Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweNastawienie nauczycieli wobec ucznia z niepełnosprawnością słuchu – refleksje na przykładzie Śląska
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.51.05Słowa kluczowe:
akceptacja, niepełnosprawność słuchowa, nastawienie nauczycieliAbstrakt
Celem artykułu jest refleksja nad nastawieniami nauczycieli i przyszłych nauczycieli w stosunku do dziecka z niepełnosprawnością słuchu w kontekście ich akceptacji, która stanowi jeden z ważnych czynników warunkujących sukces edukacyjny. W artykule zaprezentowano fragment badań prowadzonych w ramach projektu Diagnoza edukacyjna osób z niepełnosprawnością słuchu – aspekty edukacyjne, terapeutyczne i społeczne, przeprowadzonego w województwie Śląskim wśród nauczycieli oraz przyszłych nauczycieli w ramach badań statutowych. Badania przeprowadzono na terenie Śląska, wśród nauczycieli/nauczycielek oraz studentów/studentek kierunków pedagogicznych. W badaniach prowadzonych z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego zastosowano kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji, dystrybuowany za pomocą platformy Google Forms. Badani nauczyciele deklarują pozytywne nastawienia. Z drugiej strony ich obawy związane z niskimi kompetencjami do pracy z uczniami/uczennicami z niepełnosprawnością słuchu, sprawiają, iż nie czują sią wystarczająco przygotowani do pracy z tą grupą uczniów/uczennic. Wyniki te mają znaczenie dla praktyki pedagogicznej, wskazując kierunek myślenia zarówno o standardach przygotowania nauczycieli pracujących z uczniami/uczennicami z niepełnosprawnością słuchu, jak również standardami zatrudnienia osób pracujących w placówkach edukacji osób z niepełnosprawnością słuchu. Odnoszą się też do podnoszenia kompetencji pracujących już tam osób, szczególnie w zakresie polskiego języka migowego.
Downloads
Bibliografia
Dryżałowska G. (2007), Rozwój językowy dziecka z uszkodzonym słuchem a integracja edukacyjna. Model kształcenia integracyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Dunaj M. (2016), W stronę edukacji dwujęzycznej dzieci głuchych w Polsce, co wiemy? Czego nie wiemy? Co należy zrobić?, Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, Łódź.
Gajdzica Z. (2012), Studenci Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie oraz Wydziału Ekonomicznego w Karwinie wobec sytuacji osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym – nastawienia i opinie [w:] L. NeniÌka, V. Malátek (red.), Osoba se zdravotním postižením mǤm sousedem I, Inesan, Praga.
Garbat M. (2015), Historia niepełnosprawności. Geneza i rozwój rehabilitacji, pomocy technicznych oraz wsparcia osób z niepełnosprawnościami, Nowae Res, Gdynia.
Gunia G. (2006), Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Wybrane problemy teorii i praktyki surdologopedycznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Korzon A. Plutecka K. (2010), Kształcenie zintegrowane uczniów niesłyszących w teorii i praktyce edukacyjnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”,, Kraków.
Kościelska, M. (1993), Koncepcja osoby z upośledzeniem umysłowym jako uczestnika życia społecznego, Przegląd Psychologiczny, 3: 341–353.
Krakowiak K. (2012), Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Nęcka E. (2023), Psychologia. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006), Psychologia Poznawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Olempska-Wysocka M. (2017), Aktualne tendencje w formie edukacji uczniów z słuchem w obecnym systemie oświatowym w Polsce, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 18: 94–114.
Olempska-Wysocka M. (2019), Rozpoznawanie szans edukacyjnych dzieci niesłyszących na progu szkoły podstawowej (badania z regionu łódzkiego), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Plutecka K. (2020), From Special Education to Inclusive Education: Changes in the Learning Process of Deaf Pupils, THEMATIC ARTICLES, 15, 3(57).
Potmesilova P., Potmesil M., Bełza-Gajdzica M. (2016), Hearing impairment and its reflection in psychological diagnostics, Studia Edukacyjne, 415–433.
Raport Najwyższej Izby Kontroli Edukacja Głuchych i Niedosłyszących (2022).
Rosenthal R„ Jacobson L. (1966), Teachers’ expectancies: Determinates of pupils’ IQ gains, Psychological Reports, 19: 115–118.
Ruta-Korytowska K., Wrześniewska-Pietrzak M. (2018), Obraz szkoły i edukacja uczniów głuchych w Polsce w odtwarzaczach dorosłych osób niesłyszących, Kultura i Wychowanie 14, 2: 55–71.
Sak M. (2014), Kształcenie głuchych w szkołach masowych i w klasach mieszanych z innymi niepełnosprawnościami, wystąpienie na Konferencji Edukacja Głuchych 20.03.2014 [w:] I. Jagoszewska, W poszukiwaniu drogi do emancypacji – oczekiwania niesłyszących, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 12: 151.
Strnadova A., Potmesil M., Potmesilova P. (2023), Pupils’ Attitudes toward Inclusive Education, Children-Basel, 10: 1–19; https://doi.org/10.3390/children10111787.
Szczepankowski B. (1999), Niesłyszący, głusi, głuchoniemi wyrównywanie szans, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Szymczak M. (red.) (1992), Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Wereszka K. (2017), Uczeń z wadą słuchu w systemie integracyjnym i włączających systemie nauczania, Forum pedagogiczne, 2.
Zabornia-Sobczak M. (2013), Postawy nauczycieli jako wybrane uwarunkowania edukacyjne integracji psychospołecznej dzieci z niepełnosprawnością słuchu [w:] J. Daszykowska, A. Łuczyński (red.), Dziecko w przestrzeni życia społecznego, Stalowa Wola.
Ziemska M. (1973), Postawy rodzicielskie, wyd. 3, Warszawa.
Znaniecki F. (1971), Nauki o kulturze, PWN, Warszawa.
