Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe30 lat partycypacji mieszkańców w sprawowaniu władzy w gminie
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2020.1.03Słowa kluczowe:
partycypacja, demokracja lokalna, referendum lokalne, budżet obywatelski, inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców, konsultacje ludoweAbstrakt
W niniejszym artykule autor koncentruje się na dwóch kwestiach. Pierwsza z nich dotyczy ewolucji postrzegania przez prawodawcę partycypacji mieszkańców na poziomie gminy, w tym sposobu ukształtowania poszczególnych jej instrumentów, i ma przede wszystkim charakter dogmatyczny. W drugiej części opracowania przedstawiono perspektywy rozwoju lokalnej partycypacji, w tym pożądane kierunki zmian prawnych. Zwrócono uwagę na mankamenty obecnych rozwiązań, które niejednokrotnie stanowią barierę dla praktycznej realizacji uprawnień mieszkańców. Wskazano również nowe narzędzia partycypacyjne, których wykorzystanie może usprawnić funkcjonowanie lokalnej demokracji, a co za tym idzie przyczynić się do dalszego budowania społeczeństwa obywatelskiego.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Augustyniak M., O pozorności praw obywatelskich w przestrzeni publicznej na podstawie wybranych mechanizmów partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018, nr 3.
Bożek M., Konstytucyjne podstawy partycypacji społecznej i formy jej realizacji w samorządzie terytorialnym, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 5.
Danel Ł., Lokalne referendum odwoławcze – rys historyczny i propozycje zmian,„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2014, nr 2.
Doliwa A., Dopuszczalność referendum lokalnego na tle ustrojowym – między demokracją przedstawicielską a bezpośrednią, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 7–8.
Glejt-Uziębło P., Uziębło P., Kilka uwag o „nowych” instrumentach partycypacji mieszkańców na poziomie samorządowym [w:] Dookoła Wojtek... Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.
Glejt-Uziębło P., Uziębło P., Partycypacja w Trójmieście. O prawnej regulacji mechanizmów demo- kracji semibezpośredniej w Gdańsku, Gdyni i Sopocie, Gdańsk 2018.
Izdebski H., Prawne podstawy obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej [w:] Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w procesie stanowienia aktów prawa miejscowego, red. P.B. Zientarski, E. Mreńca, Warszawa 2018.
Kasiński M., Kształtowanie roli i demokratyczna odpowiedzialność wójta, burmistrza i prezydenta miasta jako lokalnego przywódcy (aspekty prawne i polityczne),„Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2015, nr 74.
Konopelko A., Demokracja partycypacyjna w samorządzie lokalnym, „Samorząd Terytorialny” 2011, nr 12.
Kręcisz W., Taras W., Direct democracy for the 21st century in the Polish local government, „Annales UMCS” 2002, vol. 49.
Kręcisz W., Taras W., Glosa do wyroku TK z dnia 26 lutego 2003 r. (sygn. akt K 30/02), „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 3.
Kotulski M., Referendum lokalne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 3. Kozłowski K., Gminne konsultacje społeczne – analiza konstytucyjnoprawna,„Samorząd Terytorialny” 2018, nr 1–2.
Kubas S., Konsultacje ludowe jako przejaw obywatelskiej partycypacji w lokalnym życiu publicznym na przykładzie miasta Katowice, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2014, nr 2. Kubiak A., Krzewińska A., Sondaż deliberatywny – inwentarz problemów,„Przegląd Socjologiczny” 2012, nr 1.
Makowski G., Ramy prawne partycypacji – stan obecny, zmiany, perspektywy [w:] Partycypacja obywatelska – decyzje bliższe ludziom, red. A. Maszkowska, K. Sztop-Rutkowska, Białystok 2013.
Marchaj R., Uwaga 5 do art. 4c [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, wyd. 2, Warszawa 2018, SIP LEX.
Mączka K., Matczak P., Sąd obywatelski – aplikacja w warunkach polskich. Przypadek ulicy Umultowskiej w Poznaniu, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 1–2.
Modrzejewski A., Zakres przedmiotowy referendum lokalnego w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 lutego 2003 r., „Samorząd Terytorialny” 2010, nr 1–2.
Mreńca E., Inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców w świetle konstytucyjnej zasady subsydiarności [w:] Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w procesie stanowienia aktów prawa miejsco- wego, red. P.B. Zientarski, E. Mreńca, Warszawa 2018.
Niewiadomski Z., Uwaga 8 i 9 do art. 5a [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2011, Legalis.
Olejniczak-Szałowska E., Referendum lokalne w świetle ustawodawstwa polskiego, Łódź 2002. Piasecki A., Demokracja bezpośrednia w Polsce lokalnej – błędny model, zła praktyka, „Studia Regionalne i Lokalne” 2005, nr 3.
Rulka M., Wymóg frekwencyjny w referendum w sprawie odwołania organu samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 7–8.
Rulka M., Ustawowa regulacja budżetu obywatelskiego – wstępna ocena, „Przegląd Legislacyjny” 2018, nr 4.
Rytel-Warzocha A., Przedmiotowy zakres referendum lokalnego w Polsce, „Studia Wyborcze” 2011, t. 12.
Rytel-Warzocha A., Panel obywatelski jako forma partycypacji społecznej na poziomie lokalnym w świetle doświadczeń Gdańska [w:] Aktualne problemy prawa Polski i Ukrainy, red. A. Szmyt, J. Boszycki, J. Stelina, W. Iwanow, Gdańsk 2018.
Skoczylas A., Piątek W., Uwaga 11 i 12 do art. 169 [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Strzałkowski T., Konsultacje we wspólnocie samorządowej – wybrane problemy i praktyka [w:] Aktualne wyzwania demokracji partycypacyjnej w Polsce i na świecie, red. P. Kuczma, Polkowice 2017.
Sześciło D., Konsultacje społeczne w gminie w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 1–2.
Szewc A., Szewc T., Uchwałodawcza działalność organów samorządu terytorialnego, Warszawa 1999.
Śliwa M., Referendum w sprawie samoopodatkowania – stan obecny i perspektywy zmian, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013, nr 12.
Tybuchowska-Hartlińska K., Demokracja bezpośrednia na poziomie lokalnym: czy obywatele chcą partycypacji?, „Political Preferences” 2014, no. 8.
Uziębło P., Ustawa o referendum lokalnym. Komentarz, Warszawa 2008.
Węglarz B., Ewolucja lokalnej demokracji bezpośredniej w Polsce po 1989 roku, Kraków 2013.
Ziółkowski D., Uwagi do art. 5a [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2018.
Bożek M., Konstytucyjne podstawy partycypacji społecznej i formy jej realizacji w samorządzie terytorialnym, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 5.
Danel Ł., Lokalne referendum odwoławcze – rys historyczny i propozycje zmian,„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2014, nr 2.
Doliwa A., Dopuszczalność referendum lokalnego na tle ustrojowym – między demokracją przedstawicielską a bezpośrednią, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 7–8.
Glejt-Uziębło P., Uziębło P., Kilka uwag o „nowych” instrumentach partycypacji mieszkańców na poziomie samorządowym [w:] Dookoła Wojtek... Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.
Glejt-Uziębło P., Uziębło P., Partycypacja w Trójmieście. O prawnej regulacji mechanizmów demo- kracji semibezpośredniej w Gdańsku, Gdyni i Sopocie, Gdańsk 2018.
Izdebski H., Prawne podstawy obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej [w:] Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w procesie stanowienia aktów prawa miejscowego, red. P.B. Zientarski, E. Mreńca, Warszawa 2018.
Kasiński M., Kształtowanie roli i demokratyczna odpowiedzialność wójta, burmistrza i prezydenta miasta jako lokalnego przywódcy (aspekty prawne i polityczne),„Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2015, nr 74.
Konopelko A., Demokracja partycypacyjna w samorządzie lokalnym, „Samorząd Terytorialny” 2011, nr 12.
Kręcisz W., Taras W., Direct democracy for the 21st century in the Polish local government, „Annales UMCS” 2002, vol. 49.
Kręcisz W., Taras W., Glosa do wyroku TK z dnia 26 lutego 2003 r. (sygn. akt K 30/02), „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 3.
Kotulski M., Referendum lokalne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 3. Kozłowski K., Gminne konsultacje społeczne – analiza konstytucyjnoprawna,„Samorząd Terytorialny” 2018, nr 1–2.
Kubas S., Konsultacje ludowe jako przejaw obywatelskiej partycypacji w lokalnym życiu publicznym na przykładzie miasta Katowice, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2014, nr 2. Kubiak A., Krzewińska A., Sondaż deliberatywny – inwentarz problemów,„Przegląd Socjologiczny” 2012, nr 1.
Makowski G., Ramy prawne partycypacji – stan obecny, zmiany, perspektywy [w:] Partycypacja obywatelska – decyzje bliższe ludziom, red. A. Maszkowska, K. Sztop-Rutkowska, Białystok 2013.
Marchaj R., Uwaga 5 do art. 4c [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, wyd. 2, Warszawa 2018, SIP LEX.
Mączka K., Matczak P., Sąd obywatelski – aplikacja w warunkach polskich. Przypadek ulicy Umultowskiej w Poznaniu, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 1–2.
Modrzejewski A., Zakres przedmiotowy referendum lokalnego w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 lutego 2003 r., „Samorząd Terytorialny” 2010, nr 1–2.
Mreńca E., Inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców w świetle konstytucyjnej zasady subsydiarności [w:] Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w procesie stanowienia aktów prawa miejsco- wego, red. P.B. Zientarski, E. Mreńca, Warszawa 2018.
Niewiadomski Z., Uwaga 8 i 9 do art. 5a [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2011, Legalis.
Olejniczak-Szałowska E., Referendum lokalne w świetle ustawodawstwa polskiego, Łódź 2002. Piasecki A., Demokracja bezpośrednia w Polsce lokalnej – błędny model, zła praktyka, „Studia Regionalne i Lokalne” 2005, nr 3.
Rulka M., Wymóg frekwencyjny w referendum w sprawie odwołania organu samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 7–8.
Rulka M., Ustawowa regulacja budżetu obywatelskiego – wstępna ocena, „Przegląd Legislacyjny” 2018, nr 4.
Rytel-Warzocha A., Przedmiotowy zakres referendum lokalnego w Polsce, „Studia Wyborcze” 2011, t. 12.
Rytel-Warzocha A., Panel obywatelski jako forma partycypacji społecznej na poziomie lokalnym w świetle doświadczeń Gdańska [w:] Aktualne problemy prawa Polski i Ukrainy, red. A. Szmyt, J. Boszycki, J. Stelina, W. Iwanow, Gdańsk 2018.
Skoczylas A., Piątek W., Uwaga 11 i 12 do art. 169 [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Strzałkowski T., Konsultacje we wspólnocie samorządowej – wybrane problemy i praktyka [w:] Aktualne wyzwania demokracji partycypacyjnej w Polsce i na świecie, red. P. Kuczma, Polkowice 2017.
Sześciło D., Konsultacje społeczne w gminie w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 1–2.
Szewc A., Szewc T., Uchwałodawcza działalność organów samorządu terytorialnego, Warszawa 1999.
Śliwa M., Referendum w sprawie samoopodatkowania – stan obecny i perspektywy zmian, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013, nr 12.
Tybuchowska-Hartlińska K., Demokracja bezpośrednia na poziomie lokalnym: czy obywatele chcą partycypacji?, „Political Preferences” 2014, no. 8.
Uziębło P., Ustawa o referendum lokalnym. Komentarz, Warszawa 2008.
Węglarz B., Ewolucja lokalnej demokracji bezpośredniej w Polsce po 1989 roku, Kraków 2013.
Ziółkowski D., Uwagi do art. 5a [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2018.
Pobrania
Opublikowane
2020-03-23
Jak cytować
Uziębło, P. . (2020). 30 lat partycypacji mieszkańców w sprawowaniu władzy w gminie. Gdańskie Studia Prawnicze, (1(45)/2020), 35–51. https://doi.org/10.26881/gsp.2020.1.03
Numer
Dział
Artykuły
