Uniwersyteckie Czasopisma Naukowe"Kiedy dzieci są niegrzeczne, nie wiem, co się zdarzyć może!" Obraz dzieci grzecznych i niegrzecznych w polskich piosenkach dziecięcych
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2022.54.13Słowa kluczowe:
piosenka dziecięca, językowy obraz świata, socjalizacjaAbstrakt
The author of the article attempts to reconstruct the image of children’s attitudes and behaviours considered by adults to be desirable and undesirable in Polish children’s songs. The described results represent a part of a wider research project aimed at recognizing the image of the social world contained in songs for children. The qualitative analysis of the linguistic layer of these lyrics, carried out using the discourse analysis method, enabled the author to reach the vision of the social world propagated by them. One of its key elements turned out to be the image of children’s attitudes and behaviours, which are considered appropriate (polite) and inappropriate (rude, naughty) by the songwriters. As the analyses show, apart from a few exceptions, the studied children’s songs clearly fit into the functional and behavioural pedagogical discourse, as they emphasize the need to submit the child to the rules imposed from above. The upbringing process is often presented in the songs as reduced only to the application of punishments and – less frequently – rewards.
Downloads
Bibliografia
Adamczykowa Z. (2001), Kołysanka – poezja wczesnego dzieciństwa. W: H. Danel-Dobrzyk (red.), Muzyka w edukacji i wychowaniu. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bartmiński J. (2007), Językowe podstawy obrazu świata. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Berner H. (2006), Współczesne kierunki pedagogiczne. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Cieślikowski J. (1985), Literatura osobna. Warszawa, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia.
Hoffmann H. (2017), Złota różdżka, czyli bajki dla niegrzecznych dzieci. Warszawa, Wydawnictwo Egmont.
Jarosz E. (2018), „Tyłek nie szklanka” – o popularności kar cielesnych w wychowaniu. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 40(1).
Jarosz E., Kurkowski C. (2016), Kary cielesne – kontestacja a rzeczywistość. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 4(35).
Kataryńczuk-Mania L. (2014), Miejsce i znaczenie zabaw muzyczno-ruchowych w edukacji przed-szkolnej. W: M. Magda-Adamowicz, A. Olczak (red.), Pedagogika przedszkolna. Oblicza i po-szukiwania. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Klus-Stańska D. (2007), Między wiedzą a władzą. Dziecięce uczenie się w dyskursach pedagogicznych. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 1–2.
Klus-Stańska D. (2009), Dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska--Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa, Wydawnictwa Profesjonalne i Akademickie.
Kondi B. (2019), Lullaby. W: J. Sturman (ed.), The SAGE International Encyclopedia of Music and Culture. Arizona, Wydawnictwo SAGE Publications.
Kopciewicz L. (2003), Polityka kobiecości jako pedagogika różnic. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kozak-Wojciechowska M. (2011), Czy i kiedy uczyć śpiewać? W: K. Ziołowicz, J. Sztejnbis-Zdyb (red.), Współczesna edukacja estetyczna. Teoria i praktyka. Kielce, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Manins S. (1994), Bridge building in early childhood music. „Music Educators Journal”, 80(5).
Męczkowska-Christiansen A. (2010), Dyskursy dzieciństwa a polityka. Pomiędzy wykluczeniem a obywatelskim uczestnictwem. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 2(12).
Miles M., Huberman A.M. (2000), Analiza danych jakościowych. Białystok, Wydawnictwo Trans Humana.
Olczak A. (2014), W labiryncie dziecięcych potrzeb i nauczycielskich oczekiwań. W: M. Magda--Adamowicz, A. Olczak (red.), Pedagogika przedszkolna. Oblicza i poszukiwania. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Ostrowska U. (2006), Aksjologiczne podstawy wychowania. W: B. Śliwerski (red.) Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Peräkylä A. (2009), Analiza rozmów i tekstów. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. T. 2. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Przychodzińska M. (1989), Wychowanie muzyczne – idee, treści, kierunki rozwoju. Warszawa, Wy-dawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Rapley T. (2013), Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stefaniak-Maślanka B. (2011), Spór nad kołyską. „Teksty Drugie”, 4.
Szarota P. (2006), Psychologia uśmiechu. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Szatan E. (2006), Ekspresja muzyczno-ruchowa jako zaniedbany obszar edukacji muzycznej dziecka. W: M. Suświłło (red.), Zaniedbane i zaniechane obszary edukacji w szkole. Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Szkudlarek T. (2018), Pedagogika wstydu i bezwstydna polityka. „Forum Oświatowe”, 30(1).
Śliwerski B. (2009), Dlaczego pedagogika jest czarna? W: T. Szkudlarek, B. Śliwerski (red.), Wy-zwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Walton P.D. (2014), Using singing and movement to teach pre-reading skills and work reading to kindergarten children: an exploratory study. „Language and Literacy”, 16(3).
