Integration mit sanftem Druck – eine Abweichung oder neue Qualität? Zur diskursiven Repräsentation des Integrationsbegriffs in der öffentlich-politischen Debatte um den Multikulturalismus in Deutschland

Abstrakt

Integracja z subtelnym naciskiem – przypadek szczególny, odstępstwo od normy czy nowa jakość? O dyskursywnej reprezentacji idei integracji w niemieckiej debacie politycznej na temat multikulturalizmu

Przedmiotem artykułu jest analiza dyskursu integracyjnego w latach 2006–2014 z perspektywy kluczowego hasła integracja. Okres ten wyznacza kilka wydarzeń istotnych dla polityki niemieckiej oraz europejskiej, m.in. szczyty integracyjne (2006–2013), konferencje na temat islamu (2006–2014) oraz przemówienie Angeli Merkel w Poczdamie 16.10.2010, w którym kanclerz Niemiec oficjalnie ogłosiła, iż dotychczas lansowana w polityce niemieckiej idea integracji zdezaktualizowała się, a sam multikulturalizm jest martwy (Multikulti ist tot). Korpus badawczy pracy tworzą teksty – artykuły prasowe z najbardziej opiniotwórczych dzienników i tygodników niemieckich: Frankfurter Allgemeine Zeitung, Süddeutsche Zeitung, Die Welt, Der Spiegel, Der Stern, Die Zeit. Na przestrzeni kilku lat pojęcie integracji określające zjednoczenie, współpracę a tym samym związek na równych prawach uległo stopniowemu przekształcaniu jego podstawowego znaczenia (integracja z lekkim naciskiem, presją, przymusowa integracja etc., by w konsekwencji zdefiniować pojęcie na nowo (integracja jako asymilacja). Analiza dyskursu na temat integracji w Niemczech ukazała pewien istotny trend w polityce nie tylko niemieckiej ale i europejskiej, trend zmierzający do usankcjonowania nowego rozumienia kluczowych pojęć integracji. Na stałe do dyskursu publicznego wpisało się określenie integracja z subtelnym naciskiem (Integration mit sanftem Druck), wyrażana na różne sposoby, jednakże stanowiąca pewną normę, nie odstępstwo od niej, tworząca nową polityczną jakość.