Rzetelne uzasadnienie wyroku sądowego jako element prawa do sądu

Abstrakt

W glosowanym wyroku wydanym w sprawie Cupiał przeciwko Polsce ETPCz nawiązał do wytycznych, którym powinno odpowiadać rzetelnie sporządzone uzasadnienie wyroku. W sprawach, w których sąd orzeka o prawach i wolnościach jednostki, uzasadnienie rozstrzygnięcia traci wyłącznie formalny charakter. Sąd wyznacza bowiem granice korzystania z przyrodzonych praw człowieka w konkretnym stanie faktycznym, a więc w rzeczywistości określa ich treść. Powinien więc wyczerpująco wyjaśnić wszystkie motywy rozstrzygnięcia, by nie można było uczynić mu zarzutu arbitralnego łamania nie tylko prawa do sądu, ale również innych praw człowieka, na straży których stoi władza sądownicza. Trybunał uznał, że stawiane przez skarżącego przed sądami krajowymi zarzuty dotyczyły istoty prowadzonej przeciwko niemu sprawy karnej. Wymagały zatem konkretnej i jednoznacznej oceny, której nie dokonał sąd pierwszej instancji, a sąd drugiej instancji zrobił to w sposób fragmentaryczny, nie odnosząc się do zasadniczego zarzutu dotyczącego ogólnego kontekstu sprawy. Uzasadnienie wyroku zaś ma nie tylko odpowiedzieć na pytanie o podstawę prawną rozstrzygnięcia, ale przede wszystkim wyjaśnić, dlaczego sąd podjął taką, a nie inną decyzję. Ma stanowić odzwierciedlenie procesu myślowego i decyzyjnego zakończonego sporządzeniem sentencji orzeczenia.