Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePedagogika sztuki w odniesieniu do niepełnosprawności. Analiza semiotyczna wybranych obrazów malarskich związanych z tematem niepełnosprawności
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.48.08Słowa kluczowe:
pedagogika sztuki, niepełnosprawność, inkluzyjne społeczeństwo, analiza semiotyczna, obrazy związane z niepełnosprawnościąAbstrakt
W niniejszym artykule skoncentrowano się na semiotycznej analizie wybranych dzieł sztuki związanych z tematem niepełnosprawności, badając, w jaki sposób te kompozycje kreują przestrzeń dla ukazywania doświadczeń osób z niepełnosprawnościami. Taka perspektywa angażuje odbiorców, prowadząc do głębszego zrozumienia ich rzeczywistości. Analizując różne dzieła związane z tematem niepełnosprawności z różnych okresów, zbadano, w jaki sposób sztuka podejmuje temat niepełnosprawności oraz jakie przesłanie przekazuje na temat społeczeństwa i jego postaw wobec jednostek z niepełnosprawnościami. Celem badań jest zaobserwowanie ewolucji sposobu przedstawiania niepełnosprawności w sztuce oraz ukazanie rozwoju świadomości społecznej na ten temat. Metodologia jakościowa opiera się na teorii dzieła otwartego Umberto Eco i analizie semiotycznej obrazu.
Downloads
Bibliografia
Ałpatow M.W. (1964), Historia sztuki. Renesans i Barok, VEB Verlag der Kunst, Drezno.
Angrosino M. (2010), Badania etnograficzne i obserwacyjne, WPN, Warszawa.
Bąk T., Czarnecki P. (2020), Wspierająca rola Sieci Web w życiu osób niepełnosprawnych, Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji HUMANUM, 36(1): 5–19.
Carroll W.C., King F., Beggar L. (1996), Representations of Poverty in the Age of Shakespeare, Cornell University Press, Ithaca and London.
Danto A.C. (2016), Czym jest sztuka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Eco U. (2008), Dzieïo otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, W.A.B., Warszawa.
Jagla J. (2004). Boska Medycyna i Niebiescy Uzdrowiciele wobec kalectwa i chorób człowieka, Warszawa; https://niezlasztuka.net/o-sztuce/pieter-bruegel-slepcy/ (dostęp: 16.12.2023).
Kaczmarska B. (2017), Twórczość artystyczna w życiu osób z niepełnosprawnością – indywidualny i społeczny wymiar arteterapii, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, I(22): 107–129.
Karczmarzyk M. (2020), Polska sztuka współczesna w oczach dzieci i dorosłych, Potencjał pedagogiczny, komunikacyjne oraz kulturowy wybranych obrazów Jacka Yerki, Tomasza Sętowskiego, Rafała Olbińskiego i Zdzisława Beksińskiego, Wydawnictwo UG, Gdańsk.
Kilar K. (2016), Fundacja Anny Dymnej „Mimo Wszystko” jako przykład wsparcia dla osób z niepełnosprawnościa, Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, 9: 68–73.
Krawiecka K. (2014), Rysunek osób z niepełnosprawnością intelektualną – twórcze medium i fundament autorehabilitacji, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J – Paedagogia-Psychologia, 27, 2.
Kuppers P. (2014), Studying Disability Arts and Culture, Bloomsbury Publishing, London.
Kuskowski M. (2015), Komentarz: Terapia zajęciowa jako wartość; http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/259824;jsessionid=4B2599AC1EB4A6133254044F3B39C9ED?ci=document_a dd_comment&mid=261136&state=am.
Majchrzyk-Mikuła J., Kacprzak M. (2020), Arteterapia inspiracją dla pedagogiki, Roczniki Pedagogiczne, 12.
Pilecka W., Pilecki J. (1996), Warunki i wyznaczniki rozwoju autonomii dziecka upośledzonego umysłowo [w] W. Dykcik (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Eruditus, Poznañ.
Penrose R. (1992), Picasso: życie i twórczość, PIW, Warszawa.
Roberts-Jones P.(2000), Pieter Bruegel Starszy, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Sadowska A., Pogonowski M., (2022). Udostępnianie kultury osobom niepełnosprawnym – potencjał spektaklu teatralnego w wykonaniu osób z dysfunkcją wzroku, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, III–IV: 161–172.
Szolc K. (2016), Osoby z niepełnosprawnością w dziełach sztuki w ujęciu pedagogicznym, Forum Pedagogiczne, 1: 339–348.
Witko A. ( 2006), Tajemnica Las Meninas, Wydawnictwo AA, Kraków.
Netografia
https://www.yoair.com/pl/blog/body-narratives-and-performance-art-in-the-expressionof-disability/ (dostęp: 18.02.2023).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Panny_dworskie (dostęp: 23.06.2023).
https://www.filmweb.pl/serial/Atypowy-2017-778573 (dostęp: 24.06.20)23.
Jagla J., Pieter Bruegel „Ślepcy”, https://niezlasztuka.net/o-sztuce/pieter-bruegel-slepcy/ (dostęp: 03.06.2023).
