Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePoziom stresu oraz sposoby jego redukowana u młodych osób z uszkodzonym słuchem
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.49.11Słowa kluczowe:
stres, uszkodzony słuch, jakość życiaAbstrakt
Tematyka prezentowanych badań skupia się wokół stresu i radzenia sobie ze stresem u uczniów z głębokim ubytkiem słuchu. Badanie przeprowadzono na próbie 92 uczniów w wieku 16–19 lat, w tym 43 kobiety i 49 mężczyzn. Do celów diagnostycznych wykorzystano wystandaryzowane narzędzia badań psychologicznych. Wyniki badań wskazują, że poziom stresu badanych oscyluje wokół wartości przeciętnych, przesuniętych w stronę wyższych. Najczęściej wybieraną strategią radzenia sobie ze stresem w próbie jest Akceptacja, a najczęstszym czynnikiem radzenia sobie ze stresem jest Poszukiwanie Wsparcia. Nie ma związku pomiędzy poziomem stresu a zmiennymi: płeć, wiek, stopień ubytku słuchu, rodzaj protezy. Istnieje związek pomiędzy zmienną płeć a strategią skoncentrowaną na Planowaniu i strategią skoncentrowaną na Poszukiwaniu Wsparcia Instrumentalnego, zmiennym wiekiem a strategiami skoncentrowanymi na Pozytywnych Przewartościowaniu i Zaprzestaniu Działalności, typem protezy a strategią skoncentrowaną na Zaprzestaniu Aktywności, poziomem ubytku słuchu a strategią skupioną na Poszukiwaniu Wsparcia Emocjonalnego i strategią skupiona na Poszukiwaniu Wsparcia Emocjonalnego. Biorąc pod uwagę czynniki radzenia sobie ze stresem, istnieje związek pomiędzy zmiennym wiekiem i strategią Zachowania unikowe oraz wiekiem i strategią Akceptacja.
Downloads
Bibliografia
Antonovsky A. (1979), Health, Stress and coping, Jassey – Bass, San Francisco.
Cannon W. (1929), Organisation for Physiological Homeostasis, Physiological Reviews, 9, 3: 399–431.
Carver C.S., Gaines J.G. (1987), Optimism, pessimism, and postpartum depression, Cognitive Therapy and Research, 11, 4: 449–462.
Creswell J.W. (2009), Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Desselle D.D. Pearlmutter L. (1997), Navigating two cultures: Deaf children, self-esteem, and parents’ communication patterns, Social Work in Education, 19: 23–31.
Diller G. (2003), Qualification of educational staff working with hearing – impairment children, Study Letter 6, Comenius 2.1 Action 2003, http://www.qeswhic.eu/downloads/letter 06pl.pdf [14.12.2009].
Eisen M.D. (2003), Djourno, Eyries, and the First Implanted Electrical Neural Stimulator to Restore Hearing, Otology & Neurotology, 24, 3: 500–506.
Estabrooks W. (ed.) (2006), Auditory – Verbal therapy and practice, A.G. Bell, Washington, DC.
Everly G., Rosenfeld R. (1983), The nature and treatment of the stress response. A practical guide for clinicians, Plenum Pres, NY, London.
Everly G., Rosenfeld R. (1992). Stress, przyczyny, terapia, autoterapia, PWN, Warszawa.
Gałkowski T., Kaiser-Grodecka I., Smoleńska J. (1988), Psychologia dziecka głuchego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Georgy S. (1998), Deaf young people: Aspects of family and social life [in:] M. Marschark, M.D. Clark (eds), Psychological perspectives on deafness, Lawrence Erlbaum, 2: 159–170.
Hillburn S., Marini I., Slate J.R. (1997), Self-esteem among deaf versus hearing children with deaf versus hearing parents, Journal of the American Deafness and Rehabilitation Association, 30: 9–12.
Hindley P. (1997), Psychiatric aspects of hearing impairments, Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38: 101–17.
Hobfoll S.E. (2004), Stress, culture, and community. The psychology and philosophy of stress, Plenum Pres, NY, London.
Janiszewska M., Kulik T.B., Sztorc E., Firlej E. (2016), Stres i sposoby radzenia sobie z nim na przykładzie osób z niedosłuchem, Pielęgniarstwo Polskie, 1, 59: 43–48.
Kaland M., Salvatore K. (2002), The psychology of hearing loss, The ASHA Leader, 7: 4–15.
Kobosko J. (2017), Kobosko J., Piłka E., Pankowska A., Skarżyński H. (2012), Stress coping strategies of prelingually deaf cochlear implant users implanted in adulthood, Otolaryngologia polska. The Polish Otolaryngology, 66, 2: 132–137.
Kuczyńska A., Janda-Dębek B. (2001), Psychologiczne aspekty ciała a style radzenia sobie ze stresem, [w:] G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia, (s. 157–168), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Kurowska K., Wieczór-Klein K. (2011), Sense of coherence and styles of coping with stress in people with hearing impairment, Otorynolaryngologia, 10, 1: 42–48.
Lazarus R.S., Folkman S. (1999), Stress and emotions. A new synthesis, NY: Springer.
Lazarus R.S., Folkman S. (1988), Manual for the ways of coping questionnaire, Consoulting Psychologist Press, Palo Alto, CA.
Lazarus R.S. (2000), Cognitive – motivational – relational theory of emotion [in:] Y.L. Hanin (ed.), Emotin in Sport (pp. 39–63), Human Kinetics, Champaign, IL.
Lazarus R.S., Folkman S. (1984), Stress, appraisal, and coping, NY: Springer.
Łukasiewicz J. (2008), Rozwój emocjonalny dzieci i młodzieży z wadą słuchu [w:] Diagnoza psychologiczna osób niesłyszących, Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Specjalistycznej, OSW dla Dzieci Niesłyszących, Poznań.
Marangos N., Stecker M., Sollmann W.P., Laszig R. (2000), Stimulation of the cochlear nucleus with multichannel auditory brainstem implants and long-term results: Freiburg patients, The Journal of Laryngology & Otology, 27: 27–31.
Matuszyński S. (1977), Samoocena a efektywność funkcjonowania, Studia Psychologiczne, 16, 1: 37–52.
Menaghan E.G. (1982), Measuring coping effectiveness. A panel analysis of maritial problems and coping efforts, Journal of Health and Social Behaviour, 23, 3: 220–34.
Prillwitz S. (1996), Język, komunikacja i zdolności poznawcze niesłyszących, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Scheier M.F., Carver C.S. (1985), Optymism, coping and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies, Health Psychology, 4: 219–247.
Scheier M.F., Weintraub J.K., Carver C.S. (1986), Coping with stress divergent strategies of optimist apessimist, Journal of Personality and Social Psychology, 51: 1257–1264.
Schwarzem R., Taubert S. (1999), Radzenie sobie ze stresem: Wymiary i procesy, Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 17: 72–92.
Sędek G. (2001), Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady? [w:] M. Kofta, T. Szutrowa (eds), Złudzenia, które pozwalają żyć, (s. 226–248), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Selye H. (1956), The stress of life, McGraw-Hill, New York.
Selye H. (1974), Stress without distress, Lippincott, Philadelphia.
Selye H. (1979a), The stress concept and some of its implications [in:] V. Hamilton, J. Warburton (eds.), Human stress and cognition: An information processing approach, (pp. 11–32), John Wiley & Sons, Chichester.
Selye H. (1979b), Stress, health and disease, Butterworths, Roading.
Stachyra J. (2001), Zdolności poznawcze i możliwości umysłowe uczniów z uszkodzonym słuchem, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Suaréz M. (2000), Promoting social competence in deaf students: the effect of intervention program, Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 5: 323–336.
Szczepankowski B. (1999), Niesłyszący – głusi – głuchoniemi. Wyrównywane szans, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Wolff H.G. (1953), Stress and disease, Thomas, Springfield.
