Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweNiechciana niepełnosprawność. Rozwój poznawczy i językowy dzieci z FASD (w aspekcie teorii i praktyki logopedycznej)
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2024.52.08Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, alkohol, rozwój prenatalny, funkcjonowanie poznawcze, rozwój językowyAbstrakt
Prenatalna ekspozycja na alkohol przyczynia się do rozmaitych trudności i zaburzeń rozwojowych. Dzieci z diagnozą FASD doświadczają ich szczególnie w środowisku edukacyjnym oraz funkcjonowaniu społecznym, które opierają się w głównej mierze na sprawnie działających procesach poznawczych oraz językowych. Brak lub niedostateczna wiedza na temat Alkoholowego zespołu płodowego w niektórych środowiskach sprawia, że dzieci pozbawione są często należytej opieki i wsparcia, co zazwyczaj powoduje nasilenie trudności. Konieczne staje się dogłębne poznanie tego zaburzenia oraz opracowanie i realizowanie strategii wobec potrzebujących ich dzieci.
Downloads
Bibliografia
Aase J.M. (1998), Kliniczne rozpoznanie Alkoholowego Zespołu Płodowego (FAS). Trudności w wykrywaniu i diagnostyce [w:] M. Ślósarska (red.), Uszkodzenia płodu wywołane alkoholem (s. 2), Wydawnictwo PARPA.
Backer M. (2004), Alkoholowy Zespół Płodowy – niechciane picie, niezawinione kalectwo, Kultura i Edukacja, 1: 129.
Banach M. (2011), Strategie, zasady i metody pracy z dzieckiem z FAS-em [w:] M. Banach (red.), Alkoholowy Zespół Płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka (s. 297–302), Wydawnictwo Ignatianum.
Banach M, Matejek J. (2016), W trosce o zdrowie dziecka i twoje. Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS) – kompendium wiedzy, Wydawnictwo Scriptum Tomasz Sekunda.
Beausoleil N. i in. (2001), Unconstrained oral naming abilities of right – hemisphere damaged individuals: a qualitative and time – course analysis, Clinical Linguistics and Phonetic, 15: 73–77.
Chantraine Y., Joanette Y., Ska B. (1998), Conversational abilities in patients with right hemisphere damage, Journal of Neurolonguistics, 11: 21–32.
Cholewa J. (2008), Alkoholowy Zespół Płodowy FAS, Wychowawca, 4: 15.
Giora R. (2000), Differential effects of right and left hemisphere damage on understanding sarcasm and metaphor, Metapfor and Symbol, 15: 63–84.
Grindrod C.M., Baum S.R. (2005), Hemispheric contributions to lexical ambiguity resolution in a discourse context: Evidence from individuals with unilateral left dand right hemisphere lesions, Brain and Cognition, 57: 70–83.
Habrat Z. (1998), Organizm w niebezpieczeństwie, Wydawnictwo PARPA.
Heath R.L., Blonder L.X. (2006), Spontaneous humor among right hemisphere stroke survivors, Brain and Language, 93: 267–276.
Hryniewicz D. (2007), Specyfika pomocy psychologiczno – pedagogicznej dzieciom z FAS, Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia.
Jadczak-Szumiło T. (2008), Neuropsychologiczny profil dziecka z FASD, PARPAmedia Wydawnictwo Edukacyjne.
Kinney J., Leaton G. (1996), Zrozumieć alkohol, Wydawnictwo PARPA. Klecka M. (2007), Ciąża i alkohol, Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia. Klecka M. (2020), FAScynujące dzieci, Wydawnictwo Ośrodek Fastryga.
Komorowska M. (2007), Uszkodzenie mózgu u dzieci z FASD, Remedium, 12: 7.
Kowalewski I. (2011), Prenatalny rozwój dziecka w świetle teratogennego działania alkoholu na rozwijający się płód [w:] M. Banach (red.), Alkoholowy zespół płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka (s. 136–137), Wydawnictwo Ignatianum.
Lasowska B. (2000), Dziecko jak gąbka. Alkoholizm matki i jego niszczący wpływ na dziecko, Głos dla Życia, 4: 4.
Lichtenberg-Kokoszka E., Straub B. (2002), W okresie prenatalnym, Świat problemów, 10: 29–30.
Liszcz K. (2008), Rozpoznaję Alkoholowy Zespół Płodowy. Materiały informacyjne dla lekarzy, Wydawnictwo Daj Szansę.
Łaszczyca P. (2006), Wiedza neurobiologiczna jest przydatna pedagogowi [w:] B. Doleżych, P. Łaszczyca (red.), Biomedyczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej (s. 213–232), Wydawnictwo Adam Marszałek.
Łojek E. (2007), Bateria Testów do Badania Funkcji Językowych i Komunikacyjnych Prawej Pół- kuli Mózgu, Wydawnictwo Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego Sp. z o.o.
McDonald S. (1999), Exploring the process of inference generation in sarcasm: A review of normal and clinical studies, Brain and Language 68: 486–506.
Okulicz-Kozaryn K. i in. (2000), Rozpoznawanie spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych, Medycyna Praktyczna – Pediatria – Wydanie Specjalne, 1: 21.
Pell M.D. (1999), Fundamental frequency encoding of linguistic and emotional prosody by right hemisphere – damaged speakers, Brain and Language, 69: 161–192.
Raczyński P. (2007), Materiały informacyjne o Płodowym Zespole Alkoholowym FAS dla lekarzy, Wydawnictwo PARPA.
Sarnacka B. (2011), Funkcjonowanie dzieci z FAS [w:] M. Banach (red.), Alkoholowy Zespół Płodu. Teoria, diagnoza, praktyka (s. 167), Wydawnictwo WAM.
Sawaściuk E. (2007), Z FAStrygowane dzieci, Charaktery, 8: 66.
Tompkins C.A., Baumgaetner A. i in. (2000), Mechanisms of discourse comprehension after right hemisphere brain damage: suppression in lexical ambiguity resolution, Journal of Speech Language and Hearing Research, 43: 62–78.
