Karol Toeplitz – „pobratymiec z konfraterii miłośników obłędu i maniactwa”

Abstrakt

Profesor Karol Toeplitz urodził się 20 marca 1936 roku w Sopocie. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Warszawskim w 1957 roku. Rozprawę doktorską, Wiara i wybór moralny u S. Kierkegaarda napisaną pod kierunkiem prof. Leszka Kołakowskiego, Toeplitz broni w 1967 roku. Rozprawa ta stała się później podstawą do opracowania i wydania pierwszej polskiej monografii myśli filozoficzno-teologicznej S. Kierkegaarda, uzupełnionej o przekłady wybranych fragmentów z pism oryginalnych. Ten prekursorski tekst przyczynił się do wzrostu zainteresowania myślą duńskiego filozofa.

Kontynuując karierę naukową i zdobywając kolejne stopnie naukowe, prof. Karol Toeplitz był m.in. wykładowcą Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku i Akademii Pomorskiej w Słupsku. Wygłaszał także gościnne wykłady w kilku krajach Europy, m.in. w Danii. Kierował procesem przygotowania i ukończenia pięciu prac doktorskich oraz był recenzentem dwóch doktoratów honoris causa: pierwszy zaowocował przyznaniem tego tytułu na Uniwersytecie Gdańskim jego dotychczasowemu promotorowi, Leszkowi Kołakowskiemu, drugi honorowym doktoratem przyznanym J. E. Patriarsze Konstantynopola Bartłomiejowi, w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.

Profesor Karol Toeplitz napisał łącznie 13 książek. Tworzą one całość tekstów o różnych formach: niektóre z nich są tłumaczeniami kluczowych dzieł autorstwa Kierkegaarda. Przetłumaczone teksty to m.in.: drugi tom Albo/albo (Enten-Eller), Nienaukowe zamykające posts criptum do „Okruchów filozoficznych” (Afsluttende uvidenskabelig Efterskrift til de Philosophiske Smuler), Okruchy filozoficzne (Philosophiske Smuler), zbiór artykułów opublikowanych w czasopiśmie „Chwila” (“Oieblikket”) oraz szeroka gama innych fragmentów pism Kierkegaarda pt. Pisma mniejsze, w którym to wyborze znajduje się esej Johannes Climacus albo „De omnibus dubitandum est”, oraz O różnicy między geniuszem a apostołem (Om Forskjellen Mellem et Genie og en Apostel).

Profesor Karol Toeplitz opublikował również 130 artykułów naukowych w Polsce, Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Jest autorem około 250 artykułów popularnonaukowych, tekstów literackich i publicystycznych. Przez dwie dekady był członkiem Komitetu Nauk Filozoficznych PAN. Należał do doradczej rady redakcyjnej anglojęzycznego czasopisma naukowego „Dialogue and Universalism”. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień za pracę naukową i tłumacza. W 1988 otrzymał Nagrodę Indywidualną Ministra Kultury i Sztuki. Przekłady Okruchów filozoficznych. Chwili zostały nagrodzone w 1988 roku.