„Mój syn ma autyzm” – analiza narracji ojca
Słowa kluczowe:
zaburzenia ze spektrum autyzmu, dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, rodzice dziecka ze spektrum autyzmu, ojcostwo, doświadczenia ojcostwa, doświadczenia ojca dziecka ze spektrum autyzmuAbstrakt
Ojcostwo jest ważnym wydarzeniem w życiu mężczyzny. Może być doświadczeniem niezwykle satysfakcjonującym, rozwijającym, a także stresującym, zwłaszcza gdy dotyczy dziecka z zaburzeniami rozwoju. Jak wskazują badania skutki posiadania dziecka z ASD, podobnie jak samo zaburzenie, są wieloaspektowe, złożone i obciążające, wpływając na wszystkie obszary funkcjonowania rodziców i rodziny. Ostatnie lata przyniosły wzrost zainteresowania doświadczeniami ojców dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Liczba badań prowadzonych w paradygmacie ilościowym, jak i jakościowym wzrasta. Ojcowie coraz częściej angażują się w opiekę i wychowanie dziecka, co pozwala im lepiej poznać potrzeby i możliwości dziecka. Artykuł to doniesienie z badań, którego celem było poznanie doświadczeń ojca dziecka z ASD.
Downloads
Bibliografia
Burrell A., Ives J., Uwin G. (2017), The Experiences of Fathers Who Have Offspring with Autism Spectrum Disorder, Journal of Autism and Developmental Disorders, 47: 1135–1147.
Corcoran J, Berry A, Hill S. (2015), The lived experience of US parents of children with autism spectrum disorders: a systematic review and meta-synthesis, Journal of Intellectual Disabilities, 19(4): 356–366.
DePape A.M., Lindsay S. (2015), Parents' experiences of caring for a child with autism spectrum disorder, Qualitative Health Research, 25(4): 569–583.
Gosztyła T. (2017), Ojcowie dzieci z autyzmem w relacjach rodzinnych i terapeutycznych, Głos – Język – Komunikacja, t. 4: 31–39.
Gudkova S. (2012), Wywiad w badaniach jakościowych [w:] Badania jakościowe. Metody i narzędzia, red. D. Jemielniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Knoll N., Schwarzer R. (2004) Prawdziwych przyjaciół … Wsparcie społeczne, stres, choroba i śmierć [w:] Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, red. H. Sęk, R. Cieślak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Konecki K. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych: teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Lashewicz B.M., Shipton L., Lien K. (2019), Meta – synthesis of fathers’ experiences raising children on the autism spectrum, Journal of Intellectual Disabilities, 23(1): 117–131, https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1744629517719347 (dostęp: 22.04.2021).
Meadan H., Stoner J.B. Angell M. E. (2015), Fathers of children with autism: perceived roles, responsibilities, and support needs, Early Child Development and Care, 185, 10: 1678–1694.
Paynter J., Davies M., Beamish W. (2018), Recognising the “forgotten man”: Fathers’ experiences in caring for a young child with autism spectrum disorder, Journal of Intellectual & Developmental Disability, 43, 1: 112–124.
Pisula E. (2015), Rodzice dzieci z autyzmem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Pisula E., Banasiak A. (2020), Empawerment in Polish fathers of children with autism and Down syndrome: the role of social support and coping with stress – a preliminary repport, Journal of Intellectual Disability Research, 64, 6: 434–441.
Płatos M. (red) (2016), Ogólnopolski spis autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce, Warszawa.
Potter C.A. (2016), I accept my son for who he is - he has incredible character and personality. Fathers’ positive experiences of parenting children with autism, Disability and Society, 31(7): 948–965, https://1library.net/document/yjdx8k6y-incredible-character-personality-fathers-positive-experiences-parenting-children.html (dostęp: 26.04.2021).
Potter C.A. (2017), Father involvement in the care, play, and education of children with autism, Journal of Intellectual & Developmental Disability, 42, 4: 375–384.
Prokopiak A. (2014), Wychowanie dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, Annales Universitatis Marie Curie Skłodowska, 27, 2: 51–59.
Rafferty D., Tidman L., Ekas N. V. (2020), Parenting experiences of fathers of children with autism spectrum disorder with or without intellectual disability, Journal of Intellectual Disability Research, 64. 6: 463–474.
Raport JiM. Sytuacja młodzieży i osób dorosłych z całościowymi zaburzeniami rozwoju w Polsce (2017), Fundacja JiM, Autyzm Help.
Sęk H. (2004), Rola wsparcia społecznego w sytuacjach stresu życiowego. O dopasowaniu wsparcia do wydarzeń stresowych [w:] Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, red. H. Sęk, R. Cieślak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Shattuck P.T., Narendorf S.C., Cooper B., Sterzing P.R., Wagner M., Taylor J.L. (2012), Postsecondary Education and Employment Among Youth With an Autism Spectrum Disorder, Pediatrics, 129(6): 1042–1049.
Szmania L. (2014), Doświadczenia emocjonalne rodziców dzieci z autyzmem, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 5: 69–91.
Taylor J.L., Seltzer M.M. (2010), Employment and Post-Secondary Educational Activities for Young Adults with Autism Spectrum Disorders During the Transition to Adulthood, Journal of Autism & Developmental Disorders, 4: 566–574.
Wyka A. (1993), Badacz społeczny wobec doświadczenia, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.