Specjalne potrzeby edukacyjne ucznia niedostosowanego społecznie a proces jego resocjalizacji w środowisku instytucjonalnym

Abstrakt

Do podstawowych cech obrazu niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży najczęściej włączane są: zachowania naruszające normy i zasady życia społecznego, brak realizacji obowiązku szkolnego oraz wynikające z nich trudności edukacyjne, agresja czy podejmowanie zachowań ryzykownych, jak np. przyjmowanie substancji psychoaktywnych i alkoholu. Konsekwencją obecnego dziś – wyraźnie w naukach społecznych – paradygmatu poznawczego jest przyjęcie założenia o kluczowej roli osobowości jako systemu wiedzy o sobie i otaczającej rzeczywistości, w regulacji i kontroli zachowania człowieka. Osobowość jest tu strukturą odbierającą i pozyskującą informacje z otoczenia, przetwarzającą je, wyciągającą wnioski, planującą działania na przyszłość. Kolejnym założeniem wynikającym z tak przyjętej perspektywy jest to, że człowiek zachowuje się tak jak rozumie i odbiera otaczającą rzeczywistość, siebie oraz innych ludzi. Zatem, proces edukacji ujmowany jako systematyczna aktywność poznawcza jednostki, nabiera znacznie szerszego znaczenia niż tylko ukończenie klasy, szkoły czy danego etapu edukacyjnego. W przypadku nieletnich, wychowanków MOW przygotowanie ich do samodzielności i autonomicznego funkcjonowania w środowisku otwartym staje się priorytetem w realizowanych w instytucji działaniach wychowawczych. Planując i organizując pracę resocjalizacyjną z perspektywy specjalnych potrzeb edukacyjnych ucznia niedostosowanego społecznie uwzględnia się liczne czynniki ryzyka, które pojawiają się w bieżącej działalności wychowawczej, ale jednocześnie tą drogą tworzy się solidne podstawy do osiągania zamierzonych celów.