„Tak naprawdę to zima wykończyła rząd Gierka” - narracje klimatyczne dwóch pokoleń kobiet
DOI:
https://doi.org/10.26881/ae.2023.20.08Słowa kluczowe:
zima, narracje klimatyczne, zmiana klimatu, kobiety, pokolenie, PolskaAbstrakt
Celem artykułu jest poddanie dyskusji wyników badań empirycznych poświęconych narracjom klimatycznym. W badaniach uczestniczyło 35 kobiet repezentujących najstarsze pokolenie (75-87 lat) oraz 35 dziewcząt reprezentujących pokolenie piętnastolatek. Zastosowana jakościowa procedura badawcza – wywiad, umożliwiła zebranie narracji. Problemy badawcze zawarte były w formule następujących pytań:
Jaki retrospektywny obraz zimy jako pory roku wyłania się z narracji uczestniczek badań empirycznych?
Jaki obraz ewentualnych zmian klimatycznych wyłania się z narracji kobiet uczestniczących w badaniu?
Ramą teoretyczną projektu jest paradygmat emocjonalizacji zmian klimatu. Wyniki badań obejmują zidentyfikowane znaczenia zimy jako pory roku, analizę wyłaniających się istotnych kategorii opisu oraz analizę emocji klimatycznych uczestniczek badania.
Downloads
Bibliografia
Albrecht, G., 2007, Solastalgia: The Distress Caused by Environmental Change, Australasian Psychiatry, 15, 95-98. doi:10.1080/10398560701701288
Arora-Jonsson, S., 2011, Virtue and vulnerability: Discourses on women, gender, and climate change. Global Environmental Change 21 (2). 744-751.
Baker, C., Clayton, S., Bragg, E., 2020, Educating for resilience: Parent and teacher perceptions of children’s emotional needs in response to climate change. Environmental Education Research, 27, 687-705.
Bińczyk E., 2018, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Boykoff M.T. i Raian S.R., 2007, Signals and noise. Mass-media coverage of climate change in the USA and the UK. EMBO Reports, 8(3), 207-211. doi: 10.1038/sj.embor.7400924.
Clayton, S., 2018, Mental health risk and resilience among climate scientists, Nature Climate Change 8, 260-261.
Cunsolo, A., Ellis, N. R., 2018, Ecological grief as a mental health response to climate change-related loss. Nature Climate Change, 8(4), 275–281.
Daniel, B., Stanisstreet, M. i Boyes, E., 2004, How can we best reduce global warming? School students’ ideas and misconceptions, International Journal of Environmental Studies, 61(2), 211-222.
Doherty, T.J. i Clayton, S., 2011, The Psychological Impacts of Global Climate Change. American Psychologist, (66) 4, 265-276.
Du Bray, M, Wutich, A, Larson K.L, 2019, Anger and sadness: Gendered emotional responses to climate threats in four island nations. Cross-Cultural Research 53(1),58-86.
Dziemianowicz-Nowak, M., 2006, Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacja
sensów i znaczeń, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
Gawrych, M., 2021, Zmiany klimatu a zdrowie psychiczne. Przegląd aktualnej literatury, Psychiatria Polska (223), 1-13.
Griswold, W., 2017, Sustainability, eco justice and adult education. New Directions for Adult and Continuing Education, 152, 7-15.
Gulla, B., Tucholska, K., Ziernicka-Wojtaszek, A., 2020, Psychologia kryzysu klimatycznego. Kraków: Biblioteka Jagiellońska.
Hill, R. J., 2003, Environmental justice: Environmental adult education at the confluence of oppressions. New Directions for Adult and Continuing Education, 99, 27-38.
Karlovic, L., Patrick, K., 2003, Environmental adult education: Women living the tensions. New Directions for Adult and Continuing Education, 99, 59-68.
Kovan, J. T., Dirkx, J. M., 2003, “Being called awake:” The role of transformative learning in the lives of environmental activists. Adult Education Quarterly, 53 (2), 99-118.
Kowalik-Olubińska M., 2020, Dzieci w obliczu zmiany klimatu – obraz dziecięcej partycypacji w raportach międzynarodowych organizacji pozarządowych, Forum Pedagogiczne, 1 (10), 57-68.
Kowalik-Olubińska M., 2021, „Nie jesteś za młody, żeby zmieniać świat” – studium przypadku zjawiska dziecięcego aktywizmu klimatycznego. Problemy Wczesnej Edukacji, 53(2), 165-177. https://doi.org/10.26881/pwe.2021.53.12
Lee, K., Bernett, J. ‘Will polar bears melt?’ A qualitative analysis of children’s questions about climate change, Public Understanding of Science, 29(8) 868-880. https://doi.org/10.1177/0963662520952999
Macnaghten P., Urry J., 2005, Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie, tłum. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
McMichael, C., 2014, Climate change and children: Health risks of abatement inaction, health gains from action, Children, 1, 99-106.
Monroe, M.C., Plate, R.R., Oxarart, A., Bowers, A. i Chaves, W.A., 2017, Identifying effective climate change education strategies: A systematic review of the research, Environmental Education Research, 25, 1-22.
Morote, A. F, Hernández, M., 2022, What Do School Children Know about Climate Change? A Social Sciences Approach, Social Sciences, 11 (4), 179 https://doi.org/10.3390/socsci11040179
Neckel, S., Hasenfratz, M., 2021, Climate emotions and emotional climates: The emotional map of ecological crises and the blind spots on our sociological landscapes, Social Science Information, 60(2), 253-271. https://doi.org/10.1177/0539018421996264
Ojala, M., 2013, Regulating worry, promoting hope: How do children, adolescents, and young adults cope with climate change? International Journal of Environmental and Science Education, 8(1), 537–561.
Parker, J., 1993, Environmental ethics: Questions for adult education. Adult Learning, 4 (8), 216-217.
Sanson, A.V., Burke, S.E., Van Hoorn, J., 2018, Climate change: Implications for parents and parenting. Parenting, 18, 200 - 217.
Silverman, D., 2016, Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szwejkowski Z, 2004, Pogoda, klimat, środowisko, Wydawnictwo UWM.
Terry, G., 2009, Climate change and gender justice. Oxford: Oxfam.
Walters, S., 2018, The drought is my teacher: Adult learning and education in times of climate crisis. Journal of Vocational, Adult, and Continuing Education and Training, 1,146–162.
Wu, J., Snell, G., Samji, H., 2020, Climate anxiety in young people: A call to action. The Lancet Planetary Health, 4, 435-436.