Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZmiana jako kategoria diagnostyczna w badaniach pedagogicznych – na przykładzie działań edukacyjnych, terapeutycznych i opiekuńczych realizowanych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.050.12293Słowa kluczowe:
młodzieżowe ośrodki wychowawcze, proces resocjalizacji nieletnich, skuteczność działań wychowawczych, zmiana w procesie resocjalizacjiAbstrakt
W prezentowanym artykule zwrócono szczególną uwagę na zmianę w funkcjonowaniu wychowanków, istotną w badaniach pedagogicznych prowadzonych w instytucji resocjalizacyjnej dla nieletnich na przykładzie młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Badania te są szczególnie ważne zarówno dla teoretyków, jak i praktyków resocjalizacji, wymagają odpowiedniego przygotowania oraz wiedzy opartej również na eveidence base practise. Połączenie wymienionych dwóch perspektyw jest dziś koniecznością, jeżeli proces ten ma podlegać systematycznej modyfikacji w kierunku zwiększania stopnia jego efektywności. Badania prowadzone w środowisku instytucjonalnym wymagają dokładnego planowania, definiowania istotnych dla badania pojęć, a w procesie ich przygotowania uwzględnienia wielu czynników związanych nie tylko z samymi nieletnimi, ale i organizacją pracy instytucji oraz kadrą pedagogiczną. Poza wyborem schematu badań oraz metod zbierania danych, badania prowadzone w środowisku instytucji resocjalizacyjnej wiążą się z szeregiem innych czynników opisanych w tym artykule. Instytucja resocjalizacyjna to dynamiczna organizacja, reagująca na zmiany tak zewnętrzne, jak wewnętrzne. Prowadzone w tym nurcie badania wpisują się w wyraźnie dziś dostrzegalną potrzebę analizy efektywności procesu resocjalizacji w wymiarze indywidualnym i grupowym. Ważne jest, aby na ich podstawie prezentować rzetelne wnioski, które staną się podstawą do wskazywania czynników, u podłoża których leży skuteczne osiąganie celów w procesie resocjalizacji nieletnich sprawców przestępstw oraz tworzenie nowych modeli pracy wychowawczej.
Downloads
Bibliografia
Bhattacherjee A. (2012), Social science research: principles, methods and practices, Text book collection, University of South Florida, http://scholarcommons.usf.edu/oa_textbooks.
Cullen F.T.; Johnson C.L. (2011), Correctional Theory: Context and Consequences Edition Unstated Edition, SAGE Publications, Inc; Edition Unstated edition.
Deptuła M. (2019), Odrzucenie rówieśnicze, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Dobijański M.( 2017), Teoretyczne i praktyczne aspekty pedagogiki resocjalizacyjnej w pracy z nieletnimi w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych, Wydawnictwa Cyfrowe Marlab IT, Siedlce.
Frąckowiak P. (2017), Kapitał resocjalizacyjny zakładu poprawczego, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Goriszowski W. (2003), Badania pedagogiczne w zarysie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa.
Kalinowski M. (2007), Struktura procesu resocjalizacji [w:] B. Urban, J.M. Stanik (red.), Resocjalizacja, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kamiński A., Jezierska B., Kołodziejczak L. (2015), Funkcjonowanie placówek socjalizacyjnych i resocjalizacyjnych w aspekcie organizacyjnym i metodycznym, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Konaszewski K. (2016), Tożsamość wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk.
Kranc M. (2018), Metodyka procesu resocjalizacji w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, Wydawnictwo Naukowe „Impuls”, Kraków.
Krohn M.D., Lane J. (2015),. The hand book of Juvenile delinquency and Juvenile justicei Willey Balckwell and Sons, Inc., UK.
Kupiec H. (2012), Rozwijanie kompetencji społecznych a klimat wychowawczy placówki resocjalizacyjnej, Resocjalizacja Polska, 3, 383–398.
Landenberger N.A., Lipsey M.W. (2005), The positive effects of cognitive-behavioral programs for offenders: A meta-analysis of factors associated with effective treatmenti, Journal of Experimental Criminology, 1(4), 451–476, http://dx.doi.org/10.1007/s11292-005-3541-7.
Lipsey M.W. (2009), The Primary Factors that Characterize Effective Interventions with Juvenile Offenders: A Meta-Analytic Overview, Victims & Offenders, 4:2, 124–147.
Lipsey M.W., Chapman G.L., Landenberger N.A. (2001), Cognitive-behavioral programs for offenders. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 578 (November), 144–157, http://ann.sagepub.com/content/578/1/144.full.pdf+html.
Machel H. (1994), Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Malewski M. (2012), Metodologia badan społecznych – ortodoksja i refleksyjność, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4, 29–46.
Miles J.N.V., Turner S., Steinberg P.S., Saunders J.M., Steele J.L., Davis L.M. (2014), How Effective Is Correctional Education, and Where Do We Go From Here? The Results of a Comprehensive Evaluation, RAND Corporation, Santa Monica, CA.
Neuman W.L. (2000), Social research methods. Qualitative and quantitative approaches: A Pearson Education Company, Needham Heights MA, USA.
Nowak B.M. (2011), Rodzina w kryzysie: studium resocjalizacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Opora R. (2009), Ewolucja niedostosowania społecznego jako rezultat zmian w zakresie odporności psychicznej i zniekształceń poznawczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Opora R. (2010), Resocjalizacja: wychowanie i psychokorekcja nieletnich niedostosowanych społecznie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Opora R. (2015), Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Palka S. (2003), Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Pitts J. (1999), Working with young offenders, British Association of Social Workers, Palgrave Macmillan Education [bm].
Siemionow J. (2011), Niedostosowanie społeczne nieletnich: działania, zmiana, efektywność, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Siemionow J. (2016), Zmiana przekonań utrudniających adaptację społeczną u wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Stanik J.M. (2013), Psychologia sądowa: podstawy, badania, aplikacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Stańkowski B. (2018), Efektywność resocjalizacji w salezjanskich Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków.
Śliwa S. (2013), Wybrane problemy resocjalizacji nieletnich w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji, Opole.
Urban B. (2000), Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Urban B. (2010), Społeczne uwarunkowania badan pedagogicznych (na przykładzie badan z dziedziny pedagogiki resocjalizacyjnej [w:] S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Woźniak W. (2015), Znaczenie relacji interpersonalnych w procesie resocjalizacji wychowanków zakładów poprawczych, ides Et Ratio – Kwartalnik Naukowy, 3, 219–226.
Wysocka E. (2008), Diagnoza w resocjalizacji: obszary problemowe i modele rozwiązan w ujęciu psychopedagogicznym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zajęcka B. (2011), Rola młodzieżowych ośrodków wychowawczych w procesie resocjalizacji nieletnich, Rocznik Pedagogiczny, 1.
Żechowska B. (1985), Wybrane metodologiczne wzory badań empirycznych w pedagogice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
