Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweWspomaganie rozwoju mowy dzieci w wieku przedszkolnym poprzez arteterapię
Słowa kluczowe:
profilaktyka logopedyczna, mowa, arteterapia, dzieci w wieku przedszkolnymAbstrakt
Dynamiczne zmiany, jakie szczególnie w ostatnim czasie pojawiają się w egzystencji współczesnej cywilizacji, wymagają zarówno od dorosłych, jak i dzieci ciągłego dostosowywania się do zmieniających się warunków funkcjonowania oraz sprostania nowym i nieoczekiwanym wyzwaniom dla zdrowia i życia. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na konieczność ciągłych poszukiwań strategii innowacyjnego i polisensorycznego kształcenia, które w sposób najbardziej efektywny będą wspomagały rozwój młodego pokolenia, w szczególności rozwój mowy i związanych z nim kompetencji komunikacyjnych. Doświadczenia praktyki logopedycznej oraz prowadzone badania naukowe wskazują na coraz częstsze występowanie szeroko pojętych trudności w mowie, u dzieci w wieku przedszkolnym. Dlatego też niezwykle istotnego znaczenia nabierają zagadnienia związane z oddziaływaniami prewencyjnymi. Przykładem takich polisensorycznych oddziaływań wspomagających rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym jest arteterapia. Głównym celem przeprowadzonych badań było określenie obszarów mowy dzieci pięcioletnich, które są wspomagane poprzez zajęcia z zakresu arteterapii. W ramach projektu badawczego przeprowadzono cykl zajęć arteterapeutycznych. Przed ich rozpoczęciem (na początku roku przedszkolnego) i po zakończeniu (pod koniec roku przedszkolnego) wykonano ocenę rozwoju mowy dzieci, dzięki czemu możliwe było określenie obszarów wspomagania mowy, na które wpływa aktywność twórcza.
Downloads
Bibliografia
Brzezińska A. (2004), Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Buchalter S. I. (2006), Terapia sztuką, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Cieszyńska J., Korendo M. (2008), Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6 roku życia, WE, Kraków.
Demel G. (1996), Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP, Warszawa.
Didkowska B. (2011), Znaczenie rysunku spontanicznego dla prawidłowego rozwoju dziecka [w:] Arteterapia. Od rozważań nad teorią do zastosowań praktycznych, red. W. Karolak, B. Kaczorowska, Wydawnictwo AH-E, Łódź.
Gilroy A. (2009), Arteterapia – badania i praktyka, Wydawnictwo WSH-E, Łódź.
Gładyszewska-Cylulko J. (2011), Arteterapia w pracy pedagoga. Teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gładyszewska-Cylulko J. (2019), Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Grabias S. (2008), Postępowanie logopedyczne. Diagnoza, programowanie terapii, terapia, „Logopedia”, 37.
Grabias S. (2012), Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Grabias S. (2013), O ostrość refleksji naukowej. Przedmiot logopedii i procedury logopedycznego postępowania [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Harmonia Universalis, Gdańsk.
Grudziewska, E. (2010), Arteterapia jako forma pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 3 (254).
Gunia G. (2011a), Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce [w:] Wprowadzenie do logopedii, red. G. Gunia, V. Lechta, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 53–67.
Gunia G. (2011b), Pomoce w diagnozie, terapii i profilaktyce logopedycznej [w:] Wprowadzenie do logopedii, red. G. Gunia, V. Lechta, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Jastrzębowska G. (1998), Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Józefowski E. (2014), Wyobraźnia i obraz jako czynniki konstytuujące warsztat twórczy przy kreacji wizualnej, „Dyskurs”, 17.
Karolak W. (1998), Sztuka jako zabawa, zabawa jako sztuka, Wydawnictwo CODN, Łódź.
Karolak W. (2014), Arteterapie. Język wizualny w terapiach, twórczości i sztuce, Difin, Warszawa.
Krasoń K., Mazepa-Domagała B. (2003), Przestrzenie sztuki dziecka. Strategia intersemiotycznego wsparcia jednostek o obniżonej sprawności intelektualnej, Librus, Katowice.
Krauze-Sikorska H. (2016), Terapia przez twórczość plastyczną w procesie wspomagania i wspierania rozwoju dzieci z problemami internalizacyjnymi, czyli o tym, jak można pomóc dziecku być „tym samym”, ale nie „takim samym”, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 11, 3 (41).
Łoza B. (2014), Model teoretyczny – mechanizmy leczące w arteterapii [w:] Arteterapia, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, Difin, Warszawa.
Malchiodi C.A. (2014), Przedmowa [w:] Arteterapia. Podręcznik, red. C.A. Malchiodi, Harmonia Universalis, Gdańsk.
Matejczuk J. (2014), Rozwój dziecka. Wiek przedszkolny, IBE. Warszawa.
Ochman A. (2017), Mowa dzieci w wieku przedszkolnym w aspekcie parcjalnych zaburzeń w rozwoju [w:] Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością: konteksty indywidualne i środowiskowe, red. K. Parys, M. Pasteczka, J. Sikorski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, Kraków.
Sochacka I. (2016), Sprawność narządów artykulacyjnych u dzieci w wieku przedszkolnym – doniesienie z badań, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika”, 12.
Stańko M. (2009), Arteterapia z dziećmi i młodzieżą – perspektywa rozwojowa, „Psychiatria”, 6, 2.
Steliga A. (2016), Arteterapia w przedszkolnej edukacji a twórczy samorozwój dziecka [w:] Pomiędzy dwiema edukacjami. Dziecko/uczeń wobec czasu zmiany, red. I. Adamek, J. Bałachowicz, Wydawnictwo Naukowe WSP, Łódź.
Szulc W. (2011), Arteterapia. Narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Difin S.A., Warszawa.
Szulc W., Twardowski A. (2001), Praca z dzieckiem dyslektycznym w gabinecie arteterapii [w:] Nowatorskie i alternatywne metody w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej, red. W. Dykcik, B. Szychowiak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Tarkowski Z. (2015), Przesiewowy test logopedyczny, Wydawnictwo Digi-Cad-Projekt, Lublin.
Vick R.M. (2014) Krótka historia arteterapii [w:] Arteterapia. Podręcznik, red. C.A. Malchiodi, Harmonia Universalis. Gdańsk.
Węsierska K. (2012), Profilaktyka logopedyczna w ujęciu systemowym [w:] Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej, red. K. Węsierska, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Wierkowicz-Zawistowska P. (2015), Twórczość w życiu osób niepełnosprawnych z województwa podlaskiego, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”, IV (17).
Zaorska M. (2008), Wstęp [w:] Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, red. J. Błeszyński, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
