Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweWpływ menedżeryzmu na model pracy probacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2020.3.04Słowa kluczowe:
probacja, kary i środki wolnościowe, system wymiaru sprawiedliwości karnej, polityka kryminalna, menedżeryzmAbstrakt
Problematyka artykułu koncentruje się wokół ewolucji probacji rozumianej jako ogół działań o charakterze probacyjnym w wymiarze sprawiedliwości karnej. Jednocześnie jest ona ograni- czona do pracy probacyjnej z dorosłymi sprawcami przestępstw. Podstawy pracy probacyjnej we wczesnym okresie jej rozwoju były zakorzenione w inicjatywach obywateli z wyższych klas społecznych, którzy na przełomie XIX i XX w. chcieli zapewnić opiekę przestępcom, pijakom i in- nym„moralnie upadłym”osobom, aby przywrócić je społeczeństwu jako użytecznych obywateli. W późniejszym okresie miały miejsce liczne zmiany w zadaniach, organizacji i finasowaniu pracy probacyjnej, w wyniku których nastąpiło m.in. przekształcenie podmiotów probacyjnych z orga- nów czysto pomocowych w organy postępowania karnego wykonawczego. Aktualny kierunek zmian w modelu pracy probacyjnej w Stanach Zjednoczonych i wielu krajach europejskich jest związany z nurtem menedżeryzmu w polityce kryminalnej. W artykule zostały przedstawione różne poglądy na temat penologii menedżerskiej oraz przejawy menedżerskich strategii w pra- cy probacyjnej, które powinny być łączone ze zindywidualizowanym traktowaniem sprawcy przestępstwa i wspieraniem go w procesie zmiany.
Downloads
Bibliografia
Barczykowska A., Muskała M., Model Risk-Need-Responsivity w diagnozie resocjalizacyjnej [w:] eidem, S. Dzierzyńska-Breś, Systemy oddziaływań resocjalizacyjnych Anglii i Stanów Zjedno- czonych Ameryki, Poznań 2015.
Biel K., Model ryzyka i model dobrego życia w readaptacji skazanych [w:] Konteksty resocjalizacji i readaptacji społecznej, red. J. Kusztal, K. Kmiecik-Jusięga, Kraków 2014.
Błachut J., Gaberle A., Krajewski K., Kryminologia, Gdańsk 1999.
Boijsen G., Tallving G., Sweden [w:] Probation in Europe, red. A. van Kalmthout, I. Durnescu, Confederation of European Probation 2017, https://www.cepprobation.org/wp-content/uploads/2019/01/probation-in-europeZweden-probation-in-europe.pdf [dostęp: 29.04.2020]. Boone M., Community punishment in the Netherlands. A history of crisis and incidents [w:] Com- munity Punishment. European Perspectives, red. G. Robinson, F. McNeill, London − New York 2016.
Bullock K., The construction and interpretation of risk management technologies in contemporary
probation practice, „British Journal of Criminology” 2011, nr 1.
Byrne J., Pattavina A., Next generation assessment technology. The potential and pitfalls of integrating individual and community risk assessment, „Probation Journal” 2017, nr 3.
Canton R., The point of probation: On effectiveness, human rights and the virtues of obliquity,„Criminology and Criminal Justice” 2012, nr 5.
Cavadino M., Dignan J., The Penal System. An Introduction, Los Angeles − London − New Delhi − Singapoure 2007.
Commentary to Recommendation CM/Rec (2010)1, https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspxObjectId=09000016805cff79 [dostęp: 29.04.2020].
Feeley M.M., Simon J., The new penology. Notes on the emerging strategy of corrections and its implications, „Criminology” 1992, nr 4.
Gierowski J.K., Kilka uwag o potrzebie wprowadzenia nowych zasad oceny i monitorowania ryzyka przemocy kryminalnej w polskim systemie prawa karnego [w:] W poszukiwaniu prawdy. Rozwa- żania o prawie, historii i sprawiedliwości, red. K. Banasik, A. Kargol, A. Kubiak-Cyrul, M.J. Lubel- ski, E. Plebanek, A. Strzelec, Kraków 2018.
Heijder A., Some characteristics of the Dutch probation system, „International Journal of Offend- er Therapy and Comparative Criminology” 1967, nr 3, https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0306624X6701100120 [dostęp: 29.04.2020].
Justice Committee, Transforming Rehabilitation. Ninth Report of Session 2017-19, House of Com- mons 2018, https://publications.parliament.uk/pa/cm201719/cmselect/cmjust/482/482.pdf [dostęp: 29.04.2020].
Klaus W., Rzeplińska I., Woźniakowska-Fajst D., Punitywność? Kierunki zmian w polskiej polityce kryminalnej [w:] Pozbawienie wolności – funkcje i koszty. Księga Jubileuszowa Profesora Teo- dora Szymanowskiego, red. A. Rzepliński, I. Rzeplińska, M. Niełaczna, P. Wiktorska, Warszawa 2013.
Kordik A., Warunkowe zawieszenie wykonania kary w systemie środków probacyjnych i jego efektywność, Wrocław 1998.
Krajewski K., Czy prawo karne potrzebuje kryminologii, a kryminologia prawa karnego? [w:] Prawo karne jutra – między pragmatyzmem a dogmatyzmem, red. W. Zalewski, Warszawa 2018.
Krajewski K., Kara i współczesne społeczeństwo (Wokół książki D. Garlanda), PiP 1992, z. 5. Krajewski K., Teorie kryminologiczne a prawo karne, Warszawa 1994.
Ludlow A., Transforming Rehabilitation. What lessons might be learned from prison privatization?, „European Journal of Probation” 2014, nr 1.
Maguire M., Grubin D., Lösel F., Raynor P., ‘What Works’ and the Correctional Services Accreditation Panel: Taking stock from an inside perspective, „Criminology & Criminal Justice” 2010, nr 1. McCarva R., England and Wales [w:] Probation in Europe, red. A.M. van Kalmthout, I. Durnescu, Nijmegen 2008.
Ministry of Justice, Transforming Rehabilitation. A Strategy for Reform, 2013, https://consult.justice.gov.uk/digital-communications/transformingrehabilitation/results/transforming-rehabilitation-response.pdf [dostęp: 29.04.2020].
Młodzik E., Założenia koncepcji New Public Management,„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 858, „Współczesne Problemy Ekonomiczne” 2015, nr 11, http://www.wzieu.pl/zn/858/21_ZN_858.pdf [dostęp: 29.04.2020].
Ostrihanska Z., Greczuszkin A., Praca z indywidualnym przypadkiem w nadzorze rodzinnego kuratora sądowego, Lublin 2000.
Penalny populizm. Perspektywa polityczna i społeczna, red. J. Czapska, M. Szafrańska, D. Wójcik,Kraków 2016.
Porowski M., O idei pomocy więźniom i działalności Patronatu (do czasu rozwiązania po II wojnie światowej) [w:] O pomocy w powrocie do społeczeństwa. W 100-lecie powstania Patronatu, red. T. Szymanowski, Warszawa 2010.
Pratt J., Penal populism: Key ideas in criminology, New York 2007, https://infodocks.files.wordpress.com/2015/01/john_pratt_penal_populism.pdf [dostęp: 29.04.2020].
Probation in Europe, red. A.M. van Kalmthout, I. Durnescu, Nijmegen 2008.
Raynor P., Consent to probation in England and Wales: How it was abolished, and why it matters, „European Journal of Probation” 2014, nr 3.
Rex S., The development and use of community sanctions in England and Wales [w:] Community
Sanctions and Measures in Europe and North America, red. H.J Albrecht, A.M. van Kalmthout, Max-Planck Institut für Ausländisches und Internationales Strafrecht, Freiburg i. Breisgau 2002.
Robinson A., Enforcement and compliance. Critical practices for Community Rehabilitation Compa- nies and the new NPS?, „Probation Journal” 2014, nr 3.
Robinson G., Three narratives and a funeral. Community punishment in England & Wales [w:] Com- munity Punishment. European Perspectives, red. G. Robinson, F. McNeill, London − New York 2016.
Robinson G., McNeill F., Maruna S., Punishment in society. The improbable persistence of probation and other community sanctions and measures [w:] The Sage Handbook of Punishment and So- ciety, red. J. Simon, R. Sparks, Los Angeles − London − New Delhi − Singapore − Washington DC 2013.
Skupiński J., Warunkowe skazanie w prawie polskim na tle porównawczym, Warszawa 1992. Stańdo-Kawecka B., O koncepcji resocjalizacji w polskiej literaturze naukowej polemicznie, „Probacja” 2010, z. 1.
Stańdo-Kawecka B., Polityka karna i penitencjarna między punitywizmem i menedżeryzmem, Warszawa 2020.
Stańdo-Kawecka B., Racjonalizacje kar wolnościowych i rola kuratora sądowego − uwagi na tle generycznej kary ograniczającej wolność skazanego w Polsce oraz w Anglii i Walii, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2017, t. 40.
Stasiak K., Ewolucja kurateli sądowej od początku do wejścia w życie rozporządzenia z 1986 r. [w:]
Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, red. idem, Warszawa 2018.
Szymków K., Instytucja stałych opiekunów sądowych 1919–1929 (The institution of the perma- nent court guardian 1919–1929), „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2018, nr 1, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/92787/Folia_Iuridica_Universitatis_Wratislavien-sis_2018_vol_7_no_1.pdf [dostęp: 29.04.2020].
Utrat-Milecki J., Kara. Teoria i kultura penalna: Perspektywa integralnokulturowa, Warszawa 2010. van Kalmthout A.M., Durnescu I., European probation service systems; A comparative overview [w:]
Probation in Europe, red. eidem, Nijmegen 2008.
van Kalmthout A.M., Tigges L., Netherlands [w]: Probation in Europe, red. A.M. van Kalmthout, I. Durnescu, Nijmegen 2008.
Wójcik D., Probacja – rozwiązania prawne w niektórych krajach europejskich,„Archiwum Kryminologii” 1999–2000, t. 25.
Wójcik D., Stosowanie w postępowaniu karnym narzędzi diagnostyczno-prognostycznych służących oszacowaniu ryzyka powrotności do przestępstwa, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne” 2013, nr 16.
Zalewski W., „Humanizacja wymiaru sprawiedliwości”, czyli o roli kuratora sądowego w realizacji sprawiedliwości naprawczej. Czy konieczna jest reforma polskiego systemu? [w:] Kuratela sądo- wa w Polsce: Analiza systemu. Księga pamiątkowa dedykowana Doktorowi Tadeuszowi Jedyna- kowi, red. K. Stasiak, Toruń 2018.
Zawicki M., Nowe zarządzanie publiczne, Warszawa 2011.
