Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweArchitektura niechciana w powiecie gdańskim i Pruszczu Gdańskim w latach 1920–1956
DOI:
https://doi.org/10.26881/rgtn.2023.08Słowa kluczowe:
architektura niechciana, Pruszcz Gdański, powiat gdański, architektura III Rzeszy, socrealizmAbstrakt
Autorzy artykułu ukazują nieopisany dotąd fenomen ideowo‑budowlany, mający miejsce na terenie powiatu gdańskiego i Pruszcza Gdańskiego. Wspomniany region był w latach w latach 1920–1956 poligonem doświadczalnym dla modelowych założeń architektonicznych III Rzeszy i socrealizmu, stworzonych w celu implementowania ich na tereny podmiejskie. W publikacji autorzy wskazują szereg obiektów, które w dotychczasowych badaniach tzw. Architektury niechcianej na terenie Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza, były traktowane marginalnie lub pomijane, nadając im właściwy kontekst znaczeniowy. Ponadto w artykule znajdują się szczegółowe opracowania form architektonicznych będących nawiązaniem do tradycji danego regionu, a także ich funkcji użytkowej dla dwóch omawianych doktryn.
Downloads
Bibliografia
Czapelski M., Architektura polskiego socrealizmu w Zachęcie, Warszawa 2016.
Czyżewski A., Trzewia lewiatana. Miasta ogrody i narodziny przedmieścia kulturalnego, Warszawa 2009.
Darré R.W., Neuadel aus Blut und Boden, München 1930.
Hoffmann W., Kronika wsi Pruszcz w powiecie Gdańskie Wyżyny, tłum. M. Kozłow, Pruszcz Gdański 2012.
Kozłow M., Das Alltagsleben der polnischen Bevölkerung in der Freien Stadt Danzig 1920–1939, Zürich 1994.
Łukaszewicz D., Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701–1933, Warszawa 2020.
Troost G., Das Bauen im Neuen Reich, Bd. 2, Bayreuth 1943.
Zirkwitz V., Die bauliche Entwicklung der Dorfkirche von der Ordenszeit bis zur Gegenwart im Gebiet des ehemaligen Freistaates Danzig unter besonderer Verücksichtigung der Kirchen der Danziger Höhe und Niederung, Danzig 1940.
Prasa
Czerniakowska M., Jan Uphagen, (1731–1802) bibliofil i miłośnik nauk przyrodniczych, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2002, nr 47/2.
Gondek B., Anielskie chóry gdańszczanina, „Wieści Pruszcza” 2015, nr 34.
Rozmarynowska K., Z działalności dziewiętnastowiecznych gdańskich towarzystw upiększania miasta, „Wiadomości Konserwatorskie” 2004, nr 16.
Staręga M., Przekształcenia gdańskich obiektów zabytkowych w pierwszej połowie XIX w. w kontekście rodzącej się myśli konserwatorskiej, „Porta Aurea” 2018, nr 17.
Załęska Kaczko J., Nawiązania do tradycji budownictwa wiejskiego w architekturze Wolnego Miasta Gdańska w dobie narodowego socjalizmu, „Porta Aurea” 2021, nr 20.
Źródła internetowe
Gondek B., Pruszcz Gdański na socrealistycznej wystawie w Zachęcie, http://strefahistorii.pl/article/5680 .pruszcz gdanski na socrealistycznej wystawie w zachecie [dostęp: 1.07.2023].
https://digital.zlb.de/viewer/image/14688302_1929/733/ [dostęp: 1.07.2023].
„Die Denkmalpflege”, https://www.digizeitschriften.de/id/523137273_0006%7Clog1tify=%7B%22pages%22%3A%5B45%5D%2C%22pan%22%3A%7B%22x%22%3A0.459%2C%22y%22%3A0.356%7D%2C%22view%22%3A%22info%22%2C%22zoom%22%3A0.811%7D&origin=%2Fsearch%3Ffilter%255BZeitschriften%255D%255B1%255D%3D523137273%257CLOG_0000%26filter%255BObjekttyp%255D%255B1%255D%3Dvolume [dostęp: 1.07.2023].
Heimatschutz Stil. Anmerkungen zu einem Stilphänomen in der Architektur der Jahrhundertwende, https://www.grin.com/document/96815 [dostęp: 1.07.2023].
