Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweCzy potrzebna jest nam reforma kurateli sądowej?
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2020.3.07Słowa kluczowe:
kurator sądowy, ustawa o kuratorach sądowych, reforma, skuteczność, system kurateli sądowejAbstrakt
W artykule w zwięzły sposób przedstawiono przeszłość i stan obecny kurateli sądowej w Polsce. Zwrócono uwagę, że aktualnie obowiązujący model tej instytucji, określony w ustawie o ku- ratorach sądowych, jest pewnym kompromisem, który nie jest idealny, ale stworzony system spełnia swoje zasadnicze cele. Do tej pory podjęto wiele prób jego zmiany. Często, jako powód podjęcia inicjatywy ustawodawczej, podawano konieczność podniesienia jakości i efektywności pracy kuratorów sądowych. Autor zwrócił uwagę, że takiego celu nie można osiągnąć, zmienia- jąc ustawę o kuratorach sądowych, gdyż na skuteczną pracę zdecydowanie większy wpływ mają akty prawne odnoszące się do metodyki pracy kuratora. Zwrócono też uwagę, że w omówionych propozycjach zmian istniejącego systemu na ogół nie korzystano z wiedzy i doświadczenia z za- kresu zarządzania zasobami ludzkimi. Autor przedstawił też koncepcję reformy kurateli sądowej, która polega na połączeniu tej instytucji z opiniodawczymi zespołami sądowych specjalistów. Ponadto proponuje, aby służba kuratorska funkcjonowała w strukturach sądu okręgowego.
Downloads
Bibliografia
Aebi M.F., Hashimoto Y.Z., Space II – 2018, Strasburg 2018.
Andrews D.A., Bonta J., Hoge R.D., Classification for effective rehabilitation: Rediscovering psychology, „Criminal Justice and Behavior” 1990, vol. 17.
Bałandynowicz A., Probacja. System sprawiedliwego karania, Warszawa 2002.
Bałandynowicz A., Probacja. Wychowanie do wolności, Warszawa 1996.
Chojecka J., Model dla wszystkich?: spory wokół koncepcji szacowania ryzyka, „Resocjalizacja Polska” 2014, nr 7.
Jedynak T., Efektywność kuratorskiej służby sądowej w Polsce a standardy dotyczące sankcji i środków alternatywnych [w:] Polski system probacji, stan i kierunki rozwoju w kontekście standardów europejskich, Kancelaria Senatu, Warszawa 2010.
Jedynak T., Martuszewicz A., Stasiak K., Od rozporządzenia do ustawy o kuratorach sądowych [w:] Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, red. K. Stasiak, Warszawa 2018.
Jedynak T., Stasiak K., Ustawa o kuratorach sądowych. Komentarz, Warszawa 2014.
Komorowski A., Nieletni przestępcy [w:] Zagadnienia opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce, red. B. Krakowski, Warszawa 1929.
Kozłowski P., Stasiak K., Ośrodek kuratorski. Ujęcie prawne, organizacyjne i metodyczne, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2018.
Kuratorska Służba Sądowa w Polsce, Warszawa 2017, opracowanie Krajowej Rady Kuratorów [maszynopis].
Lelental S., Kurator sądowy jako organ postępowania wykonawczego. Rola i zadania kuratora według autorów kodeksu karnego wykonawczego [w:] K. Stasiak, Ł. Wirkus, P. Kozłowski, T. Je- dynak, Dziewięćdziesięciolecie kurateli sądowej w Polsce. Historia – Teraźniejszość – Przyszłość, Kraków 2010.
Model kurateli sądowej opracowany przez Zespół do spraw Reformy Kurateli Sądowej Ministerstwa Sprawiedliwości pod kierunkiem dr Katarzyny Sawickiej (RN.III.7530-z/3/96), Warszawa 1996.
Opora R., Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych, Warszawa 2015.
Ostrihanska Z., Greczuszkin A., Praca z indywidualnym przypadkiem w nadzorze rodzinnego kuratora sądowego, Warszawa 2005.
Powrotność do przestępstwa w latach 2009–2015, Warszawa 2017, https://isws.ms.gov.pl/pl/bazastatystyczna/publikacje/ [dostęp: 20.04.2020].
Raport Komisji powołanej do opracowania systemu kurateli sądowej dla dorosłych, SK.VII 652/14/96, Warszawa 1996.
Recommendation CM/Rec(2010)1 of the Committee of Ministers to member stateson the Council of Europe Probation Rules, https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=09000016805cfbc7) [dostęp: 20.04.2020].
Sawicka K., Projekt modelu organizacyjnego kurateli sądowej, „Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego” 1985, nr 23.
Sawicka K., Wprowadzenie modelu kurateli sądowej. Źródła inspiracji. Zespół ds. wypracowania modelu. Główne założenia modelu [w:] K. Stasiak, Ł. Wirkus, P. Kozłowski, T. Jedynak, Dziewięćdziesięciolecie kurateli sądowej w Polsce. Historia – Teraźniejszość – Przyszłość, Kraków 2010.
Stańdo-Kawecka B., Polityka karna i penitencjarna między punitywizmem i menedżeryzmem, Warszawa 2020.
Stańdo-Kawecka B., Wybrane problemy profesjonalizacji organów probacyjnych i klasyfikacji sprawców oddanych pod dozór do grupy ryzyka, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2014, t. 33, s. 11–39.
Stasiak K., Ewolucja kurateli sądowej od początku do wejścia w życie rozporządzenia z 1986 r. [w:] Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, red. K. Stasiak, Warszawa 2018, s. 25–37.
Stasiak K., Ewolucja systemu kurateli sądowej w Polsce w latach 1919–2009 – kamienie milowe [w:] Dziewięćdziesięciolecie kurateli sądowej w Polsce. Historia – Teraźniejszość – Przyszłość, red. K. Stasiak, Ł. Wirkus, P. Kozłowski, T. Jedynak, Kraków 2010.
Stasiak K., Wpływ stosunku pracy sądowego kuratora zawodowego na efektywne zarządzanie kura- torską służbą sądową, Gdańsk 2016, praca doktorska niepubl., Biblioteka UG.
Stępniak P., Funkcjonowanie kurateli sądowej. Teoria a rzeczywistość, Poznań 1992.
Stępniak P., Kuratorzy sądowi – dzieci niechciane? [w:] Wina – kara – nadzieja – przemiana, red. J. Szałański, Łódź–Warszawa–Kalisz 1998.
Stępniak P., Model kurateli sądowej po roku 2001 w świetle badań empirycznych, „Archiwum Kryminologii” 2010, t. 32.
Stępniak P., Nowelizacja ustawy o kuratorach sądowych a Europejskie Reguły dotyczące Sankcji i Środków Alternatywnych, „Probacja” 2009, nr 2.
Stępniak P., O modelu kurateli kontrolno-pomocowej [w:] Zwalczanie i zapobieganie przestępczości w Polsce przy zastosowaniu probacyjnych środków karania, Kancelaria Senatu, Warszawa 2004.
Stojanowska W., Strzembosz A., O nowe zasady organizacji i postępowania przed sądem rodzinnym, „Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego” 1978, z. 10.
Sztuka M., Szacowanie ryzyka w pracy kuratora. Polskie rozwiązania i ich odpowiedniki w rozwiniętych systemach zachodnich [w:] Polska kuratela sądowa na przełomie wieków. Nadzieje. Oczekiwania. Dylematy, red. M. Konopczyński, Ł. Kwadrans, K. Stasiak, Kraków 2016.
Szymanowski T., Recydywa w Polsce. Zagadnienia prawa karnego, kryminologii i polityki karnej, Warszawa 2010.
Szymanowski T., Znaczenie kuratorskiej służby sądowej w realizacji zadań polityki karnej i penitencjarnej w Polsce [w:] K. Stasiak, Ł. Wirkus, P. Kozłowski, T. Jedynak, Dziewięćdziesięciolecie kurateli sądowej w Polsce. Historia -Teraźniejszość – Przyszłość, Kraków 2010.
Szymków K., Instytucja stałych opiekunów sądowych 1919–1929, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2018, t. 7, nr 1.
Tendencje zmian w zakresie spraw rejestrowanych w MS-S40. Opracowanie KRK [maszynopis]. Trought T.W., Probation in Europe, Oxford 1927.
Tyszka Z., Współdziałanie kuratora sądowego dla nieletnich z instytucjami i organizacjami społecznymi, RPEiS 1961, nr 4.
Tyszkiewicz L., Probacja czy kara pozbawienia wolności [w:] Zwalczanie i zapobieganie przestępczości w Polsce przy zastosowaniu probacyjnych środków karania, Kancelaria Senatu, Warszawa 2004.
van Kalmthout A.M., Durnescu I., European Probation Service Systems: a comparative overview,Nijmegen 2008.
Ward T., Good Lives and the Rehabilitation of Offenders Promises and Problems, „Aggression andViolent Behavior” 2002, nr 7.
Wirkus Ł., Stres w pracy kuratora sądowego. Studium teoretyczno-empiryczne, Kraków 2015. Wójcik D., Kuratela sądowa. Sukcesy i porażki, Warszawa 2010.
Wójcik D., Stosowanie w postępowaniu karnym narzędzi diagnostyczno-prognostycznych służących oszacowaniu ryzyka powrotu do przestępstwa, „Prawo w działaniu” 2013, nr 16.
Zalewski W., „Humanizacja wymiaru sprawiedliwości”, czyli o roli kuratora sądowego w realizacji sprawiedliwości naprawczej. Czy konieczna jest reforma polskiego systemu? [w:] Kuratela sądo- wa w Polsce. Analiza systemu. Księga pamiątkowa dedykowana dr Tadeuszowi Jedynakowi, red. K. Stasiak, Toruń 2018.
Zalewski W., Sprawiedliwość naprawcza. Początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006.
