Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweUczeń z niepełnosprawnością w systemie integracji. Między samodzielnością a pozycją dziecka w klasie szkolnej
Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, samodzielność, pozycja dziecka w klasie szkolnejAbstrakt
Idea integracji szkolnej znalazła w polskim systemie prawnym swoje znaczące miejsce. Wspólna edukacja dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych miała na celu wszechstronny rozwój wszystkich dzieci i społeczne umocnienie różnorodności, która jest wpisana w biograficzną tożsamość każdego człowieka. Badania efektów edukacji w integracji wskazały na wiele niepokojących zjawisk, które są konsekwencją formalnych i mentalnych uwarunkowań. Nadal obserwuje się niezadowalający poziom uczestniczenia dzieci z niepełnosprawnością w życiu szkoły, pozorną akceptację otoczenia albo wręcz wykluczenie. Niniejszy artykuł wpisuje się swoją tematyką w efekty integracji. Poddając badaniu ocenę własnej samodzielności przez dzieci pełnosprawne i niepełnosprawne oraz ich pozycję w klasie szkolnej, podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy działania na polu integracji szkolnej, by przekraczać granice i neutralizować wszelkie międzygrupowe napięcia, przynoszą efekty w postaci braku podziałów.
Downloads
Bibliografia
Arendt H. (2000), Kondycja ludzka, Warszawa.
Baldwin A. (1978), Behavior and Development in Childhood, New York.
Buczel B. (1993), Samodzielność jako cecha osobowości, Studia Philosophiae Christianae, 29: 1.
Brzezińska A., Lutomski G., Smykowski B. (red.) (2003), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych, Poznań.
Ekiert-Grabowska D. (1982), Dzieci nieakceptowane w klasie szkolnej, Warszawa.
Gajdzica Z. (2008), W trosce o wielostronny rozwój ucznia. Kilka uwag o wyborze szkoły i formach realizacji obowiązku szkolnego dziecka lekkim upośledzeniem umysłowym [w:] Z. Gajdzica, Wspólne i swoiste zagadnienia edukacji i rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym, Sosnowiec.
Goffman I. (2005), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk.
Gołubiew-Konieczna M. (2012), Integracja w edukacji-ewaluacja założeń integracyjnych w praktyce szkolnej [w:] Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Edukacja integracyjna i włączająca w doświadczeniach pedagogów specjalnych, Zielona Góra.
Grzybowski P.P. (2008), Edukacja międzykulturowa – przewodnik, Kraków.
Kołomiński J.K. (1982), Dziecięce przyjaźnie, sympatie i niechęci, Warszawa.
Kosakowski Cz. (2003), Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń.
Kowalik S. (2011), Integracja uczniów niepełnosprawnych z niepełnosprawnymi [w:] S. Kowalik, Psychologia ucznia i nauczyciela, Warszawa, 283.
Kuszak K. (2008), Dziecko samodzielne w szkole Empiryczne studium szkolnych losów dzieci o różnym poziomie samodzielności, Poznań.
Matczak A. (2003), Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli, Warszawa.
Nestorowicz R. (2013), Wykluczenie społeczne w dobie kryzysu [w:] W. Pokrzywa, S. Wilk (red.), Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki badań, Rzeszów.
Pachowicz M. (2013b), Próba wyjścia z rezerwatu. O paradoksach ukrytych w edukacji i rewalidacji osób niepełnosprawnych [w:] Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Kraków.
Parys K. (2014), Zjawisko pozoru w systemie kształcenia uczniów niepełnosprawnych – próba identyfikacji i propozycje rozwiązań, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 4.
Pilecka W., Pilecki J. (1996), Warunki i wyznaczniki rozwoju autonomii dziecka upośledzonego umysłowo [w:] W. Dykcik (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Eruditus, Poznań.
Reykowski J. (1989), Podmiotowość – szkic problematyki [w:] P. Buczkowski, R. Cichocki (red.), Podmiotowość, możliwość, rzeczywistość, konieczność, Ośrodek Analiz Społecznych, Poznań.
Schulz R. (1996), Studia z innowatyki pedagogicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu, Toruń.
Schulz R. (1992), Szkoła-instytucja-system-rozwój, PWN, Toruń.
Sikorski W. (2000), Struktura cech osobowości uczniów akceptowanych i odrzucanych w klasie szkolnej, Opieka – Wychowanie – Terapia, 3.
Stefańska-Klar R. (2001), Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red), Psychologia rozwoju człowieka, t. 2, Warszawa.
Strelau J., Doliński D. (2011), Psychologia akademicka, GWP, Gdańsk.
Syndyk M. (2004), Jak się czujesz w klasie?, Edukacja i Dialog, 8.
Szczepkowska-Szczęśniak K., Uniszewska K. (2006), Osiąganie samodzielności. Droga do samodzielności, CMPPP, Warszawa.
Szumski, G. (2011), Teoretyczne implikacje koncepcji edukacji włączającej [w:] Z. Gajdzica (red.), Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Sosnowiec.
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. (Dz. U. poz. 356 oraz z 2018 r., poz. 1679).
