Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweDiagnoza lęku w kontaktach z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną
Słowa kluczowe:
diagnoza, lęk, niepełnosprawność intelektualnaAbstrakt
Potrzeba bycia akceptowanym w środowisku klasy szkolnej jest jedną z najważniejszych potrzeb każdego ucznia. Zaspokojenie jej stanowi bezwzględny warunek sukcesu edukacji integracyjnej. Sukces integracyjny zdeterminowany jest budowaniem interakcji, a ważną barierę tych procesów stanowią niepokoje i lęki. Ich rozpoznawanie i eliminowanie lub przynajmniej osłabianie znacząco zwiększa szanse osiągania sukcesu integracyjnego. Celem eksploracji zawartych w tym artykule jest poszukiwanie sposobu trafnego i rzetelnego oceniania lęku młodzieży szkolnej przed wchodzeniem w interakcje z rówieśnikami postrzeganymi jako „inni” ze względu na ich obniżony poziom sprawności intelektualnej. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Na podstawie zabranych danych skonstruowano Skalę Lęku Przed Osobami z Niepełnosprawnością Intelektualną (LONI). Uzyskane składowe lęku przed osobami z niepełnosprawnością intelektualną zostały określone w następujący sposób: (1) lęk przed agresją ze strony osób/uczniów z niepełnosprawnością intelektualną; (2) lęk przed obniżeniem poziomu własnego funkcjonowania psychospołecznego i edukacyjnego; (3) lęk przed naznaczaniem siebie i swojej szkoły ze względu na współbycie z osobą z niepełnosprawnością intelektualną we wspólnej przestrzeni edukacyjnej oraz (4) lęk przed negatywnymi konsekwencjami upowszechniania się edukacji włączającej w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością intelektualną. Badania za pomocą Skali LONI pozwalają na uszczegółowienie źródeł zagrożenia postrzeganego ze strony osób z niepełnosprawnością intelektualną w warunkach edukacji szkolnej.
Downloads
Bibliografia
Beaulieu-Bergeron R., Morin D. (2016), A Qualitative Investigation of Fifth- and Sixth-grade Students’ Attitudes towards Intellectual Disability, „International Journal of Disability, Development and Education”, 63(5): 514–528.
Borowska T. (1998), Pedagogia ograniczeń ludzkiej egzystencji, IBE, Warszawa. Brzeziński J. (2006), Metodologia badań psychologicznych (5. wyd.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Chodkowska M., Kazanowski Z. (2019a), Gotowość do akceptacji rówieśników z niepełnosprawnością intelektualną we wspólnej przestrzeni edukacyjnej, „Kwartalnik Pedagogiczny”, 3: 56–74.
Chodkowska M., Kazanowski Z. (2019b), Gotowość młodzieży do integracji szkolnej z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną, UMCS, Lublin.
Chodkowska M., Szabała B. (2012), Osoby z upośledzeniem umysłowym w stereotypowym postrzeganiu społecznym, UMCS, Lublin.
Cohen J. (1992), A power primer, „Psychological Bulletin”, 112(1): 155–159.
Curran J. M. (1998), College Students' Attitudes towards Mental Retardation: A Pilot Study, „Poster presented at the Annual Meeting of the American Psychological Association” 106th, San Francisco, August 14–18.
Curran J. M. (1999), Changing Attitudes toward People with Mental Retardation: Effects of Extended Contact within a Changing Social Context, Paper presented at the Biennial Meeting of the Society for Research in Child Development, Albuquerque, April 15–18.
Domagała-Zyśk E. (2018), Uczniowie z niepełnosprawnościami w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych w polskich badaniach naukowych. Część I – artykuły z polskich czasopism naukowych 2013-2017, MEN, Warszawa.
Field A.P. (2009), Discovering statistics using SPSS: And sex, drugs and rock „n” roll, SAGE Publications, Los Angeles.
Gajdzica Z. (2015), Uczeń z niepełnosprawnością w kilku odsłonach – o drogach i bezdrożach zaspokajania potrzeb edukacyjnych w szkole ogólnodostępnej, „Przegląd Badań Edukacyjnych”, 20(1): 161–170.
Głodkowska J. (2009), W poszukiwaniu modelu edukacji włączającej, „Meritum”, 2(13): 5–8. Górniak J. (1998), Analiza czynnikowa i analiza głównych składowych, „Ask: Research and Methods”, 7: 83–102.
Jardzioch, A.B. (2017), Edukacja włączająca w Polsce, „Polska Myśl Pedagogiczna”, 3: 193–205.
Kępiński A. (1973), Psychopatologia nerwic, PZWL, Warszawa.
Kościelak R. (1996), Funkcjonowanie psychospołeczne osób niepełnosprawnych umysłowo, WSiP, Warszawa.
Kozielecki J. (1977), Koncepcje psychologiczne człowieka, PIW, Warszawa.
Kwieciński Z. (2007), Sprawiedliwa nierówność czy niesprawiedliwa równość? Implikacje edukacyjne, „Nauka”, 4: 35–42.
Leary M., Kowalski R.M. (2001), Lęk społeczny, GWP, Gdańsk.
Morin D., Crocker A.G., Beaulieu-Bergeron R., Caron J. (2013), Validation of the attitudes toward intellectual disability – ATTID questionnaire, „Journal of Intellectual Disability Research”, 57, 3: 268–278.
Morin D., Rivard M., Crocker A.G., Boursier C.P., Caron J. (2013), Public attitudes towards intellectual disability: a multidimensional perspective, „Journal of Intellectual Disability Research”, 57, 3: 279–292.
Potoczek A. (1997), Lęk napadowy. Najnowsze koncepcje etiologiczne i diagnostyczne, „Psychiatria Polska”, 4: 437-448.
Rachman S. (2005), Zaburzenia lękowe, GWP, Gdańsk.
Scior K. (2011), Public awareness, attitudes and beliefs regarding intellectual disability: A systematic review, „Research in Developmental Disabilities”, 32: 2164–2182.
Siperstein G.N., Romano N., Mohler A., Parker R. (2006), A national survey of consumer attitudes towards companies that hire people with disabilities, „Journal of Vocational Rehabilitation”, 24: 3–9.
Statystyczny drogowskaz: Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii (I) (2007), Bedyńska S., Brzezicka A. (red.), Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa.
Szumski G. (2014), Edukacja włączająca – niedokończony projekt, „Ruch Pedagogiczny”, 4: 127–139.
Trochimiak B. (2015), Terapia dydaktyczna a rozpoznawanie edukacyjnych potrzeb uczniów, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 2(28): 55–65.
Wieczorkowska G., Wierzbiński J. (2007), Statystyka: Analiza badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Wiszejko-Wierzbicka D. (2012), Specjalne potrzeby ucznia czy szkoły? Przewodnik po edukacji włączającej pomocą w rozwijaniu kształcenia i uczestnictwa w życiu szkoły, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”, 3(4): 71–86.
