Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweDostosowanie warunków przestrzeni terapeutycznej do indywidualnych potrzeb i psychofizycznych możliwości osób z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną
Słowa kluczowe:
przestrzeń terapeutyczna, aranżacja przestrzeni, projektowanie uniwersalne, środowisko edukacyjne, środowisko lokalneAbstrakt
Artykuł porusza problematykę dostosowania przestrzeni terapeutycznej do potrzeb i możliwości dzieci z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną. W oparciu o bioekologiczną teorię systemów Bronfenbrennera omówiona została rola przestrzeniarchitektonicznej, lokalnej, domowej, w jakiej funkcjonuje dziecko w jego stymulacji rozwojowej. Wyjaśniono terminy aranżacja przestrzeni i projektowanie uniwersalne wraz z zasadami towarzyszącymi kreowaniu bezpiecznej i dostępnej dla osób z niepełnosprawnością przestrzeni. Szczególne miejsce poświęcono budowaniu przyjaznego środowiska lokalnego z uwzględnieniem architektury krajobrazu, budynku, wnętrza, ale też społecznego wymiaru funkcjonowania dziecka.
Downloads
Bibliografia
Błaszczak M., Przybylski Ł. (2010), Rzeczy są dla ludzi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Domagała-Zyśk E. (2018), Racjonalne dostosowania i modyfikacje w edukacji uczniów mających specyficzne potrzeby edukacyjne[w:] Kompetencje przyszłości, red. S.M. Kwiatkowski, Wydawnictwo FRSE, Warszawa.
Doroszewski W. (1965), Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa.
Cichocka-Segiet K., Mostowski P., Rutkowski P.(2019),Uniwersalne projektowanie zajęć jako droga do zaspokajania zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych [w:] Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, red. I. Chrzanowska, G. Szumski, Wydawnictwo Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Seria Naukowa, t. 7, Warszawa.
Gindrich P. (2009), Wspomaganie wczesnej edukacji w kontekście efektywności instytucji przedszkola, czyli jak mierzyć jakość Skalą Oceny Jakości Środowiska Dziecka w Wieku Przedszkolnym (ECERS-R), Meritum Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny.
Głodkowska J. (2011), Kilka myśli o poczuciu bezpieczeństwa dziecka z niepełnosprawnością źródłem metodycznych inspiracji [w:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej, red. J. Głodkowska, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Giza A. (2010), Edukacja małych dzieci. Standardy, bariery, szanse. Raport, Fundacja Rozwoju Dzieci im. Amosa Komeńskiego, Warszawa.
Grzegorzewska M. (1996), Listy do młodego nauczyciela, Wydawnictwo WSPS, Warszawa.
Kaczan R. (2009), Wspomaganie rozwoju dziecka z ograniczoną sprawnością w wieku szkolnym [w:] Droga do samodzielności. Jak wspomagać rozwój dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności, red. A.I. Brzezińska, M. Ohme, A. Resler-Maj, R. Kaczan, M. Wiliński, GWP, Gdańsk.
Kamusińska E. (2008), Znaczenie kompleksowej rehabilitacji w integracji osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem. Studia medyczne, TORMEDIA Wydawnictwo Medyczne, Poznań, 83–86.
Kijak R. (2009), Seks i niepełnosprawność, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Kiwerski J. (2005), Współczesne poglądy na rehabilitację [w:] Rehabilitacja medyczna, red. J. Kiperski, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Kopeć D. (2013), Rzeczywistość (nie)edukacyjna dziecka z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, UAM, Poznań.
Kosewska B.(2018), Domowe laboratorium małego dziecka – o rodzicielskim wspomaganiu rozwoju małego dziecka w środowisku domowym [w:] Małe dziecko – poznanie w zabawie, red. R. Piotrowicz, Wydawnictwo APS, Warszawa.
Kuryłowicz E. (2015), Uniwersalność rozwiązań architektonicznych w kontekście otwierania środowiska wybudowanego dla wszystkich, jako wyraz i efekt postawy innowacyjnej – normalność w architekturze, Studia BAS, 2/42: 204.
Mace R. (1985), Universal Design. Barrier-Free Environments for Everyone, Designers West, 33, 1: 149.
Majewski T. (1998), Biopsychospołeczna koncepcja niepełnosprawności, Szkoła Specjalna, 3: 131–134.
Marcinkowska, B., Wołowicz, A. (2010), Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania i konstruowanie indywidualnych programów osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, APS, Warszawa.
Maslow A. (2006), Motywacja i osobowość, PWN, Warszawa.
Nalaskowski A. (2002), Przestrzenie i miejsca w szkole, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 74.
Piszczek M.(2011), Diagnoza wielospecjalistyczna, Kompendium, Warszawa.
Przetacznikowa M. (1982), Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, PWN, Warszawa.
Przybyszewska J. (2011), Rodzic w roli terapeuty?, Forum Oświatowe nr 44, Wrocław, 153–157.
Rezolucja ONZ nr 61/06 z dnia 13 grudnia 2006 r. – Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych, A/RES/61/106.
Rodriguez T.F. (2001), Kształcenie nauczycieli a zadania nauczania, Szkoła Specjalna, 3: 185.
Rutkowska E. (2007), Kompleksowość działań rehabilitacyjnych [w:] Psychospołeczne problem zatrudnienia osób niepełnosprawnych, red. J. Śliwak, Norbertinum, Lublin.
Trociuk S. (red.) (2011), Dostępność infrastruktury publicznej dla osób z niepełnosprawnością. Analiza i zalecenia, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
Turowska A. (1998), Rehabilitacja osób niepełnosprawnych a integracja społeczna, Studia Włocławskie 1, Teologiczne Towarzystwo Naukowe, Włocławek, 194–204.
Walczak G. (2016), Środowisko naturalne we wspomaganiu rozwoju dziecka. Aranżacja przestrzeni terapeutycznej [w:] Małe dziecko, dużo pomysłów, red. R. Piotrowicz, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Wdówik P. (red.) (2010), Uniwersalne projektowanie zajęć dydaktycznych, Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Ziemska M.(2009), Postawy rodzicielskie, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Żmigrodzki P., Bańko M., Batko-Tokarz B., Bobrowski J., Czelakowska A., Grochowski M., Przybylska R., Waniakowa J., Węgrzynek K. (2018), Wielki słownik języka polskiego PAN, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków.
