Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePrawo ochrony dziedzictwa kultury jako kompleksowa gałąź prawa
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsp.2021.2.01Słowa kluczowe:
prawo dziedzictwa kultury, dziedzictwo kultury, gałęzie prawa, zasady prawa, dobra kultury, zabytkiAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie prawa ochrony dziedzictwa kultury jako kompleksowej gałęzi prawa, przede wszystkim poprzez wykazanie występowania podstawowych przesłanek jego autonomizacji. Omówiono przede wszystkim kryterium przedmiotu regulacji, kryterium własnych zasad prawa oraz własnej teorii i źródeł prawa. Badania przeprowadzono na kilku płaszczyznach, odpowiadających częściom niniejszego artykułu, wykorzystując w tym zakresie aparaturę pojęciową odpowiednio prawa administracyjnego, karnego, cywilnego i międzynarodowego. Do analizy tego problemu badawczego zastosowano metodologię z zakresu teorii i filozofii prawa. Ze względu na interdyscyplinarny charakter ochrony dziedzictwa kultury, prócz regulacji odnoszących się do samej ochrony zabytków czy też regulacji z zakresu prawa administracyjnego, prawa konstytucyjnego, prawa karnego, prawa cywilnego czy prawa międzynarodowego, prawo ochrony dziedzictwa kultury obejmuje także zagadnienia z dziedziny innych nauk, np. historii sztuki, architektury, archeologii, konserwacji itd. Na przestrzeni ostatnich lat rozwinęły sięzasady prawa ochrony dziedzictwa kultury, jak również jego źródła, teoria i przedmiot ochrony. Mając to na uwadze, należy stwierdzić, że prawo ochrony dziedzictwa kultury spełnia większość z kryteriów pozwalających uznać je za kompleksową gałąź prawa.
Downloads
Bibliografia
Blake J. (ed.), Safeguarding Intangible Cultural Heritage – Challenges and Approaches, Institute of Art and Law, Builth Wells 2007.
Ciechanowicz-McLean J.,„Kształtowanie się gałęzi prawo ochrony środowiska jako wzór dla prawa ochrony dziedzictwa kultury” [in:] Prawo ochrony zabytków, ed. K. Zeidler, Wydawnictwo
Uniwersytetu Gdańskiego – Wolters Kluwer, Gdańsk – Warszawa 2014.
Dworkin R., A Matter of Principle, Harvard Univeristy Press, Cambridge, USA 1995.
Dworkin R., Law’s Empire, Harvard Univeristy Press, Cambridge, USA 1986.
Francioni F., “La proteccion del patrimonio cultural a la luz de Derecho internacional publico”
[in:] La protection juridico internacional del patrimonio cultural. Especial referencia a Espana, eds. C.F. Liesa, J.P. de Pedro, VVAA, Editorial Colex, Madrid 2009.
Garcia Fernandez J., Estudios sobre el derecho del patrimonio historico, Colegio de Registradores de la priopedad, Madrid 2008.
Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2014.
Liesa Fernandez C.R., “Cultura y Derecho International”, Cudernos de la Catedra de Democracia y Derechos Humanos 2012, no. 8.
Merryman J.H., “The Public Interest in Cultural Property”, California Law Review 1998, vol. 77, no. 2. Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2003.
Nowacki J., Prawo publiczne – prawo prywatne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992.
Prott L.V., O’Keefe P.J., “‘Cultural Heritage’ or ’Cultural Property’”?, International Journal of Cultural Property 1992, vol. 1, no. 2.
Sax J.L., Playing Darts with a Rembrandt: Public and Private Rights in Cultural Treasures, The University of Michigan Press, Michigan 2001.
Schreiber H., “Intangible Cultural Heritage and Soft Power – Exploring the Relationship”, International Journal of Intangible Cultural Heritage 2017, vol. 12.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie. Od dogmatyki do teorii, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014.
Vrdoljak A.F., “Self-determination and cultural rights” [in:] Cultural human rights, eds. F. Francioni, M. Scheinin, Martinus Nijhof Publishers, Leiden – Boston 2008.
Węgrzak M., “Zasada dostępu do zbiorów muzealnych a ich ochrona” [in:] Muzea. Aspekty prak- tyczne i prawne, eds. I. Gredka-Ligarska, A. Rogacka-Łukasik, D. Rozmus, Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec 2018.
Węgrzak M., “Zasada ochrony dziedzictwa kultury w świetle wybranego orzecznictwa sądów ad- ministracyjnych”, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2017, XIII, no. 3(72).
Węgrzak M., “Zasada społecznej użyteczności zabytków w kontekście turystyki kulturowej” [in:]
Prawo ochrony dóbr kultury jako narzędzie innowacyjności turystycznej w strukturach lokal- nych, eds. P. Dobosz, W. Górny, A. Mazur, A. Kozień, Publikacje Naukowe Koła Naukowego Prawnej Ochrony Dóbr Kultury, Kraków 2019.
Węgrzak M., Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury w orzecznictwie sądów administracyjnych, series: Biblioteka Prawa Ochrony Zabytków, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020.
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Ars boni et aequi, Warszawa 1974.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Ars boni et aequi, Poznań 2001. Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, PWN, Warszawa 1998.
Yasuki O., “A transcivilzational perspective on global legal order in the twenty first century: A way to overcome West – centric and judiciary centric deficits in International legal thoughts” [in:] Towards world constitutionalism, eds. R.J. MacDonald, D. Johnston, Martinus Nijhoff Publi- shers, The Hague 2005.
Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.
Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
Zeidler K., “Prawo ochrony zabytków jako nowa gałąź prawa” [in:] Prawo ochrony zabytków, ed. K. Zeidler, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego – Wolters Kluwer, Gdańsk – Warszawa 2014.
Zeidler K., Restitution of Cultural Property. Hard Case – Theory of Argumentation – Philosophy of Law, Gdańsk University Press – Wolters Kluwer, Gdańsk – Warsaw 2016.
Zeidler K., Zabytki. Prawo i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego – Wolters Kluwer, Gdańsk – Warszawa 2017.
Zeidler K., „Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury – propozycja katalogu”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2018, no. 4.
Zimmermann J. (ed.), Integralność prawa administracyjnego. Perspektywa polska, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
