Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweUkryte w języku aspekty przygotowania dzieci do szkoły
DOI:
https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.5587Słowa kluczowe:
językowy obraz szkoły, nadawanie znaczeń, dzieci przedszkolne, gotowość szkolna, edukacja transmisyjna, ograniczanie rozwojuAbstrakt
In this paper I reconstruct the image of school generated by children a short while before they cross their first educational threshold. I am interested in the aspect of school readiness hidden in language, which is anchored in culture, social life and children’s experiencing of the world. The theoretical basis for the conducted analyses is the linguistic theory also known as the Sapir- Whorf hypothesis, which is complemented by the psychological concept of cognitive schemata and their role of in the process of discovering reality. The data was collected through group interviews conducted with kindergarten children focused on the issue. The language image of the schools’ world generated by children and reconstructed in the analysis conforms to the concept of transmissive education dominating in the Polish society, which positively values blind obedience and observance of other people’s instructions as the strategy of learning. The paradox is that the cognitive schemata that the children have been equipped with are suitable for what is demanded of them at the stage of early education. Their impact paralysing the development of a person can only be seen when the perspective is changed and “the school is thought of differently”.
Downloads
Bibliografia
Anusiewicz J. (1994), Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Appelt K. (2005), Wiek szkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Flick U. (2011), Jakość w badaniach jakościowych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gawlicz K. (2010), „Everything is dangerous”. Preschool teachers’ discursive practices and children’s positions. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 2 (12).
Gawlicz K. (2014), Gotowi do podporządkowania się. Edukacja przedszkolna jako proces kształtowania zdezintegrowanych podmiotów. W: D. Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
Gawlik K. (2012), Badania fokusowe. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gopnik A. (2010), Dziecko filozofem. Co dziecięce umysły mówią nam o prawdzie, miłości oraz sensie życia. Warszawa, Prószyński i Ska.
Karowowska-Struczyk (2011), Reggio Emilia – pożądana filozofia i praktyka dla edukacji przedszkolnej. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 2 (14).
Klimczuk A. (2013), Hipoteza Sapira-Whorfa – przegląd argumentów zwolenników i przeciwników. „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja”, 1 (3).
Klus-Stańska D. (2004), Gdy szkoła zamyka okno na świat. W: D. Klus-Stańska (red.), Światy dziecięcych znaczeń. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”. s. 15–38.
Klus-Stańska D. (red.) (2014), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kvale S. (2010), Prowadzenie wywiadów. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lisek-Michalska J. (2013), Badania fokusowe: problemy metodologiczne i etyczne. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Mendel M., Cieślak A. (2009), (P)rogi szkoły. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa, Wydawnictwa Profesjonalne i Akademickie.
Stemplewska-Żakowicz K. (2002), Koncepcje narracyjnej tożsamości. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Szyling G. (2015), Uczniowskie poczucie sprawstwa a praktyki oceniania we wczesnej edukacji.„Studia Pedagogiczne”, LXVIII.
Trzebiński J. (2002), Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wiśniewska-Kin M. (2016), Dziecięce rozumienie świata – w poszukiwaniu uzasadnień postępowania badawczego. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 1 (32).
Wojciszke B. (2000), Wiedza jednostki i sądy o świecie społecznym. W: J. Strelau (red.), Psychologia.
Podręcznik akademicki. T. 3. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Żytko M. (2014), Gotowość dzieci i gotowość szkoły do uczenia się. Rozważania wokół problematyki diagnozowania jakości wczesnej edukacji. „Ruch Pedagogiczny”, R. 85, 2.
