Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe(Nie)pełnosprawność a (nie)samodzielność w kontekście autonomii relacyjnej
Słowa kluczowe:
(nie)pełnosprawność, (nie)samodzielność, autonomia relacyjna, emancypacjaAbstrakt
W edukacji specjalnej niepełnosprawność zawsze była związana z niesamodzielnością. Zostało to odzwierciedlone w orzecznictwie dotyczącym niepełnosprawności. Definiowanie niepełnosprawności przez zależność nie jest jednak adekwatne do potrzeb dnia dzisiejszego. Ponadto jest sprzeczne z Konwencją o Prawach Osób Niepełnosprawnych, która kładzie nacisk bardziej na ludzkie możliwości niż ograniczenia. Jednym z kierunków poszukiwań może być rozważenie znaczenia tych terminów w koncepcji autonomii relacyjnej. Koncepcyjne ramy idei autonomii relacyjnej ukazują człowieka w kontekście jego otoczenia społecznego. Podważają dychotomię „autonomia vs. niesamodzielność”, dlatego pozwalają szukać rozwiązań, które zwiększają ludzką autonomię w warunkach zależności od innych osób, takich jak te spowodowane niepełnosprawnością. Gra znaczeń w słowach „(nie)pełnosprawność” i „(nie)samodzielność” symbolicznie oznacza zmianę w kierunku podejścia relacyjnego.
Downloads
Bibliografia
Augustyn M. (red.) (2010), Opieka długoterminowa w Polsce. Opis, diagnoza, rekomendacje. Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej RP.
Cytowska B. (2012), Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Davy L. (2014), Philosophical Inclusive Design: Intellectual Disability and the Limits of Individual Autonomy in Moral and Political Theory, Hypatia, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/hypa.12119/full [dostęp: 17.12.2017].
Dykcik W. (red.) (1996), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Harris J., Morgan H., Glendinning C. et al. (2006), Personalised social care for adults with disabilities: a problematic concept for frontline practice, “Health & Social Care in the Community”, no. 14, s. 125–135.
Głos A. (2016), Wyzwania zapominania – filozoficzne aspekty demencji, „Filozofia w Praktyce”, t. 2, art. 22, http://filozofiawpraktyce.pl/wyzwania-zapominania-filozoficzne-problemydemencji/ [dostęp: 16.07.2018].
Graby S., Greenstein A. (2016). Relational autonomy and disability: beyond normative constructs and post-structralist deconstructions [w:] Precarious Positions: Theorising Normalcy and the Mundane, R. Mallett, C. Ogden, J. Slater (eds.), University of Chester Press, Chester.
Klinger C., Knapp G.-A., Sauer B. (eds.) (2007), Achsen der Ungleichheit. Zum Verhältnis von Klasse, Geschlecht und Ethnizität (Politik der Geschlechterverhältnisse), Campus, Frankfurt am Main.
Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Kurowski K. (2014), Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
Kusideł E., Potoczna M., Podgórska-Jachnik D. (2018), Osoby niesamodzielne w województwie łódzkim, Regionalne Centrum Polityki Społecznej, Łódź.
Mackenzie C., Stoljar N. (eds.) (2000), Relational autonomy: feminist perspectives on autonomy, agency, and the social self, Oxford University Press, New York.
Nuffield Council on Bioethics (2009), Dementia: Ethical Issues, Londyn, s. 27, http://nuffieldbioethics.org/wp-content/uploads/2014/07/Dementia-report-Oct-09.pdf [dostęp: 16.07.2018].
Perkins M.M., Ball M.M., Whittington F.J., Hollingsworth C. (2012), Relational Autonomy in Assisted Living: A Focus on Diverse Care Settings for Older Adults, „Journal of Aging Studies” no. 26(2), s. 214–225.
Podgórska-Jachnik D., Tłoczkowska D. (2009), Ruch self-adwokatów jako rozwijanie kompetencji zakresie rzecznictwa własnego osób z niepełnosprawnością intelektualną [w:] Problemy rzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych, D. Podgórska-Jachnik (red.), Wydawnictwo Naukowe WSP, Łódź.
Salami E., Lashewicz B. (2015), More than meets the eye: relational autonomy and decision making by adults with developmental disabilities, „Windsor Yearbook of Access to Justice”, vol. 32(2), s. 89–110.
Schussler-Fiorenza E. (2001), Wisdom Ways: Introducing Feminist Biblical Interpretation, Orbis Books, Maryknol, New York.
Ustawa o pomocy osobom niesamodzielnym. Projekt Platformy Obywatelskiej złożony dnia 4.05.2018 r., http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/Projekty/8-020-969-2018/$file/8-020-969-2018.pdf [dostęp: 16.07.2018].
Żyta A. (2011), Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
