Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRadzenie sobie w sytuacjach trudnych a samoocena osób słabowidzących
Słowa kluczowe:
radzenie sobie w sytuacjach trudnych, samoocena, osoby słabowidząceAbstrakt
Możliwość odbierania bodźców wzrokowych jest niezwykle ważna dla każdego człowieka. Jego uszkodzenie wiąże się z różnymi konsekwencjami. Biorąc pod uwagę funkcjonowanie osób ze słabym widzeniem, a zwłaszcza doświadczane problemy, istotne znaczenie ma podejmowana przez nie aktywność zaradcza. Zważywszy na fakt, iż w dostępnej literaturze można odnaleźć niewiele opracowań poświęconych temu zagadnieniu, celem opracowania uczyniono przeanalizowanie charakteru relacji pomiędzy strategiami radzenia sobie w sytuacjach trudnych osób słabowidzących a ich samooceną. Dążąc do zrealizowania określonego celu zastosowano Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem Mini – COPE Ch.S. Charvera oraz Skalę Samooceny (TSCS) W.H. Fittsa. Badaniami objęto 100 dorosłych słabowidzących. Za pomocą analizy regresji ustalono, iż strategie radzenia sobie zależne są od samooceny. Układ zmiennych wyjaśniających wskazuje na odmienną naturę oddziaływania poszczególnych wymiarów samooceny na zmienność strategii zaradczych, charakterystycznych dla osób ze słabym widzeniem.
Downloads
Bibliografia
Cardinali G., D'Allura T. (2001), Parenting styles and self-esteem: a study of young adults with visual impairments, Journal of Visual Impairment & Blindness, 95 (5): 261–271.
Carver Ch.S., Scheier M.F., Weintraub J.K. (1989), Assessing coping strategies: a theoretically based approach, Journal of Personality and Social Psychology, 56: 267–283.
Cywińska M. (2017), Stres dzieci w młodszym wieku szkolnym. Objawy, przyczyny, możliwości przeciwdziałania, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Gold D., Shaw A., Wolffe K. (2010), The social lives of Canadian youths with visual impairment, Journal of Visual Impairment & Blindness, 104 (7): 431–443.
Hys A., Nieznańska A. (2001), Osobowość a radzenie sobie ze stresem u aktorów teatralnych, Studia Psychologica, 2: 51–64.
Juczyński Z. (1999), Narzędzia pomiaru w psychologii zdrowia, Przegląd Psychologiczny, 42 (4): 43–56.
Juczyński Z., Ogińska-Bulik N. (2009), Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem, PTP, Warszawa.
Karlsson J.S. (1998), Self-reports of psychological distress in connection with various degrees of visual impairment, Journal of Visual Impairment & Blindness, 92 (7): 483–490.
Kempen G.I., Ballemans J., Ranchor A.V., Van Rens G.H., Zijlstra G.A. (2012), The impact of low vision on activities of daily living, symptoms of depression, feelings of anxiety and social support in community-living older adults seeking vision rehabilitation services, Quality of Life Research, 21 (8): 1405–1411.
Kirenko J. (2002), Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością, Wydawnictwo WSUPiZ, Ryki.
Lazarus R.S. (2006), Stress and emotions: a new synthesis, Springer, New York.
Leonard R., D?Allura T., Horowitz A. (1999), Factors associated with employment among persons who have vision impairment: a follow-up of vocational placement referrals, Journal of Vocational Rehabilitation, 12: 33–43.
Lindo G., Nordholm L. (1999), Adaptation strategies, well-being and activities of daily living in people with low vision, Journal of Visual Impairment & Blindness, 93 (7), 434–447.
Nowak S. (2017), Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa.
Ogińska-Bulik N. (2006), Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – konsekwencje – zapobieganie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Oleś M., Oleś P. (2014), Coping style and quality of life in elderly patients with vision disturbances, Journal of Ophthalmology, 1584627: 1–6.
Poprawa R. (2001), Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem [w:] G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia, Wydawnictwo. UWr, Wrocław, 103-141.
Rai P., Rohatgi J., Dhaliwal U. (2019), Coping strategy in persons with low vision or blindness – an exploratory study, Indian Journal of Ophthalmology, 67 (5), 669–676.
Rosenberg M. (1989), Society and adolescent self-image, Wesleyan University Press, Middletown.
Roy A.W.N., MacKay G.F. (2002), Self-perception and locus of control in visually impaired college students with different types of vision loss, Journal of Visual Impairment & Blindness, 96 (4): 254–266.
Strelau J. (2006), Psychologia różnic indywidualnych, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Szabała B. (2015), Poczucie sensu życia w kontekście radzenia sobie w sytuacjach trudnych młodych dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową, Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4 (30): 55–72.
Szabała B. (2017), Zasoby osobiste a niepełnosprawność sensoryczna, Studia Edukacyjne, 43: 223–245.
Upton L.R., Bush B.A., Taylor R.E. (1998), Stress, coping, and adjustment of adventitiously blind male veterans with and without diabetes mellitus, Journal of Visual Impairment & Blindness, 92: 656–665.
Wolffe K., Sacks S.Z. (1997), The lifestyles of blind, low vision and sighted youths: a quantitative comparison, Journal of Visual Impairment & Blindness, 91: 245–257.
Wrześniewski K. (2000), Style a strategie radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu, Wydawnictwo UŚ, Katowice, 44–65.
Yaun W., Zhang L., Li B. (2017), Adapting the Brief COPE for Chinese adolescents with visual impairment, Journal of Visual Impairment & Blindness, 111 (1), 20–32.
Ziarko M. (2014), Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Zubrzycka R. (2017), Psychospołeczne uwarunkowania radzenia sobie rodziców dzieci z mukowiscydozą, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
