Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePakiet zdań wymagających zastosowania wiedzy o emocjach podstawowych - prezentacja narzędzia pomiarowego WE06
Słowa kluczowe:
wiedza o emocjach, emocje podstawowe, niepełnosprawność intelektualna, wiek szkolnyAbstrakt
The aim of the article is to present the authoring measurement tool WE06 for the assessment of knowledge about basic emotions: sadness, joy, disgust, anger, surprise and fear. The target group for which the tool is dedicated are children with mild or moderate intellectual disability, whose specificity in the area of knowledge about emotions has been characterized. The theoretical base of the tool has been presented, which is the concept assuming that one of the possible forms of representing knowledge about emotions are mental codes and processes occurring between them. Based on this assumption, a package of 9 tasks was created for each of the basic emotions that refer to the appropriate triad: code, function and process, i.e. image code – perception, verbal code – expression – symbolization and semantic code –understanding – conceptualization. A successive procedure of tool construction has been described, including the particular stages, such as: creation of individual tasks, pilot studies and expert verification. A full set of tasks containing test material, the instruction and the criteria of the assessment has been provided. There has been described the course of the test with the use of the tool and possible areas of its application concerning, among others, social and educational practice.
Downloads
Bibliografia
Ahn W., Kim N. S., Lassaline M. E., Dennis M. J.(2000). Causal Status as a Determinant of Feature Centrality, „Cognitive Psychology", nr 41, s.361-416.
Abbeduto L., Davies B., Furman L., Solesby S. (1991). Identifying the referents of spoken messages: The use of context and clasification requests by children with mental retardation and by non retarded children. American Journal on Mental Retardation, 93, 551-562.
Abbeduto L., Nuccio J. (1993). Dynamic contextual variables and the directives of person with mental retardation. American Journal on Mental Retardation, 5, 547-558.
Bogdanowicz M. (1991). Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa, WSiP.
Brenner, E. M., Salovey, P. (1999). Regulacja emocjonalna w okresie dzieciństwa: aspekty rozwojowe, interpersonalne i indywidualne, W: P. Salovey, D. J. Sluyter (red.) Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna, (s.302-327).Poznań Dom Wydawniczy Rebis.
Bucci, W. (2000). The Need for a “Psychoanalytic Psychology” in the Cognitive Science Field. Psychoanalytic Psychology, 17, 203-224.
Buchnat M., (2015). Formy organizacji kształcenia dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną, Poznań: Wyd. Naukowe UAM.
Buchnat, M. , Jasielska, A. (2015). Inne emocje-poznawcza reprezentacja emocji dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną. VII Ogólnopolska Konferencja „Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu. Krytyczna analiza”, Poznań (Obrzycko), 15-16 kwietnia 2015.
Cebula K. R., Moore D. G., Wishart J. G (2006). Social cognition in children with Down’s syndrome: Challenges to research and theory building, „Journal of Intellectual Disabiliy Research", nr 54, s.113–134.
Cebula K. R., Wishart J. (2008). Social cognition in children with Down syndrome, „International Review of Research in Mental Retardation“, nr 35, s.43-86.
Channell M.M., Conners F.A., Barth J.M. (2014). Knowledge in Children and Adolescents With Down Syndrome: A New Methodological Approach, American Journa on Intellectual and Developmental Disabilities, t. 119, nr. 5, 405–421.
Chrzanowska I. (2003). Funkcjonowanie dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim w szkole podstawowej. Łódź: Wyd. UŁ.
Chrzanowska I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Czub, M., Matejczuk (2015). Rozwój społeczno-emocjonalny w pierwszych sześciu latach życia. Perspektywa jednostki, rodziny i społeczeństwa. Warszawa: IBE.
Doliński, D. (2000). Ekspresja emocji. Emocje podstawowe i pochodne. W: J. Strelau (red.) Psychologia- podręcznik akademicki, t.II (s. 319-394). Gdańsk: GWP.
Ekman, P. (1992). An argument for basic emotions. Cognition and Emotion, 6, 169-200.
Fernandez-Dols, J. M.,. Bachorowski, J. A (2009) Emotions. Encyclopedia of psychological Assessment. SAGE Publications 2009. http://www.sageereference.com/psychaassessment/Article_n76.html, [dostęp: 12.01.2018].
Fidler D. J., The emergence of a syndromespecific personality profile in young children with Down syndrome, „Down Syndrome Research and Practice" 2006, nr 10(2), s.53–60.
Gajdzica Z. (2007). Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Katowice: Wyd. UŚ.
Gawda B. (2007) Ekspresja pojęć afektywnych w narracjach osób z osobowością antyspołeczną, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Głodkowska J. (2000). Poznanie ucznia szkoły specjalnej. Warszawa: WSiP.
Gould, B. B., Gould, J. B. (1991). Young people's perception of the space shuttle disaster: Case study. Adolescence, 26, 295-303.
Górecka-Mostowicz, B. (2003). Wspomaganie poznawczej reprezentacji emocji u dzieci przedszkolnych i szkolnych-refleksje i propozycje. W: J. Kuźma, J. Morbitzer (red.), Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce (s. 140-149). Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Górecka-Mostowicz, B. (2005). Co dzieci wiedzą o emocjach. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Grabias S. (2001). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydanicwo UMCS.
Harris J.R. (1995). Where is the child’s environment? A group socialization theory of development. Psychological Review, 102(3), 458-489.
Heider, F. (1958). The psychology of interpersonal relationships. New York: Wiley.
Izard, C. E., Woodburn, E. M., Finlon, K. J., Krauthamer-Ewing, E. S., Grossman, S. R., Seidenfeld, A. (2011). Emotion knowledge, emotion utilization, and emotion regulation. Emotion Review, 3, 44–52.
Jasielska, A. (2008). Seminarium monograficzne „Jesteś osowiały czy zbaraniałeś”-potoczne rozumienie emocji. Materiały dydaktyczne dla studentów.
Jasielska, A. (2013). Charakterystyka i konsekwencje potocznego rozumienia emocji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jasielska, A. Buchnat, M. (2015). Wiedza dzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną na temat emocji- prezentacja narzędzia badawczego, VI Ogólnopolska Konferencja „Bliżej emocji”, Lublin, 11-12 czerwca 2015 r.
Jasielska, A., Maksymiuk, R. (2010). Dorośli reklamują dzieci kupują. Kindermarketing i psychologia. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Jasielska, A., Buchnat, M., Ligocka, M. (2017).Wiedza na temat radości u dzieci o różnym poziomie rozwoju intelektualnego. XXVI Ogólnopolska Konferencja Psychologii Rozwojowej "Potencjał rozwojowy w biegu życia: w kierunku samorealizacji", Szczecin, 1-3 czerwca 2017 r.
Jasielska, A., Buchnat, M. (2016). Królewna Śmieszka”- dziecięca wiedza o radości zależna od poziomu rozwoju umysłowego, II Konferencja Psychologii Pozytywnej, Poznań 12-14 maja 2016 r.
Jęczeń U. (2003). Uwarunkowania rozwoju kompetencji językowej i komunikacyjnej u dzieci upośledzonych umysłowo. Logopedia, 32, 127-138.
Karmiloff-Smith, A. (1995). Beyond modularity: A developmental perspective on cognitive science, MIT Press. Cambridge.
Katz, L.F., Hunter, E.C. (2007). Maternal meta-emotion philosophy and adolescent depressive symptomatology. Social Development, 16, 343–360.
Kirenko J., Parchomiuk M. (2006). Edukacja i rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym, Lublin: WSSSP.
Kijewska M. (2006). O możliwościach usprawniania pamięci dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. W: S. Sadowska (red.), Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (281-289). Toruń: Akapit.
Kostrzewski J. (1981). Charakterystyka osób upośledzonych umysłowo. W: K. Kirejczyk (red.), Upośledzenie umysłowe – pedagogika (52-65). Warszawa: PWN.
Kościelak R. (1989). Psychologiczne podstawy upośledzonych umysłowo. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Kościelska M. (1998). Oblicza upośledzenia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Lausch-Żuk J. (2001). Pedagogika osób z umiarkowanym, znacznym i głębokim upośledzeniem umysłowym, W: W.Dykcik (red.), Pedagogika specjalna,(149-167). Poznań: Wyd. Naukowe UAM.
Leahy, R. L., Tirch, D., Napolitano, L. A. (2014). Regulacja emocji w psychoterapii. Kraków: Wyd. UJ.
Marcinkowska B., (2013). Model kompetencji komunikacyjnych osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną – w poszukiwaniu wzajemności i współpracy, Warszawa: Wydawnictwo APS.
Maruszewski T., Ścigała E. (1998). Emocje- aleksytymia-poznanie. Poznań: Humaniora.
Maruszewski, T., Ścigała, E. (1995). Poznawcza reprezentacja emocji. Przegląd Psychologiczny, 38, 245-278.
Matczak A., Piekarska J., Studniarek A. (2005). Skala Inteligencji Emocjonalnej-Twarze. SIE-T. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Molińska M. (2016). Reprezentacje symboliczne emocji- czy łatwiej dekodujemy radość czy smutek? II Konferencja Psychologii Pozytywnej, Poznań 12-14 maja 2016 r.
Mrugalska K. (2006). Osoby z upośledzeniem umysłowym, W: K.Mrugalska (red.) Osoby upośledzone fizycznie lub umysłowo, Warszawa: CRSS.
Nęcka E. (2003). Inteligencja: geneza – struktura – funkcje. Gdańsk: GWP.
Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Nowakowska-Kempna, I. (2000). Konceptualizacja uczuć w języku polskim. Część II. Data. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Obuchowska I. (1999). Dzieci upośledzone w stopniu lekkim. W: I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (199-239). Warszawa: WSiP.
Odgen C.K., Richards I.A., 1989, The meaning of meaning, Orlando.
Papadopulo, K. (1995). The development of children’s understanding of negative reflexive social emotions. W: J.A. Russell, J.-M. Fernandez-Dols, A.S.R. Manstead, J.C. Wellenkamp (red.), Everyday Conceptions of Emotion: An Introduction to the Psychology, Anthropology, and Linguistic of Emotion (s. 333-351). Dordtrecht: Kluwer.
Parkinson, B. (1998). Ideas and realites of emotion. London: Routledge.
Piaget J., Inhelder B. (1993). Psychologia dziecka. Wrocław: Siedmioróg.
Pilecka W. (2003). Psychoruchowy rozwój dzieci o obniżonej sprawności umysłowej. W: W. Pilecka, J. Pilecki (red.), Stymulacja psychoruchowego rozwoju dzieci o obniżonej sprawności umysłowej (9-35). Kraków: Wyd. WSP.
Pytel, M. (2016). Rozumienie emocji przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Niepublikowana praca magisterska, Instytut Psychologii UAM, Poznań.
Pytel, M., Jasielska, A., Buchnat, M. (2016). Rozumienie emocji przez młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. II Krajowa Konferencja Psychologii Klinicznej “Oblicza integracji w obszarach teorii i praktyki psychologii klinicznej, Poznań, 24-26 listopada 2016r.
Rakowska A. (1980). Znajomość określonych grup słownictwa przez dzieci lekko upośledzonych umysłowo. Szkoła Specjalna, 2, 121-130.
Rakowska A. (1996). Język mówiony dzieci lekko upośledzonych umysłowo w sytuacji szkolnej. W: T. Rittel (red.), Dyskurs edukacyjny ( 51-69). Kraków: Wyd. WSP.
Russell, J.A., Lemay, G. (2005). Pojęcia dotyczące emocji. W: M. Lewis, J.M. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji (s. 617-633). Gdańsk: GWP.
Saarni, C. (1999). The development of emotional competence. New York: Guilford Press.
Siemer M (2008). Beyond prototypes and classical definitions: Evidence for a theory-based representation of emotion concepts, „Cognition and Emotion", nr 22, s. 620-632.
Simeonsson R.J., Bailey D.R. (1988). Assessing Needs of Family with Handicapped Infants. Journal of Special Education, 22, 117-127.
Smith, K. (1995). Social psychological perspectives on laypersons‘ theories of emotion. W: J.A. Russell, J.-M. Fernandez-Dols, A.S. R. Manstead, J.C. Wellenkamp (red.), Everyday Conceptions of Emotion: An Introduction to the Psychology, Anthropology, and Linguistic of Emotion (s. 399-414). Dordtrecht: Kluwer.
Stefańska-Klar R. (2005). Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (t. 2, 130-163). Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Stępień- Nycz, M. (2015). Rozwój reprezentacji emocji w dzieciństwie. Warszawa: Liber Libri.
Trentacosta, C. J., & Fine, S. E. (2010). Emotion knowledge, social competence, and behawior problems in childhood and adolescence: A meta-analytic review. Social Development, 19,1–29.
Turner, J.H., Stets, J.E. (2009). Socjologia emocji. Warszawa: PWN.
Twardowski A. (2002). Kształtowanie dialogowej kompetencji komunikacyjnej u uczniów niepełnosprawnych intelektualnie. Poznań: Wyd. Naukowe UAM.
White, G.M. (2005). Reprezentacje znaczenia emocjonalnego: kategoria, metafora, schemat, dyskurs. W: M. Lewis, J.M. Haviland- Jones (red.), Psychologia emocji (s. 53-71). Gdańsk: GWP.
Wishart J. G., Cebula K. R., Willis D. S., Pitcairn T. K., (2007). Understanding of facial expressions of emotion by children with intellectual disabilities of differing aetiology, „Journal of Intellectual Disability Research", nr 51(7), s.551-563.
Wiśniewska-Kin M. (2009). „Miłość jest jak wiatrak“- czyli o poznawczej naturze metafor dziecięcych, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wyczesany J. (2001). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
Wyczesany J., Gajdzica Z. (2006). Uwarunkowania edukacji i rehabilitacji uczniów o specjalnych potrzebach rozwoju. Kraków: Wyd. Naukowe AP.
Zabłocki K.J. (2003). Upośledzenie umysłowe – wybrane zagadnienia edukacji i terapii. Płock: Novum.
Zammuner, V. L. (1995). Naive theories of emotional experience: jealousy. W: J.A. Russell, J.-M. Fernandez-Dols, A.S.R. Manstead, J.C. Wellenkamp (red.), Everyday Conceptions of Emotion: An Introduction to the Psychology, Anthropology, and Linguistic of Emotion (s. 435-455). Dordtrecht: Kluwer
