Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweProblem doboru osób badanych w pedagogice specjalnej
Słowa kluczowe:
przedmiot pedagogiki specjalnej, kryteria niepełnosprawności, metody doboru osób badanychAbstrakt
Celem prezentowanego artykułu jest zwrócenie uwagi na trudności związane z doborem osób badanych w obszarze pedagogiki specjalnej. Wybór grupy badawczej jest komplikowany przez: brak precyzji w określeniu kryteriów niepełnosprawności, ich dynamikę, brak dostępu do danych osobowych, pozostawanie dużej liczby takich osób poza ewidencją. Przegląd metod doboru osób wskazuje, że powinny mieć one uzasadnienie merytoryczne oraz określony stopień generalizacji wniosków i zastosowania tych wyników w praktyce pedagogicznej. Decyzja o metodzie rekrutacji do badań oraz późniejsze opracowanie wyników i wniosków powinno opierać się na metodologicznych jak i interpretatywnych kompetencjach badacza.
Downloads
Bibliografia
Babbie E. (2003), Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa.
Bauman T. (2008), Komplikacje i dylematy przy określaniu przedmiotu badań pedagogicznych [w:] Konceptualizacja przedmiotu badań pedagogicznych, K. Rubacha (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 57–72.
Berliner D.C. (2002), Educational research: the hardest science of all, Educational Researchers, 31 (8): 18–20.
Brzeziński J. (2004), Metodologia badań psychologicznych. Warszawa, PWN.
Chrzanowska J.(2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Emeryk A., Wojnarska A., Zubrzycka R. (2013), Interdyscyplinarność w diagnozie i terapii dzieci z chorobami alergicznymi układu oddechowego. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 4, 8: 305–312.
Gajdzica Z. (2018), Perspektywa rozwoju pedagogiki specjalnej w tyglu jej dualnego i dwoistego charakteru, Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 1: 51–63.
Goriszowski W. (2006), Podstawy metodologiczne badań pedagogicznych, WSP TWP, Warszawa.
Jabłońska K., Sobieraj A. (2013), Dobór próby badawczej czynnikiem sukcesu w prowadzonych badaniach empirycznych, Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej, 2 (6): 40–48.
Jakubowska U. (1993), Czynności badawcze w psychologii i pedagogice. Zarys problematyki, Wyd. Uczelniane WSP, Bydgoszcz.
Krause A. (2009), Teoretyczne i empiryczne problemy pedagogiki specjalnej: zarys obszarów badawczych, Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 1: 9–24.
Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Krause A. (2017), Budowanie wiedzy w pedagogice specjalnej, Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 27: 13–23.
Maciarz A.(2001), Pedagogika lecznicza i jej przemiany. Wybrane problemy, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Mayr S., Erdfelder E., Buchner A., Faul F. (2007), A short tutorial of Power, Tutorials in Quantitative Methods for Psychology, 3 (2): 51–59.
Miszczak A., Walasek J. (2013), Techniki wyboru próby badawczej, Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej 2, 6: 100–108.
Odom S.L., Brantlinger E., Gersten R., Horner R., Thompson B., Harris K.R. (2005), Research in Special Education: Scientific Methods and Evidence – Based Practices, Exceptional Children, 2, 71: 137–148.
Oleniacz M. (2009), Kierunki metodologiczne w pedagogice specjalnej, Niepełnosprawność, 1: 157–165.
Rembierz M. (2016), O splocie problemów i badań pedagogiki specjalnej z refleksją metodologiczną, aksjologiczną i antropologiczną, Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 23 (2): 15–38.
Rubacha K. (2019), Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwo Akademickie i Literackie, Warszawa.
Sękowska Z. (1998), Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, WSPS, Warszawa. Standardy diagnozy psychologicznej (2020), PTP, Warszawa.
Szreder M. (2010), Losowe i nielosowe próby w badaniach statystycznych, Przegląd Statystyczny, 4, LVII: 168–174.
Szymczak W. (2018), Podstawy statystki dla psychologów. Podręcznik akademicki. Diffin, Warszawa.
Torres C., Farley C.A., Cook B.G. (2012), A Special Educator’s Guide to Successfully Implementing Evidence-Based Practices, Teaching Exeptional Children, 1, 45: 64–73.
Wątroba J. (2013), Praktyczne aspekty szacowania liczebności próby w badaniach empirycznych, StatSoft Polska, www.statsoft.pl/czytelnia.html.
Wlazło M. (2016), Interdyscyplinarne studia nad niepełnosprawnością- sprzymierzeniec czy wróg pedagogiki specjalnej?, Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 2 (23): 65–74.
Zawiślak A. (2008), Częstość występowania pojęć „upośledzenie umysłowe (mental retardation)” i „niepełnosprawność intelektualna (intellectual disability)” we współczesnym piśmiennictwie, Edukacja Zdrowotna. Półrocznik Naukowy WSEZ w Łodzi, 6, 2: 63–70.
Zubrzycka R. (2011), Człowiek głębiej upośledzony umysłowo jako wartość zagrożona [w:] Osoba z upośledzeniem umysłowym w realiach współczesnego świata, M. Chodkowska, D. OsikChudowolska (red.), In Memoriam Doktor Grażyna Tkaczyk, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 63–71
Zubrzycka R. (2020), Dziecko z chorobami alergicznymi układu oddechowego jako przedmiot badań, diagnozy i terapii – perspektywa interdyscyplinarna, Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 37: 73–87.
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 maja 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad powoływania i finansowania oraz trybu działania komisji bioetycznych, Dz.U. 1999 Nr 47, poz. 480.
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Dz.U. 1982 Nr 35, poz. 228.
Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych), Dz.U. 2018, poz. 1000.
