Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweAnaliza wytworów plastycznych i muzycznych dziecka niewidomego jako element procesu diagnostycznego
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.50.04Słowa kluczowe:
analiza wytworów, diagnoza, dziecko niewidome, improwizacja rysunkowa, improwizacja instrumentalnaAbstrakt
Trafne diagnozowanie specjalnych potrzeb dzieci i młodzieży jest podstawą skutecznych działań edukacyjnych i terapeutycznych. Całościowa, ujmująca mocne strony, rozpoznająca zasoby osobiste i społeczne, a także identyfikująca archimedesowy punkt diagnoza jest początkiem procesu projektowania postpowania edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego w kierunku wzmacniania potencjału rozwojowego dziecka. Jedną z najczęściej wykorzystywanych metod diagnozowania dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest studium przypadku, które wymaga użycia różnych metod i technik szczegółowych, umożliwiających analizę objawową zaburzeń, zrozumienie ich przyczyn i zaprojektowanie skutecznych oddziaływań. W ramach studium przypadków dokonuje się między innymi analizy wytworów. Chcąc wspomóc proces diagnozowania dzieci niewidomych autorka podjęła się próby porównania cech wytworów muzycznych i plastycznych, a także wyodrębniła cechy improwizacji instrumentalnej i ich prawdopodobne znaczenie. Zaprezentowane w artykule informacje mogą być inspiracją do stworzenia narzędzia diagnostycznego dedykowanego dzieciom niewidomym.
Downloads
Bibliografia
Baker D., Green /. (2016), Perceptions of schooling, pedagogy and notation in the lives of visually-impaired musicians, Research Studies in Music Education, 38(2): 193–219.
Bendych E. (1995), Badania nad rysunkiem niewidomego dziecka, Szkoła Specjalna, 1: 3–15.
Cylulko P. (2019), Zastosowanie prostych instrumentów perkusyjnych w stymulowaniu rozwoju dziecka z niepełnosprawnością oraz wspieraniu jego najbliższej rodziny, Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 2: 226–231.
Cylulko P. (2002), Terapeutyczno-diagnostyczne improwizacji na dziecięcych instrumentach perkusyjnych [w:] L. Kataryńczuk-Mania (red.), Wybrane elementy terapii w procesie edukacji artystycznej (s. 75–84), Oficyna Wydawnicza UZ.
Drobner M. (1980), Instrumentoznawstwo i akustyka, PWM.
Fyk J., Graban B., Rakowski A. (2002), Słuchowe wrażenia wysokości dźwięków a wzrokowe wrażenia barwy [w:] A. Rakowski (red.), Kształtowanie i percepcja sekwencji dźwięków muzycznych, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. F. Chopina.
Gloton R., Clero C. (1985), Twórcza aktywność dziecka, WSIP.
Głowacka E. (2005), Diagnostyczne aspekty analizy semantycznej rysunku dziecka neurotycznego [w:] M. Ledzińska, D. Rudkowska, L. Wrona (red.), Psychologia współczesna: oczekiwania i rzeczywistość (s. 537–550), Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Górniewicz J. (2001), Kategorie pedagogiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Holck U. (2007), An Ethnographic Descriptive Approach to Video Microanalysis [w:] T. Wosch, T. Wigram (eds), Microanalysis in Music Therapy. Methods, Techniques and Applications for Clinicians, Researchers, Educators and Students (s. 29–40), Jessica Kingsley Publishers.
Komorowska M. (1978), Orkiestra dziecięca, WSiP.
Lissa Z. (1974), Wstęp do muzykologii, PWN.
Młodkowski J. (1998), Aktywność wizualna człowieka, PWN.
Niestorowicz E. (2019), Rysunki osób niewidomych od urodzenia i ociemniałych. Studium porównawcze, Roczniki Pedagogiczne, 11(47), 3: 111–126.
Niestorowicz E., Szubielska M., Marek B. (2017), Standardy, wytyczne i wskazówki do przygotowywania oraz adaptacji narzędzi diagnostycznych i procesu diagnostycznego dla dzieci i młodzieży z uszkodzeniami wzroku [w:] K. Krakowiak (red.), Diagnoza specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży. Standardy, wytyczne oraz wskazówki do przygotowywania i adaptacji narzędzi diagnostycznych dla dzieci i młodzieży z wybranymi specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi (s. 127–141), ORE.
Oster G.D., Gould P. (2000), Rysunek w psychoterapii, GWP.
Popek S. (1999), Barwy i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja, UMCS.
Rembowski J. (1986), Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Zarys technik badawczych, PWN.
Ridder H.M. (2007), Microanalysis on Selected Video Clips with Focus on Communicative Response in Music Therapy [w:] T. Wosch, T. Wigram (eds), Microanalysis in Music Therapy. Methods, Techniques and Applications for Clinicians, Researchers, Educators and Students (s. 54–66), Jessica Kingsley Publishers.
Sloboda J.A. (2002), Umysł muzyczny. Poznawcza psychologia muzyki, Wydawnictwo Naukowe Akademii Muzycznej Wrocław.
Szubielska M., Niestorowicz E. (2013), Twórczość plastyczna jako forma wspierania rozwoju osób niewidomych i głuchoniewidomych [w:] D. Mueller, A. Sobczak (red.), Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji (s. 89–104), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Turaveds N.R., Shak T.F., Lyakh V.I., Hramov V.B., Celkovnikov B.M. (2017), The Influence of Musical Education of Visually Impaired Children on their Rehabilitation and Integration into Society, Journal of Pharmaceutical Sciences and Research, 9(10): 1689–1691.
Wójcik D. (2001), Nauka o muzyce, Musica Iagiellonica.
Wysokińska-Obacz A. (1983), Metoda analizy rysunku w diagnozie zaburzeń emocjonalnych dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim, Roczniki Nauk Społecznych, 2: 47–60.
Żukowska A.M. (2006), Zastosowanie rysunku w diagnozowaniu i terapii psychiatrycznej, Wychowanie Techniczne w Szkole, 4–5: 9–12.
