Mężczyzna Bruno Schulz

Autor

  • Małgorzata Ogonowska Uniwersytet Gdański

DOI:

https://doi.org/10.26881/sf.2019.14.09

Słowa kluczowe:

historia męskości, Bruno Schulz, ikonografia autora, biografia, ciało

Abstrakt

The paper is an attempt to shed light on Bruno Schulz as a man seen in a specific social and historical context. It is a kind of reconstruction of his (un)manliness. A starting point was an intuitive supposition that for Schulz being a (“real”) man might have been a genuine ordeal and that few people actually perceived him as one. The reconstruction is based on testimonies, letters, and individual observations of the writer’s colleagues and friends. They questioned those elements of Schulz’s male identity which did not fit the accepted social model. The picture that has been revealed by a number of memories, distorting or exaggerating his actual features and attitudes under the influence of the stereotypes of the times, consists of at least six elements: (1) Schulz was an ugly weakling; (2) a sickly mamma’s boy always in depression; (3) a sexual impotent, maniac, and pervert; (4) a sluggard and a schlemiel; (5) a parasite depending on his clever, socially prominent, and wealthy elder brother; and (6) a burden to the family that he should have supported. The author opposes that stereotype which, even though impressive in literary terms and well rooted in Schulz’s biographical myth, significantly simplifies his picture and biography by reducing him to a caricature of a great but socially castrated artist. Paradoxically, what made Schulz an artist: his talent, sensitivity or perhaps even hypersensitivity, gentleness, shyness, a unique (maybe pretended?) sense of separation from reality, as well as deep insight in it somehow deprived him of manliness as defined by society and made him unmanly. On the other hand though, all those traits contributed to an explanation, a shield, and an alibi of the stereotypical unmanliness. Thus, sometimes some people were able to forgive him his weakness since after all he was an artist. But what if had been a shoemaker or, for that matter, a dealer in textile fabrics?

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Małgorzata Ogonowska - Uniwersytet Gdański

Redaktorka, korektorka, wydawczyni. Doktorantka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego, członkini Pracowni Schulzowskiej.

Bibliografia

(Nie)męskość w tekstach kultury XIX–XXI wieku. 2019. Red. B. Zwolińska i K.M. Tomala, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

„«Uwikłani w płeć»” – od wytwarzania i reprodukowania męskości po formy przekraczania płci. 2017. Miscellanea Anthropologica et Sociologica 18 (2).

„Trzy listy Tadeusza Lubowieckiego (Izydora Friedmana) do Jerzego Ficowskiego z 1948 roku”. 2016. Schulz/Forum 7.

Schulz/Forum 7.

Budzyński Wiesław. 2001. Schulz pod kluczem. Warszawa: Świat Książki.

Chciuk Andrzej. 1972. Ziemia księżycowa. Druga opowieść o Księstwie Bałaku. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna.

Ficowski Jerzy. 2002. Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz i jego mitologia. Sejny: Fundacja „Pogranicze”.

Formy męskości 1. 2018. Red. A. Dziadek i F. Mazurkiewicz. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo.

Formy męskości 3. Antologia przekładów. Red. A. Dziadek. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo.

Gombrowicz w Argentynie. Świadectwa i dokumenty 1939–1963. 2004. Przeł. Z. Chądzyńska, A. Husarska. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Gombrowicz Witold. 1936. „Do Brunona Schulza”. Studio 7.

https://schulzforum.pl/pl/bibliografia/przedmiotowa.

Jankowska Katarzyna. 2003. Kobiety i mężczyźni czyli o dwoistej linii dziedziczenia wartości w świecie Brunona Schulza. W Literatura w kręgu wartości. Materiały VI sesji z cyklu „Świat jeden ale nie jednolity”. Red. L. Wiśniewska. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego

Józefczuk Grzegorz. 2016. Samobójczyni, lekarz i pisarz. Paradoksy opowieści z „półtora miasta”. W Bruno Schulz: teksty i konteksty. Materiały VI Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. Red. W. Meniok. Drohobycz: Polonistyczne Centrum Naukowo-Informacyjne im. Igora Menioka Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki.

Kaliściak Tomasz. 2011. Katastrofy odmieńców. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Kato Ariko. 2004. „Motyw deformacji w prozie Brunona Schulza: mężczyzna, kobieta, sztuka”. Kresy 3.

Kwaśny Barbara. 2009. „Polskie studia nad męskością”. Zeszyty Etnologii Wrocławskiej 1 (11).

La Cecla Franco. 2014. Szorstkim być. Antropologia mężczyzny. Przeł. H. Serkowska. Warszawa: Sic!

Lindskog Alexander. 2018. Subwersja seksualności. Komentarz o różnicy seksualnej i męskości u Brunona Schulza w kontekście nowoczesnej heteroseksualności. Przed i po. Bruno Schulz. 2018. Pod red. J. Olejniczaka. Kraków: Wydawnictwo Pasaże.

Męskość jako kategoria kulturowa. 2010. Praktyki męskości. Red. M. Dąbrowska, A. Radomski. Lublin: Wydawnictwo Portalu Wiedza i Edukacja.

Nacht Józef. 1937. „Wywiad drastyczny. (Rozmowa z Brunonem Schulzem)”. Nasza Opinia 77.

Ogonowska Małgorzata. 2018. „«Byłem już w myśli pozbawiony posady i w ostatniej nędzy»”. Nie tylko o finansach Schulza głos drugi”. Schulz/Forum 12.

Podhorizer-Zajkin Ernestyna. 1949. „Pamięci Brunona Schulza, literata i artysty malarza”. Opinia 50.

Polskiego radia. 2015. Red. E. Jogałła, Kraków–Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.

Romanowski Marcin. 2016. „Masochizm Schulza w ujęciu Ficowskiego”. Schulz/Forum 7.

Rosiek Stanisław. 2016. „Odcięcie. Siedem fragmentów”. Schulz/Forum 7.

Schulz Bruno. 2016. Księga listów. Zebrał i przygotował do druku J. Ficowski, uzupełnił S. Danecki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Sitkiewicz Piotr. 2018. „«Jednakowoż bez pieniędzy». Sytuacja materialna Brunona Schulza”. Schulz/Forum 12.

Sosnowska Danuta. 1993. „Dwie kobiety i mężczyzna czyli Traktat teologiczny Brunona Schulza”. Kresy 14.

Stereotypy i wzorce męskości w różnych kulturach świata. 2008. Red. Bożena Płonka-Syroka. Warszawa: Wydawnictwo DiG.

Śmieja Wojciech. 2016. Hegemonia i trauma. Literatura wobec dominujących fikcji męskości. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Wydawnictwo.

Śmieja Wojciech. 2018. Męskości dwudziestolecia międzywojennego i ich reprezentacja w literaturze (wybrane przykłady). W Formy męskości 2. Red. A. Dziadek. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo,

Świąc Ewa. 2013. Ciotka Agata i mężczyźni o zamglonych oczach. O „Sierpniu” Brunona Schulza. W Literatura i perwersje. Szkice o literaturze polskiej XX i XXI wieku. Red. B. Gutkowska i A. Nęcka, Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.

To proste. Opowieści Jerzego Pomianowskiego nagrane przez Joannę Szwedowską dla Programu II

Tuszyńska Agata. 2015. Narzeczona Schulza: apokryf. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Pobrania

Opublikowane

2019-12-16

Jak cytować

Ogonowska, M. (2019). Mężczyzna Bruno Schulz. Schulz/Forum, (14), 150–167. https://doi.org/10.26881/sf.2019.14.09

Numer

Dział

[horyzont życia]