Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweO ciągle nierozwiązanych problemach ogólnodostępnej edukacji utrudniających proces inkluzji uczniów/osób z niepełnosprawnością
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.005.10480Słowa kluczowe:
edukacja inkluzyjna, uczeń/osoba z niepełnosprawnością, uczeń/osoba o specjalnych potrzebach, kapitał społeczny, ubóstwo, nuda w szkoleAbstrakt
W treści artykułu wskazano na te słabości czy utrudnienia w przestrzeni ogólnodostępnej edukacji, które proces społecznej inkluzji osób z niepełnosprawnościami czynią ciągle problematycznym. Kwestie, na których się skupiono, to przede wszystkim brak działań na rzecz budowania kapitału społecznego w szkole, jako niezbędnej bazy do praktykowania w niej wzajemnej, opartej na zaufaniu i szacunku współpracy, otwartej na możliwość włączania w nią rodzin uczniów i lokalnej wspólnoty. Za równie istotny i dlatego domagający się szybkich rozwiązań uznano problem ubóstwa, które zbyt często jest powodem wykluczania i marginalizowania uczniów nim dotkniętych przez pełnosprawnych rówieśników i szkolny personel. To podwójne wykluczenie dzieci z rodzin ubogich obliguje wszystkie angażujące się w ich edukację i wspieranie podmioty do działań zorientowanych na kompensacją przez szkołę socjalizacyjnej funkcji rodziny. W tekście podjęto tak że, zbyt rzadko w kontekście inkluzji edukacyjnej analizowany wątek, jakim jest nuda w szkole i jej destrukcyjny wpływ na uczniów i proces ich włączania.
Downloads
Bibliografia
Czapiński J. (2015), Stan społeczeństwa obywatelskiego [w:] Diagnoza Społeczna. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, J. Czapiński, T. Panek (red.), Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa, s. 332–372.
Czerepaniak-Walczak M. (2015), Kultura szkoły – o jej złożoności i wielowymiarowości, „Pedagogika Społeczna”, nr 3(57), s. 77–87.
Działek J. (2011), Kapitał społeczny – ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 3 (45), s. 100–118.
Finkielsztein M. (2016), Istotność nudy w szkole: interdyscyplinarny przegląd badań [w:] Edukacja w zglobalizowanym świecie, V. Tanaś, W. Welskop (red.), Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu i Nauk o Zdrowiu, Łódź.
Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M. (2015), Dyskryminacja w edukacji – przegląd wybranych polskich badań [w:] Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, K. Gawlicz, P. Rudnicki, M. Starnawski (red.), Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, Warszawa.
Janiszewska-Nieścioruk Z., Grzegorzewska I., Herberger J. i in. (2015), Człowiek wobec wyzwań i zagrożeń współczesności. Rozwój – rodzina – edukacja, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Jarosz M. (2002), Ubóstwo [w:] Encyklopedia socjologii, t. 4, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kaźmierczak-Kałużna I. (2012), Ubóstwo jako problem społeczny. Kwestie terminologiczne i ustalenia empiryczne, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 147–157.
Kwieciński Z. (1995), Praca w szkole jako złudzenie (studium przypadku) [w:] Socjopatologia edukacji, Z. Kwieciński (red.), wyd. 2 popr. MWN, Olecko.
Kwieciński Z. (2002), Wykluczanie, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Kwieciński Z. (2012), Edukacja jako blokada rozwoju. Hipotezy dysfunkcjonalności po 20 latach, „Nauka”, nr 4, s. 77–85.
Mikiewicz P. (2011), Zmiany we współczesnym systemie edukacyjnym w Polsce [w:] Kapitał społeczny i edukacja. Badanie porównawcze pomiędzy Polską i Islandią. Raport podsumowujący, P. Mikiewicz (red.), DSW, Wrocław.
Mikiewicz P., Jonasson J.T. (2011), Czy możliwa jest polityka kapitału społecznego poprzez edukację? [w:] Kapitał społeczny i edukacja. Badanie porównawcze pomiędzy Polską i Islandią. Raport podsumowujący, P. Mikiewicz (red.), DSW, Wrocław.
Monitor Polski, Dz. Urz. RP, Warszawa, dnia 16 maja 2013 r., poz. 378, Uchwała Nr 61 Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia „Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020” http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20130000378/O/M20130378.pdf [dostęp: 16.10.2018].
Raport o biedzie, Szlachetna Paczka 2017, https://szp.azureedge.net/Web/upload/raport2017/raport_o_biedzie_2017_v2.pdf [dostęp: 20.09.2018].
Rodzice protestowali, resort zmienia przepisy. Nauczanie indywidualne nie tylko w domu https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/men-zmienia-przepisy-dotyczace-nauczania-indywidualnego,740194.html [dostęp: 4.10.2018].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. 2017 poz. 1616), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001616/O/D20171616.pdf [dostęp: 4.10.2018].
Sadowska S. (2005), Ku edukacji zorientowanej na zmianę społecznego obrazu osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT, Toruń.
Senge P. (2003), Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących siê, tłum. H. Korolewska-Mróz, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Stańczyk P. (2012), Nuda w szkole – między alienacją a emancypacją, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 3(59), s. 35–56.
Szlachetna Paczka 2018, Raport o biedzie, https://szp.azureedge.net/upload/bieda2018/szlachetna-paczka-raport-o-biedzie-2018.pdf [dostęp: 20.09.2018].
Tarkowska E. (2008), „Nie masz kasy. Jesteś nikim”. O pogłębianiu nierówności przez szkołę [w:] Wychowanie. Pojęcia, procesy, konteksty, M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), t. 4, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
Tarkowska E. (2011), Ubóstwo dzieci w Polsce [w:] Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce. Raport krajowy Polskiej Koalicji Social Watch i Polskiego Komitetu European Anti-Poverty Network, R. Szarffenberg (red.), Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa.
Tarkowska E. (2012) „Dałem głos ubogim…”. Ryszard Kapuściński o ubóstwie i ludziach ubogich, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 37–50.
