Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweŻycie (nie)codzienne z chorobą nowotworową i po jej remisji. Perspektywa uczestników OnkoMarszu Granicami Polski
Słowa kluczowe:
strategia adaptacyjna, akcja profilaktyczna, kooperacja osób chorych i zdrowychAbstrakt
Codzienność i niecodzienność to kategorie, które można rozpatrywać jako elementy historycznego procesu różnicowania się działania społecznego. Są one także wynikiem doświadczenia podstawowej rzeczywistości życia, przeżyć z tym związanych oraz aktywności podejmowanych po to, żeby tę rzeczywistość zmieniać. W tym tekście codzienność i niecodzienność odnoszę do świata indywidualnej i zbiorowej współpracy osób chorych onkologicznie i zdrowych. Zgodnie z założeniami fenomenologii społecznej Alfreda Schütza przyjmuję, że świat życia codziennego to świat, w którym osoby chore mogą w wyniku współpracy z innymi osobami chorymi oraz zdrowymi zaadaptować się do rzeczywistości, jaką wyznacza rak. Celem tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie – w jaki sposób osoby chore onkologicznie mogą radzić sobie (tj. myśleć, rozmawiać, działać) z chorobą nowotworową w życiu codziennym i niecodziennym. W trakcie realizacji badań własnych z użyciem technik jakościowych (pogłębiony wywiad jakościowy i grupowy wywiad fokusowy, analiza dokumentów zastanych) zebrałem dane pierwotne i wtórne. Przedmiotem analizy była realizacja strategii adaptacji do choroby onkologicznej, jaką proponuje Fundacja OnkoRejs – Wybieram Życie na przykładzie akcji profilaktycznej OnkoMarsz Granicami Polski. Spoiwem tej strategii jest współpraca osób chorych onkologicznie i zdrowych, które przygotowują akcję profilaktyczną w formie marszu lub wyprawy rowerowej. Zebrane dane wykorzystałem do analizy OnkoMarszu w wymiarze faktograficznym i w aspekcie efektów dla jego uczestników. W wymiarze faktograficznym analiza danych pozwoliła zrekonstruować zakres i formy współpracy, które uczestnicy podjęli w fazie przygotowań i realizacji marszu oraz wyprawy rowerowej. W aspekcie efektów udziału w OnkoMarszu analiza danych pozwoliła określić, jakie znaczenie dla uczestników OnkoMarszu miała współpraca motywowana chorobą onkologiczną.
Downloads
Bibliografia
Literatura
Andrzejewski Ł., 2012, Polityka nowotworowa: pamiętnik praktyczno-teoretyczny, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Broom A., Kenny K., 2021, Survivorship: A Sociology of Cancer in Everyday Life, London–New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Bury M., 1982, Chronic Illness as a Biographical Disruption, „Sociology of Health and Illness”, vol. 4, no. 2.
Conrad P., 1987, The Experience of Illness: Recent and New Directions [w:] J.A. Roth, P. Conrad (eds.), Research in the Sociology of Health Care. A Research Annual. The Experience and Management of Chronic Illness, Greenwich–London: JAJ Press.
Corbin J., Strauss A., 1985a, Managing Chronic Illness at Home: Three Lines of Work, „Qualitative Sociology”, vol. 8, issue 3.
Corbin J.M., Strauss A.L., 1985b, Issues Concerning Regimen Management in the Home, „Aging & Society”, vol. 5, no. 3.
Engel G.L., 1977, The Need for a New Medical Model: A Challenge for Biomedicine, „Science”, no. 4286.
Frank A.W., 1997, The Wounded Storyteller. Body, Illness and Ethics, Chicago–London: The University of Chicago Press.
Frank A.W., 2002, At the Will of the Body: Reflections on Illness, Boston–New York: A Mar-iner Book, Houghton Mifflin Company.
Frank A.W., 2003, Survivorship as Craft and Conviction: Reflections on Research in Progress, „Qualitative Health Research”, vol. 13, no. 2.
Freidson E., 1970, Profession of Medicine. A Study of the Sociology of Applied Knowledge, New York: Dodd, Mead & Company.
Hałas E., 2009, Powrót do codzienności? Szkic problematyki socjologii życia codziennego[w:] M. Bogunia-Borowska (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kerr A., Ross E., Jacques G., Cunningham-Burley S., 2018, The Sociology of Cancer: A Decade of Research, „Sociology of Health and Illness”, vol. 40, no. 3.
Keyes C.F., 1985, The Interpretive Basis for Depression [w:] A. Kleinman, B. Good (red.), Culture and Depression. Studies in the Anthropology and Cross-cultural Psychiatry of Affect and Disorder, Berkeley–Los Angeles–London, University of California Press.
Lofland J., Snow D., Anderson S., Lofland L.H., 2006, Analyzing Social Settings. A Guide to Qualitative Observation and Analysis, Toronto: Thomson Wadsworth.
Lofland J., Snow D., Anderson S., Lofland L.H., 2009, Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Luckmann T., 1979, Phaenomenologie und Soziologie [w:] W.M. Sprondel, R. Grathoff (eds.), Alfred Schütz und die Idee des Altags in den Sozialwissenschaften, Stuttgard: Ferdinand Emke Verlag.
Mathieson C.M., Stam H.J., 1995, Renegotiating Identity. Cancer Narratives, „Sociology of Health and Illness”, vol. 17, no. 3.
Ostrowska A., 2008, The Struggle with Time in Chronic Illness, „Polish Sociological Review”, vol. 1, no. 161.
Ruggiano N., Perry E.T., 2019, Conducting Secondary Analysis of Qualitative Data: Should We, Can We, and How?, „Qualitative Social Work”, vol. 18, no. 1.
Schütz A., 1962, The Problem of Social Reality. Collected Papers, vol. 1, The Hague: Martinus Nijhoff.
Schütz A., 2008, O wielości światów, przeł. B. Jabłońska, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Schütz A., Luckmann T., 1974, The Structures of the Life-World, London: Heineman.
Seyfart C., 1979, Alltag und Charisma bei Max Weber: Eine Studie zur Grudlegung der „Verstehenden Soziologie” [w:] W.M. Sprondel, R. Grathoff (eds.), Alfred Schütz und die Idee des Alltags in den Sozialwissenschaften, Stuttgard: Ferdinand Emke Verlag.
Silverman D., 2014, Interpreting Qualitative Data, Los Angeles–London–New Delhi–Singapore–Washington DC–Melbourne: SAGE Publications Ltd.
Silverman D., 2016, Qualitative Research, Los Angeles–London–New Delhi–Singapore–Washington DC–Melbourne: SAGE Publications Ltd.
Skrzypek M., 2011, Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sontag S., 1999, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. J. Anders, Warszawa: PIW.
Sztompka P., 2008, Życie codzienne – temat najnowszej socjologii [w:] P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Sztompka P., Bogunia-Borowska M. (red.), 2009, Barwy codzienności. Analiza socjologiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Turner P.D., 1997. Secondary Analysis of Qualitative Data. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association (Chicago, IL, March 24–28).
Turner B., 2004, The New Medical Sociology. Social Forms of Health and Illness, New York: W.W. Norton Company.
Uramowska-Żyto B., 1992, Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych, Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN.
Weber M., 1984, Szkice z socjologii religii, przeł. J. Prokopiuk, H. Wandowski, Warszawa: Książka i Wiedza.
Weber M., 2002, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D. Lachowska, Warszawa: Książka i Wiedza.
Whimster S. (red.), 2004, The Essential Weber. A Reader, London: Routledge.
Willkinson S., 2016, Analysing Focus Group Data [w:] D. Silverman (ed.), Qualitative Research, Los Angeles–London–New Delhi–Singapore–Washington DC–Melbourne: SAGE Publications Ltd.
Źródła internetowe
Jelitko 2019 | Grupy | Facebook (dostęp: 28.12.2021).
OnkoRejs granicami Polski | Grupy | Facebook (dostęp: 28.12.2021).
OnkoRejs granicami Polski | Kochani trudny czas trwa ale mamy nadzieję, że niedługo się kończy więc zaczynamy przygotowania do szóstej edycji OnkoRejsu Granicami Polski :)... | Facebook (dostęp: 28.12.2021).
OnkoRejs – Wybieram życie | Facebook (dostęp: 28.12.2021).
Trasa rowerowa OnkoRejs Granicami Polski | Facebook (dostęp: 28.12.2021).
