Style adaptacji uczniów do szkoły. Inspiracje dla nauczycieli wczesnej edukacji
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2019.47.03Słowa kluczowe:
insiderzy, outsiderzy, subwersiderzy, style adaptacji, szkoła, opórAbstrakt
The paper presents the issue of students adaptation to school life and shows its importance for the practice of early education teachers. In the text, school is defined as an institution which strives to subjugate the subjects operating within it while, paradoxically, giving them conditions for resisting the imposed rigours. While trying to deal with this complex reality, students have developed three main styles of adapting to its conditions. These include the following: insider, outsider, and subsider style. The first one is based on conformist actions. Outsiders engage in resistance behaviors which lead to their marginalization and even premature abandonment of the educational path. Subsiders are the ones who are able to resist and transform the dominant reality by acting in a space determined by the dominant culture while, at the same time, crossing the set boundaries.
Downloads
Bibliografia
Babicka-Wirkus A. (2018a), Respektowanie prawa do autoekspresji a rytuały oporu gimnazjalistów. Warszawa, Biblioteka Rzecznika Praw Dziecka.
Babicka-Wirkus A. (2018b), A Three-dimensional Model of Resistance in Education. „The New Educational Review”, 52(2).
Babicka-Wirkus A. (2019), Kultury oporu w szkole. Działania – motywacje – przestrzeń. Warszawa, Wolters Kluwer.
Babicka-Wirkus A., Groenwald M. (2018), Głos dziecka w przedszkolu – między swobodą wypowiedzi a milczeniem. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 1(40).
Bernacka R.E. (2017), Predyktory nonkonformizmu pozornego. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Bilińska-Suchanek E. (2003), Opór wobec szkoły. Dorastanie w perspektywie paradygmatu oporu. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Butler J. (2008), Uwikłani w płeć. Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Castells M. (2009), Siła tożsamości. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Certeau M. de (2008), Wynaleźć codzienność. Sztuki działania. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Courpasson D., Vallas S. (2016), Resistance Studies: A Critical Introduction. W: D. Courpasson, S. Vallas (ed.), The SAGE Handbook of Resistance. Los Angeles – London – New Delhi – Singapore – Washington DC – Melbourne, SAGE Reference.
Foucault M. (2009), Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Warszawa, Wydawnictwo Aletheia.
Gawlicz K. (2014), Gotowi do podporządkowania się. Edukacja przedszkolna jako proces kształtowania zdezintegrowanych podmiotów. W: D. Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Goffman E. (2011), Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Sopot, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Klus-Stańska D. (2012), Wiedza, która zniewala – transmisyjne tradycje w szkolnej edukacji. „Forum Oświatowe”, 1(46).
Klus-Stańska D. (2014), Dezintegracja tożsamości i wiedzy jako proces i efekt edukacji wczesnoszkolnej. W: D. Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kuligowski W. (2012), Od „rytuałów buntu” do „etnografii wojującej”. Kategoria sprzeciwu w teorii antropologicznej. W: W. Kuligowski, A. Pomieciński (red.), Oblicza buntu. Praktyki i teorie sprzeciwu w kulturze współczesnej. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie.
McLaren P. (1999), Schooling as a Ritual Performance. Toward a Political Economy of educational Symbols and Gestures. Lanham – Boulder – New York – Oxford, Rowman & Littlefield.
McLaren P. (2015), Życie w szkołach. Wprowadzenie do pedagogiki krytycznej. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe DSW.
Merton R. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rancière J. (1998), Dis-agreement. Politics and Philosophy. Minneapolis, University of Minneapolis.
Rancière J. (2007), Dzielenie postrzegalnego. Estetyka jako polityka. Kraków, Ha!art.
Rutkowiak J. (2012), Neoliberalizm jako kulturowy kontekst kształtowania się tożsamości współczesnego nauczyciela. Ku problematyce oporu i odporu edukacyjnego. W: E. Potulicka, J. Rutkowiak, Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Scott J.C. (1985), Weapons of the Weak: Everyday Forms of Peasant Resistance. New Haven, Yale University Press.
Skąpska G., Ziółkowski M. (1998), Instytucja społeczna. W: Z. Bokszański (red.), Encyklopedia socjologii. T. 1. Warszawa, Oficyna Naukowa.
Skórzyńska A. (2010), Subwersje miejskie. Niewyraźne kultury oporu. „Kultura Współczesna”, 2(64).
Szkudlarek T. (2009), Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Turner V. (2010), Proces rytualny. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Willis P. (1977), Learning to Labor: How Working Class Kids Get Working Class Jobs. New York, Columbia University.