Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZastosowania metod i narzędzi coachingowych wobec rodziców w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Słowa kluczowe:
wczesna interwencja, partnerstwo rodzice/specjaliści, coaching, model ukierunkowany na rodzinę, ustawiczne uczenie sięAbstrakt
W artykule omówiono nowe możliwości współpracy specjalistów z rodzicami/opiekunami dzieci ze specjalnymi potrzebami w obszarze wczesnej interwencji. Zaproponowano zastosowanie coachingu jako jednej z form skutecznego wsparcia rodziny w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w modelu terapii skoncentrowanym na rodzinie. Metody coachingu stosowane przez profesjonalistów w zakresie wczesnej interwencji/wczesnego wspomagania rozwoju promują wśród rodziców/opiekunów samokontrolę i refleksyjne podejście. Tak więc proces terapii z zastosowaniem metod coachingu opiera się na wiedzy i umiejętnościach rodziny oraz na zasobach jej środowiska. W tej perspektywie profesjonaliści wykorzystują techniki coachingowe, aby zwiększyć kompetencje członków rodziny w celu poprawy uczestnictwa dziecka w codziennym życiu rodzinnym. Model ten oferuje nowe spojrzenie na role rodziców/opiekunów, którzy mogą tu aktywnie uczestniczyć w terapii własnych dzieci, a nie tylko obserwować podejmowane w tym zakresie działania.
Downloads
Bibliografia
Beers C. (1908), The Mind that Found Itself (wydanie polskie 1984, Umysł, który sam siebie odnalazł), Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, Warszawa.
Chen D. (2017), Early intervention home visit practicies with familie and their young children who have multiple disabilities, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, nr 3(37), s. 23–33.
Clutterbuck D., Megginson D. (2005), Making coaching work, Chartered Institute of Personnel and Development, London.
Cytowska B., Winczura B. (2016), Wczesna interwencja i wczesne wspomaganie rozwoju małego dziecka, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Dilts R. (2003), From Coach to Awakener, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Drucker P. (1954), Practice of management, Harper & Row, New York, NY.
Dunne K., Villani S. (2007), Mentoring New Teachers Through Collaborative Coaching: Linking Teacher and Student Learning, WestEd, San Francisco.
Filipczak R. (1998), The executive coach: Helper or healer, „Training”, vol. 35(3), s. 30–36.
Flaherty J. (2010), Coaching: Evoking excellence in others, Butterworth-Heinemann, Burlington.
Gatmaitan M., Lyons A. (2013), Early intervention specialist program: Coaching manual, Unpublished training document, Kent State University, Kent, OH.
Głodkowska J., Konieczna, I., Piotrowicz R., Walczak G. (red.) (2017), Interdyscyplinarne konteksty wczesnej interwencji, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Grant A.M. (2001), Toward a Psychology of Coaching: The Impact of Coaching on Metacognition, Mental Health and Goal Attainment, Sydney, https://www.researchgate.net/profile/Anthony_Grant5/publication/228598134_Towards_a_psychology_of_coaching/.
Grant A.M., Cavanagh M.J. (2004), Toward a profession of coaching: Sixty-five years of progres and challenges for the future, „International Journal of Evidence-based Coaching and Mentoring”, vol. 2(1).
Grant A.M., Cavanagh M.J. (2007), Coaching Psychology: How did we get here and where are we going, „Australian Psychological Society”, vol. 29(3), s. 6–9.
Grant A.M. (2011), Developing an agenda for teaching coaching psychology, „International Coaching Psychology Review”, vol. 6(1), s. 84–99.
Gresnight H. (1995), Znaczenie wczesnej rewalidacji dla małego słabowidzącego dziecka [w:] Problemy wczesnej rehabilitacji niewidomych i słabowidzących dzieci, G. Walczak (red.), Wydawnictwo WSPS, Warszawa, s. 14–18.
Griffith C. (1926), The psychology of coaching. A study of coaching methods from the point of psychology, C. Sribner’s son, New York.
Hargrove R. (2006), Mistrzowski Coaching, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
IBD Business School Noble Manhattan Coaching; http://www.noblemanhattan.pl/index.php/definicja-coachingu [dostęp: 28.07.2018].
International Coaching Community, http://www.iccpoland.pl/pl/centrum_prasowe/definicja_coachingu [dostęp: 28.07.2018].
International Coach Federation, https://coachfederation.org/about [dostęp: 28.07.2018].
Jarvis J. (2004), Coaching and buying coaching services. A guide, CIPD, London.
Kampa-Kokesch S., Anderson M.Z. (2001), Executive Coaching. A Comprehensive Review of the Literature, „Consulting Psychology Journal: Practice and Research”, 51(3), s. 205–228.
Katz R. (1955), Skills of an effective administrator, Harvard Business Review, https://hbr.org/1974/09/skills-of-an-effective-administrator [dostęp: 28.07.2018].
Kimsey-House H., Kimsey-House K., Sandahl P., Whitworth L. (2014), Coaching koaktywny. Zmiany w biznesie, zmiany w życiu, Wolters Kluwer S.A., Warszawa.
Mace L.M. (1950), The Growth and Development of Executives, Literaly Licenizing.
MacKie D. (2007), Evaluating the effectiveness of executive coaching: Where are we now and where do we need to be?, „Australian Psychologist”, vol. 42(4), s. 310–318.
Marciniak Ł.T. (2009), Pojęcie i odmiany coachingu [w:] Coaching – teoria, praktyka, studia przypadków, M. Sidor-Rządkowska (red.), Wolter-Kluwers Polska, Kraków.
McWilliam R.A. (2010), Routines-Based Early Intervention: Supporting Young Children and Their Families, Paul H. Brookes Publishing Co.
Nieckarz Z. Celińska-Nieckarz S., Godlewska-Werner D. (2013), Psychologia coachingu biznesowego, Harmonia Universalis, Gdańsk.
O’Neil M.B. (2005), Coaching dla kadry menadżerskiej. Siła i wrażliwość coacha w systemowym podejściu do problemów w zarządzaniu, Rebis, Poznań.
Parsons F. (1909), Choosing a vocation, Gay&Hancock Ltd., Londyn.
Rekomendacje Unijne (2010), Wczesna interwencja – postępy i rozwój w dziedzinie 2005 –2010.
Rogers C. (1942), Counseling and Psychotherapy. Newer concepts in practice, The Ribersibe Press, Cambridge Mass.
Rogers C. (1961), On Becaming a Person. A therapist’s view of psychotherapy, Houghton Mifflin Company, Boston.
Rogers J. (2015), Coaching, Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne, Gdańsk.
Rush D.D., Shelden M.L., Nanft B.E. (2003), Coaching Families and Colleagues. A Process for Collaboration in Natural Settings, „Infants & Young Children”, vol. 16(1), s. 33–47.
Rush D., Sheldon M. (2011), Coaching in Early Childhood: Frequently Asked Questions, http://www.coachinginearlychildhood.org/nlefaq.php; dostęp: 25.07.2018.
Słownik Merriam Webster https://www.merriam-webster.com/.
Smółka P. (red.) (2009), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów, Helion, Gliwice.
Trivette C.M., Dunst C.J., Humby D.W. (2010), Influences of Family-Systems Intervention Practices on Parent-Child Interactions and Child Development, http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0271121410364250 [dostęp: 25.07.2018].
Twardowski A. (2012), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami w środowisku rodzinnymi Wydawnictwo UAM, Poznań.
Walczak G. (1995a), Założenia modelu wczesnej rehabilitacji niewidomych i słabowidzących dzieci w Polsce [w:] Problemy wczesnej rehabilitacji niewidomych i słabowidzących dzieci, G. Walczak (red.), Wydawnictwo WSPS, Warszawa, s. 136–145.
Walczak G. (red.) (1995b), Problemy wczesnej rehabilitacji niewidomych i słabowidzących dzieci, Wydawnictwo WSPS, Warszawa.
Walczak G. (red.) (2005), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z uszkodzonym wzrokiem, MENiS, Warszawa.
Wales S. (2002), Why coaching?, „Journal of change management”, vol. 3(3), s. 275–282.
wikipedia.org
Whitmore J. (1992), Coaching for Performance: A Practical Guide to Growing Your Own Skills, Nicholas Brealey Publishing.
Wujec B. (2012), Geneza i definicje coachingu, „Coaching Review”, no. 1(4), s. 4–28.
Woods-Cripe J., Venn M.L. (1997), Family-Guided Routines for Early Intervention Services, http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/109625069700100104 [dostęp: 25.07.2018].
Voss J., Stredler-Brown A. (2017/2018), Getting Off to a Good Start: Practices in Early Intervention, w: Preparing to Teach, Committing to Learn: An Introduction to Educating Children Who Are Deaf/ Hard of Hearing, https://www.infanthearing.org/ebook-educating-children-dhh/ [dostęp: 28.07.2018], s. 8–4.
Zemełka A. (2016), Wczesna historia coachingu: poszukiwanie definicji i interferencji idei, „Forum Oświatowe”, nr 28(2), s. 143–160.
