shigemitsu (eds.), Transcultural Japan: At the borderlands of race, gender, and identity (s 197–216). New York: Routledge.

Splisgart, J. (2004). Instytucja gejszy: przykład adaptacji tradycji w społeczeństwie japońskim. Lud, 89, 141–155.

Splisgart, J. (2015). Tożsamość i tradycja we współczesnej Japonii. Obrzędowość jako kreator postaw tożsamościowych we współczesnym społeczeństwie japońskim. W: K. Starecka, A. Żuławska-Umeda (red.), Japonia ery Heisei. Alienacje i powroty. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Splisgart, J. (2021). Yanagita Kunio (1875–1962). Pionier japońskich badań folklorystycz- nych. Gdańskie Studia Azji Wschodniej, 19, 181–195.

Ueunten, W. (2008). Okinawan diasporic identities: Between being a buffer and a bridge. W: D.B. Willis, S. Murphy-Shigemitsu (eds.), Transcultural Japan: At the borderlands of race, gender, and identity. New York: Routledge.

Willis, D.B., Murphy-Shigemitsu, S. (eds.) (2008). Transcultural Japan: At the borderlands of race, gender, and identity. New York: Routledge.

Yamashita, S., Kim, S., Higuma, M. (2001). Zainichi korian no aidentiti to nihon shakai: tamin- zoku kyōsei no teigen (Tożsamość etnicznych Koreańczyków i japońskie społeczeństwo: wnioski z multikulturowej koegzystencji). Tokyo: Akashi Shoten.

Yokochi Samuel, Y. (2008). The marvelous in the real: images of Burakumin in Nakagami Kenji’s Kumano saga. W: D.B. Willis, S. Murphy-Shigemitsu (eds.), Transcultural Japan: At the borderlands of race, gender, and identity. New York: Routledge.