Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePrzejawy i konsekwencje dominacji rówieśniczej dziewcząt – perspektywa pedagogiczna
Słowa kluczowe:
agresja, dominacja, wykluczanie, marginalizacja, szkołaAbstrakt
Celem analizy uczyniłam próbę zrozumienia wybranych aspektów dziewczęcej dominacji. Teoretyczne poszukiwania swoistych nieprawidłowości w ujawnianych przez nie formach zachowania w szkole mogą skłonić do przemyśleń nad konsekwencjami kontrolowanych i niekontrolowanych zachowań agresywnych wśród rówieśników, w kontekście ryzyka tworzenia nowych znanych/nieznanych im dotąd jakości funkcjonowania. Wątki teoretyczne wyjaśniające mechanizmy marginalizowania i wykluczania społecznego w przestrzeni szkolnej tworzą tło dla prowadzonych tam „gier w dominy”, akcentując kontestacyjny wymiar podmiotowości współczesnych uczennic.
Downloads
Bibliografia
Becker H. (1964), The other side, HowARD, New York.
Chesney-Lind, M., Morash M., Irwin K. (2010), Policing Girlhood? Relational aggression and violence prevention [w:] M. Chesney, N. Jones, Fighting for girls. New perspectives on gender and violence, SUNY Press, New York.
Czykwin E. (2013), Stygmat społeczny, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Deptuła M. (2013), Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Dovidio J.F., Major B., Cocker J. (2008), Piętno. Wprowadzenie I zakres ogólny [w:] T.F. Heatherton, R.E. Kleck, M.R. Hebl, J.G. Hull (red.), Społeczna psychologia piętna, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Dudzikowa M. (2001), Mit o szkole jako miejscu wszechstronnego rozwoju ucznia. Eseje etnopedagogiczne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gasiul H. (1998), Zewnątrz-wewnątrzoparcie jako podstawa interpretacji różnic w rozwoju psychospołecznym, Studia z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, t. 9.
Goffman E. (1963), Stigma. Notes on the Management of Spoiled Identity, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey.
Goffman E. (2005), Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Wydawnictwo GWP, Gdańsk.
Gromkowska-Melosik A. (2016), Społeczne konstrukcje agresji dziewcząt. Wybrane konteksty i kontrowersje [w:] A. Matysiak-Błaszczyk, B. Jankowiak (red.), Kontrowersje wokół socjalizacji dziewcząt i kobiet, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Jaskulska, S. (2013), „Rytuał przejścia” jako kategoria analityczna. Przyczynek do dyskusji nad badaniem rytualnego oblicza rzeczywistości szkolnej, Studia Edukacyjne, nr 26.
Joniec-Babuła K. (2000), Rola rytuałów przejścia w tworzeniu się tożsamości w okresie dorastania [w:] A. Gałdowa, (red.), Tożsamość człowieka, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Kochanowski J. (2004), Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
Krasoń K., Czerkawski A. (2009), Skłonność emergencyjna dzieci i adolescentów. Utopia socjoempatycznej podmiotowości, zachowania ryzykowne a potencjał ekspresyjny spotkania, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Kubacka-Jasiecka D. (1986), Struktura „ja” a związek między agresywnością i lękiem, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Kwaśnica R. (2007), Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej, Wydawnictwo DSWE TWP, Wrocław.
Lemert E. (1951), Social pathology, McGraw-Hill, New York.
Łoś M. (1976), Teorie społeczeństwa a koncepcja dewiacji [w:] A. Podgórecki (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Michel M. (2016), Gry uliczne w wykluczenie społeczne w przestrzeni miejskiej. Perspektywa resocjalizacyjna, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Milerski B. (2008), Pedagogika dialogu: filozoficzne inspiracje i perspektywy, Paedagogia Christiana, nr 1/21.
Nowak A. (2012), Pojęcie, istota, przyczyny, mechanizmy marginalizacji i wykluczenia społecznego, Chowanna, t. 1.
Ostalińska-Molik B. (2014), Postrzeganie siebie i własnego zachowania w kontekście zaburzeń adaptacyjnych młodzieży, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Ostrowska U. (2000b), Aspekty aksjologiczne w edukacji, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.
Ostrowska U. (2000a), Dialog w pedagogicznym badaniu jakościowym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Pospiszyl I. (2005), Kozioł ofiarny jako stabilizator procesu marginalizacji społecznej [w:] K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz.
Skarżyńska K. (2017), Wrogość i agresja jako efekty wizji siebie, własnej grupy i świata [w:] B. Piasecka (red.), Agresja-perspektywa psychoterapeutów, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Smykowski B. (2012), Psychologia kryzysów w kulturowym rozwoju dzieci i młodzieży, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Szczurek-Boruta A., Jas K. (2017), Człowiek wykluczony i człowiek w sytuacji zagrożenia wykluczeniem społecznym, edukacyjnym, kulturowym-wyzwania, powinności pedagogiki, zadania, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Turner J. H. (1985), Struktura teorii socjologicznej, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Urban B. (1997), Zachowania dewiacyjne młodzieży, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Urban B. (2001), Kryteria, mechanizmy i konsekwencje odrzucenia dziecka przez grupę rówieśniczą [w:] B. Urban (red.), Społeczne konteksty zaburzeń w zachowaniu,Wydawnictwo UJ, Kraków.
Węc K. (2016), Ryzyko jako warunek rozwoju wobec kryzysu tożsamości. Psychoanalityczna dialektyzacja podmiotu [w:] K. Węc, A. Wierciński (red.), Ryzyko jako warunek rozwoju. Transformatywne aspekty edukacji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
