Dobre praktyki pedagogiczne. Las jako przestrzeń przysposobienia do pracy uczniów z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.50.13%20Słowa kluczowe:
przygotowanie do pracy, las, niepełnosprawność intelektualna, zaburzenie rozwoju intelektualnego, praktyka przysposabiająca do pracyAbstrakt
Praca jest istotnym elementem życia dorosłego człowieka. Może zaspokajać nie tylko potrzeby materialne, ale również społeczne, kulturalne oraz rozwoju osobistego. W sytuacji osób z niepełnosprawnością dodatkowo pełni rolę rehabilitacyjną i motywacyjną do podejmowania działań i aktywności. Na przykładzie Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Niemieńsku przedstawiono przysposobienie uczniów z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną do pracy w lesie. Dzięki osobistemu zaangażowaniu nauczycieli oraz nadleśnictwa powstał wyjątkowy projekt angażujący młodzież na rzecz gospodarki leśnej i ochrony zwierząt. Nie tylko była możliwość bezpośredniego zapoznania się z dobrodziejstwami lasu, ale również zadbania o jego ochronę i stan. Uczniowie wykonywali użyteczne dla leśnictwa prace, np. sadzenie lasu, ewidencjonowanie i sprzątanie budek lęgowych, naprawy grodzeń, malowanie infrastruktury leśnej, przygotowywanie karmy dla zwierząt, dokarmianie zwierząt podczas mroźnej zimy. Praktyki w lesie dla młodzieży miały również pozytywny walor emocjonalny. Wszyscy uczniowie lubili przebywać i pracować w lesie. Określono osiągniecia uczniów po odbyciu praktyk, w zakresie wiedzy o leśnych zwierzętach i roślinach, ochronie przyrody, dbaniu o las, pracach użyteczności leśnej. W poniższym tekście został omówiony fragment weryfikacji wiedzy i umiejętności młodzieży dotyczący jedynie użyteczności prac fizycznych wykonywanych na terenie lasu. Wraz z rozwiązaniem Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Niemieńsku praktyki zostały wstrzymane, a uczniowie zakończyli edukację lub rozpoczęli naukę w innych ośrodkach, gdzie realizują obowiązujące tam przygotowanie zawodowe.
Downloads
Bibliografia
Baraniak B. (2012), Człowiek w pedagogice pracy, Difin SA.
Brzezińska A.I. (2005), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, GWP.
Cytowska B. (2012), Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Drabik L., Kubisiak Sokół A., Sobol E., Wiśniakowska L. (2006), Słownik języka polskiego, PWN.
Drzeżdżon W. (2007), Wartości pracy wśród młodzieży szkół zawodowych, Wydawnictwo Bernardinum.
Gałkowski J.W. (1980), Praca a człowiek, Instytut Wydawniczy PAX.
Gidens A. (2017), Socjologia, PWN.
Golubiew M., Krause A. (2007), Szkolnictwo specjalne – krajobraz po reformie [w:] Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Problemy edukacji integracyjnej dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną (s. 77–90), Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Karney J.E. (2007), Psychopedagogika pracy, Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kirenko J. (2007), Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Wydawnictwo UMCS.
Kusialska K. (2010), Aspiracje życiowe młodzieży stającej u progu dorosłości, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Otrębski W., Mariańczyk K., (2022), Zaburzenia rozwoju intelektualnego [w:] W. Otrębski, K. Mariańczyk, A. Amilkiewicz-Marek i in., Podręcznik metodyczny. Standardy przebiegu oceny funkcjonalnej oraz planowania wsparcia edukacyjno-specjalistycznego w przypadku występowania następujących trudności: uszkodzenie słuchu; dysfunkcja wzroku; specyficzne zaburzenia uczenia się; zaburzenia rozwoju mowy i języka; zaburzenia rozwoju intelektualnego; zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD); zaburzenia zachowania i emocji (s. 75–85), Wydawnictwo KUL.
Olszewski S., Parys K. (2016), Zrozumieć chaos. Rzecz o terminach i znaczeniach im nadawanych w pedagogice specjalnej, Wydawnictwo Naukowe UP.
Piszczek (2003), Aktywizacja zawodowa uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, CMPP-P.
Schultz D.P, Schultz S.E. (2002), Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy, PWN.
Woynarowska A. (2014), Zadania szkół przysposabiających do pracy jako miejsca wsparcia dorastania młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną do bycia dorosłym, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 14: 164–183.
Zakrzewska-Manterys E. (2012), Szkoły przysposabiające do pracy – zło konieczne czy nowoczesna forma edukacji dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym?, Trendy. Internetowe czasopismo edukacyjne, 3.
Zasępa E. (2016), Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Akty prawne
Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169).
Rozporządzenie MEN z dnia 14.02.2017 r. (Dz. U. z 2017, poz. 356).
Rozporządzenie MEN z dnia 18.01.2005 r. (Dz. U. nr 19, poz. 166, 167).
Ustawa z dnia 14.12.2016 r. (Dz. U. z 2016 r., poz. 59 art. 18).
Inne dokumenty
Plan działalności edukacyjnej Nadleśnictwa Głusko na rok 2020, 2021, 2022, 2023, niepublikowane dokumenty w zasobach Nadleśnictwa Głusko.
Program ochrony przyrody, https://www.gov.pl/web/nadlesnictwo-glusko/plan-urzadze nia-lasu.
Program praktyk w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Niemieńsku, dokument niepublikowany, w zasobach SOSW w Niemieńsku, 2020.
Raport z działalności edukacyjnej Lasów Państwowych (2020), https://www.lasy.gov.pl/ pl/informacje/publikacje/informacje-statystyczne-i-raporty/raporty-z-dzialalnosciedukacyjnej-lasow-panstwowych.
Źródła internetowe
https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5487/26/3/1/osoby_ni epelnosprawne_w_2021_r.pdf.
https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf.